Reino de l Algarbe

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Reino do Algarve

1242 – 1910
Flag Brasão
Bandeira Brasão
Localização de Algarve
Localização de Algarve
Cuntinente Ouropa
Capital Silbes (1249–1576)
Lhagos (1576–1755)
Tabira (1755–1823)
Faro (1835–1910)
Léngua oufecial Pertués
Religion Catolicismo
Gobierno Monarquie absoluta (1249–1820; 1823–1825; 1828–1834)
Monarquie custitucional (1820–1823; 1825–1828; 1834–1910)
Monarcas
 • 1249–1279 D. Fonso III
 • 1816–1826 D. João VI
 • 1908–1910 D. Manuol II
História
 • 1242 Fundaçon
 • 1249 Cunquista de Silbes
 • 1406 Criaçon de la comarca de l Algarbe: l Algarbe aparece, pula purmeira beç, cumo debison admenistratiba[1])
 • 16 de dezembre de 1815 Fundaçon de l Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes
 • 24 d'agosto de 1820 Reboluçon Liberal
 • 23 de setembre de 1822 Aprobaçon de la Custituiçon de l Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes
 • 29 d'abril de 1826 Amplantaçon de l Reino de Pertual i de ls Algarbes cula outorga de la Carta Custitucional pertuesa de 1826
 • 1836 Criaçon de l Çtrito de Faro
 • 5 d'outubre de 1242 Amplantaçon de la República Pertuesa
Área
 • 1900[2] 5 019 km2
População
 • 1900[2] est. 257 378 
     Dens. pop. 51,3/km²
Arco de l Repouso nas Muralhas de Faro, aD.de terá repousado (d'acuordo cun ua lenda) D. Fonso III ne l "fin" de la Reconquista

L Reino de l Algarbe, ó, passado 1471, Reino de ls Algarbes, fui un reino nominal drento de l Reino de Pertual, localizado na region mais meridional de Pertual cuntinental, até la fin de la monarquia an 1910. A partir de 1815, fui un de ls reinos antegrantes al Reino Ounido de Pertual, Brasil i Algarbes, que durou até 1822, quando boltou a ser Reino de Pertual i Algarbes.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Algarbe (de l árabe "Algarbe Alandalus", Algarbe, «l Oucidente»; de l "Al-Andalus"), fui cunsidrado, durante seclos i até a la proclamaçon de la República Pertuesa an 5 d'outubre de 1910, cumo l segundo reino de la Corona Pertuesa — un reino de dreito apartado de Pertual, inda que de fato nun çpusisse d'anstituiçones, foros ó prebilégios própios, nin sequiera outonomie — na prática, era solo un títalo honorífico subre ua region/comarca qu'an nada se defrenciaba de l resto de Pertual.


Note-se, mas, que nunca nanhun rei pertués fui coronado ó saudado cumo sendo solo "Rei de l Algarbe" — ne l momiento de la sagraçon, era aclamado cumo "Rei de Pertual i de l Algarbe" (até 1471), i mais tarde cumo "Rei de Pertual i de ls Algarbes" (a partir de 1471).

Purmeira cunquista[eiditar | eiditar código-fuonte]

L títalo de "Rei de l Algarbe" fui pula purmeira beç outelizado por Xanso I de Pertual, quando de la purmeira cunquista de Silbes, an 1189. Silbes era solo ua cidade de l Califado Almóada, puosto que nesta altura to l Al-Andalus se achaba unificado sob l sou domínio. Assi, D. Xanso usou altarnadamente ne ls sous diplomas las fórmulas "Rei de Pertual i de Silbes", ó "Rei de Pertual i de l Algarbe"; scepcionalmente, cunjugou ls trés títalos ne l de "Rei de Pertual, de Silbes i de l Algarbe".

L único motibo que puode justeficar esta nuoba antitulaçon régia prende-se cula tradiçon peninsular, d'agregar al títalo de l monarca l de las cunquistas efetuadas (assi, por eisemplo, ls Reis de Lion i Castielha éran tamien "Reis de Toledo, de Sebilha, etc.")

Cula reconquista muçulmana de Silbes, an 1191, l rei cessou d'ousar este títalo.

Reconquista[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Califado Almóada benerie a zagregar-se na Spánia an 1234, dissolbendo-se an bários pequeinhos eimirados, las taifas. L Sul de Pertual inda an manos muçulmanas quedou aneixado a la taifa de Niebla, na moderna Spanha; l sou eimir, Muça ibne Maomé ibne Nácer ibne Mafuç, proclamou-se pouco tiempo mais tarde "Rei de l Algarbe" (amir Algarbe), puosto que l sou Stado cumprendia, de fato, la region mais oucidental de l Al-Andalus muçulmano.

Al mesmo tiempo, las cunquistas pertuesas i castelhanas pa l Sul prosseguian. Ne l reinado de D. Xanso II cunquistórun-se las derradeiras praças alanteijanas i inda la maior parte de l Algarbe moderno, na borda dreita de l riu Guadiana; a la data de la sue deposiçon i posterior abdicaçon, restában de l Algarbe muçulmano solo pequeinhos anclabes an Aljezur, Faro, Lhoulé i Albufeira, ls quales, debido a la çcuntinuidade territorial i a la çtáncia que ls separaba de Niebla, se tornórun andependientes de l sou domínio.

Assi sendo, de fato, Xanso II de Pertual afigurar-se-iba cumo l segundo rei pertués a poder ousar l títalo de Rei de l Algarbe, na steira de sou abó — l que probabelmente solo nun fizo debido a las sues outras preocupaçones anternas, zeignadamente la guerra cebil que l'oupós al sou armano, l conde de Bolonha i anfante Fonso.

Cun eifeito, fui aqueste que, subido al trono an 1248, se ancarregou de la cunquista de ls derradeiros anclabes mouriscos ne l Algarbe, assumindo an 1249 l títalo de "Rei de Pertual i de l Algarbe", que nun mais deixarie de ser outelizado puls sous sucessores até al fin de la monarquia an Pertual.

L rei de Niebla i eimir de l Algarbe, para oustar a las cunquistas perpetradas puls Pertueses ne ls sous territórios, fizo-se bassalo de Fonso X de Castielha (l qual passou por esso tamien a ousar l títalo de Rei de l Algarbe antre las sues múltiplas cunquistas), cedendo-le l domínio de l Algarbe pertués. Assi, mui probabelmente, l'antitulaçon de Fonso III de Pertual serbirie cumo reaçon l'esta tomada de posiçon pul bezino castelhano, çtinando-se a fortalecer ls dreitos de l monarca pertués subre la region an causa (pus que, cumo yá fui dezido, a l'antitulaçon i al statuto de reino nun correspondia nin foros nin prebilégios nin outonomie própia).

La queston acabou por ser dirimida antre ls soberanos de Castielha i de Pertual, pul tratado de Badajoç de 1267; l rei Fonso X zeistia de las sues pretensones subre l'antigo Algarbe Al-Andalus, fazendo de l sou nieto D. Dinis l'heirdeiro de l trono de l Algarbe, l que ditaba la sue ancorporaçon a prazo na corona pertuesa. Reserbaba, mas, l'outelizaçon de l títalo por si i puls sous çcendentes, dado tener adquirido an 1262 ls restos de l reino de Niebla/ Algarbe, situados yá para alhá de l Odiana – ls demales reis de Castielha, i depuis de la Spanha, até a la chubida al trono de la reina Isabel II (1833), cuntinórun l'usá-lo antre ls sous dibersos títalos.

Para alhá-mar[eiditar | eiditar código-fuonte]

An Pertual, l nome de l reino algarbio (i l títalo régio, por cunsequéncia), sofrírun alguas pequeinhas mudanças oufeciales culas cunquistas norte-africanas, cujo território era cunsidrado l prolongamiento natural de l Reino de l Algarbe. Assi, João I de Pertual acrecientou a la sue antitulaçon de "Rei de Pertual i de l Algarbe", l nome de "Senhor de Ceuta"; sou nieto Fonso B, por sue beç, chamou-se sucessibamente "Senhor de Ceuta i de Alcácer-Ceguer an África" (passado 1458), i an 1471, cula cunquista de Arzila, Tánger i Lharache, reuniu las praças norte-africanas ne l títalo de "Algarbe d’para alhá-mar an África", quedando l Algarbe ouropeu a ser l "Algarbe d’aquén-mar".

Assi, fui solo an 1471 que l "Reino de l Algarbe" dou lhugar al "Reino de ls Algarbes", debido a l'eilebaçon de ls senhorios norte-africanos de la corona pertuesa a la cundiçon de reino. Ls reis de Pertual adotórun por cunseguinte l títalo que benerien a ousar até a la queda de la Monarquia: "Reis de Pertual i de ls Algarbes d’aquén i d’para alhá-mar an África" — esto mesmo depuis de l'abanD.o de la radadeira praça marroquina an manos pertuesas (Mazagon, an 1769).

Caricatura repersentando D. Pedro IV i D. Miguel I a brigar pula corona pertuesa, por Honoré Daumier, 1833.

Ne l Seclo XIX, ls grabes cunfrontos antre Lhiberales i Absolutistas, causórun lhuitas fraticidas. L'ambason de ls lhiberales Pertueses dou-se pula cuosta Algarbia, tenendo sido Cacela l sitio scolhido. Passado la fin de la guerra cebil i feita la cumbençon de Ébora Monte, José Joaquin de Sousa Reis (l Remexido), capitan miguelista tentou antregar las armas a la nuoba outoridade lhiberal, mas fui perseguido assi cumo la sue família. Reboltado depuis de tenéren queimado la sue casa i tenéren assassinado sou filho de solo 10 anhos, fugiu pa las serras algarbias cun cientos d'outros perseguidos ampeçou un straordinairo mobimiento de guerrilha, antensificando-se ne ls anhos antre 1834 i 1838. An 26 de nobembre de 1836, D. Miguel ne l'eisílio, nomeia Remexido cumo "Gobernador de l Reino de l Algarbe" i "Comandante an Xefe Anterino de Todas las Tropas Rialistas, Regulares i Eirregulares de l Eisército de Ouparaçones de l Sul". Fui inda assi caturado i, anque de l'andulto de la reina, fuzilórun nel an Faro, ne l die 2 de Agosto de 1838.

Anque todo l Reino de l Algarbe fui formalmente dissolbido an 1834 cula stinçon de l puosto de l Gobernador de las Armas de l Reino de l Algarbe, tenendo cula criaçon de l çtrito de Faro an 1835 sido criado l cargo de gobernador cebil de l correspondente çtrito.

Anque todo, na titulatura régia ls reis de Pertual cuntinórun a ousar l títalo de Rei de ls Algarbes até a l'aboliçon de la Monarquia an 1910. Curiosamente, hoije an die ls Reis de Spanha tamien manténen l Algarbe ne ls reinos de la sue titulatura régia.

Lhista de reis de l Algarbe[eiditar | eiditar código-fuonte]

Niebla / Algarbe[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • 1.º Muça ibne Maomé ibne Nácer ibne Mafuç, eimir de Niebla (1234–1262) i eimir de l Algarbe (1242–1262); trasferiu l domínio de l sou reino para Fonso X de Lhion i Castielha.

Pertual[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • D. Xanso II (de fato goberna la maior parte de l Algarbe a partir de 1242, mas nun faç uso de l títalo)

Castielha / Spanha[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • la lhista prossegue culs reis de Castielha i depuis culs reis de Spanha (até al reinado de Isabel II de Spanha).

Lhista de Gobernadores de l Algarbe[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhista an cunformidade cun bários decumientos (Tabira i l sou Termo, Corografie, ó, Mimória eiquenómica, statística i topográfica de l reino de l Algarbe). Muitos gobernadores serbiran tamien cumo probedores de la Misericórdie de Lhagos, pul menos anquanto tenien l sou palácio an Lhagos.

Gobernadores de l Algarbe

(Nacimiento–Muorte)

Retrato Tiempo an funçones Notas
Governadores do Algarve com sede em Lagos (1573–1755)
1 Diogo de Sousa

(-)
1573 1578 Purmeiro gobernador de l Algarbe
2 Francisco da Costa

(–)
1578 1580
3 Duarte de Menezes (1.ª vez)

(1537–1588)
1580 1581
4 Martim Correia da Silva, alcaide de Tavira

(–)
1581 1583 De la família de ls Correias de la Silba, alcaides de Tabira
5 Duarte de Menezes (2.ª vez)

(1537–1588)
1583 1584
Fernão Telles de Meneses

(1530–1605)
1584 1595
Rui Lourenço de Távora

(1556–1616)
1595 1606
Diogo de Meneses, 1º conde da Ericeira

(–)
1606 1606
Manuel de Lencastre

(–)
1606 1614
João de Castro

(–)
1614 1621?
Luís Tomé (filho do anterior)

(–)
1621? 1622?
Afonso de Noronha

(–)
? 1623
Pedro Manuel, conde da Atalaia

(–)
1623 1624
João Furtado de Mendonça

(–)
1624 1630
Luís de Sousa, Conde do Prado

(–)
1630 1633
Gonçalo Coutinho

(–)
1633 1638
Henrique Correia da Silva, alcaide de Tavira

(–)
1638 1641 De la família de ls Correias de la Silba, alcaides de Tabira
Vasco de Mascarenhas, 1º conde de Óbidos (1.ª vez)

(1605–1678)
1641 1642 Purmeiro gobernador nomeado passado la restouraçon
Martim Afonso de Melo

(–)
1642 1646
Nuno de Mendonça, conde de Vale de Reis (1ª vez)

(–)
1646 1646 De la família de ls Mendonças, cundes de Bal de Reis
Vasco de Mascarenhas, 1º conde de Óbidos (2.ª vez)

(1605–1678)
1646 1648
Francisco de Melo

(–)
1648 1651
Nuno de Mendonça, conde de Vale de Reis (2ª vez)

(–)
1651 1658
Martim Correia da Silva, alcaide de Tavira

(–)
1658 1663 De la família de ls Correias de la Silba, alcaides de Tabira
Luís de Almeida, 1.º conde de Avintes

(–)
1663 1667
Nuno de Mendonça, conde de Vale de Reis (3ª vez)

(–)
1667 1671
Nuno da Cunha de Ataíde, conde de Pontével

(–)
1671 1675
Simão Correia da Silva, Conde da Castanheira

(–)
1675 1679 De la família de ls Correias de la Silba, alcaides de Tabira
Luís da Silveira, conde de Sarzedas

(–)
1679 1682
Francisco Luís da Gama, 2.º Marquês de Niza

(–)
1682 1692 Cunde de la Bidigueira
Eugénio Aires Saldanha Meneses e Sousa

(–)
1692 1699
Fernando de Mascarenhas, 2.º Marquês de Fronteira

(–)
1699 1701
António de Almeida, 2.º conde de Avintes

(–)
1701 1703
João de Lencastre

(–)
1703 1707
Fernando de Noronha, 8.º Conde de Monsanto

(–)
1707 1716
Martim Afonso de Melo, 4.º Conde de S. Lourenço

(–)
1716 1718
Belchior da Costa Rebelo

(–)
1718 1719 (anterino)
José Pereira de Lacerda, Bispo do Algarve

(–)
1718 1720
João Xavier Teles de Meneses, Conde de Unhão

(–)
1720 1742
Luís Peregrino de Ataíde , 10.º Conde de Atouguia

(–)
1742 1750
Afonso de Noronha (governador do Algarve)

(-)
1750 1754
Governadores com sede em Tavira (1755–1834)
Rodrigo António de Noronha e Meneses

(-)
1754 1762 Cul terramoto, biu morrer l filho, i debido als stragos de la cidade de Lhagos, i passado cunsultar l rei, antendiu mober la sede para Tabira
Henrique de Meneses, 3º Marquês do Louriçal

(-)
1762 1765
Tomáz da Silveira e Albuquerque Mexia

(-)
1765 1773
José Francisco da Costa e Sousa

(-)
1773 1782
Agostinho Jansen Moller, brigadeiro

(-)
1782 1782 (anterino)
António José de Castro , 2º Conde de Resende

(-)
1782 1786
Nuno José de Mendonça e Moura , 6º Conde de Vale de Reis

(-)
1786 1795 De la família de ls Mendonças, cundes de Bal de Reis
Francisco de Melo da Cunha de Mendonça e Meneses , conde de Castro Marim,

(-)
1796 1808 Mais tarde Marqués de Olhon, xefiou las tropas que se ansurgiran ne l Algarbe contra l'ambason de Junot an 1808
Francisco Gomes do Avelar, Bispo do Algarve

(-)
1808 1816 (anterino)
John Austin, coronel inglês

(-)
1816 1817 (anterino)
Francisco José da Fonseca, coronel

(-)
1817 1820 (anterino)
Diocleciano Leão Cabreira, brigadeiro, depois Barão de Faro

(-)
1820 1821 (anterino)
Sebastião Drago Valente de Brito Cabreira, brigadeiro

(-)
1821 1823 (armano de l'anterior)
José Correia de Mello, brigadeiro

(-)
1823 1824
João de Noronha Camões de Albuquerque Sousa Moniz , Marquês de Angeja

(-)
1824 1826
Conde de Alba

(-)
1826 1828
Luís Inácio Xavier Palmeirim, tenente-coronel

(-)
1828 1828
Francisco de Borja Garção Stockler, tenente-general, depois Barão de Vila da Praia

(-)
1828 1829
Maximiano de Brito Mouzinho, marechal de campo

(-)
1829 1830
Conde de Santa Marta

(-)
1830 1830
António Vieira de Tovar de Magalhães e Albuquerque,Conde de Molelos

(-)
1830 1833
Governador após a Guerra Civil Portuguesa (1832-1834)
António Pedro de Brito Vila Lobos, 1º Barão de Cacela 1834 1835 Único gobernador nomeado passado la bitória de ls lhiberales, cargo zaparecido passado las reformas
José Joaquim de Sousa Reis, marechal de campo

(-)
1834 1838 Único governador nomeado após a vitória dos liberais, cargo extinto após as reformas

Brasones d'armas municipales de l Algarbe[eiditar | eiditar código-fuonte]

Brason de las Armas de l Reino de l Algarbe (in Atlas Cuntratus, de 1667)

An recordaçon de l'antigo statuto de reino, la maior parte de ls atuales brasones municipales (i, eigualmente, d'alguas freguesies) de l Algarbe ténen cumo eilemientos percipales la cabeça de l rei mouro i de l rei crestiano qu'ornamentában l'antigo (i putatibo) brason d'armas de l reino de l Algarbe. A par de la repersentaçon de l'açor ne ls brasones de ls Açores i dua streilha ne ls munecípios de la Serra de la Streilha, esta ye ua de las poucas regiones naturales de l paíç que faç uso dun simblo heiráldico çtintibo, al qual solo ls munecípios de Faro, Lhagos i Olhon scapan.

Fuontes stóricas[eiditar | eiditar código-fuonte]

  1. .com/modules/articles/print.php?id=353 Stória de l Ourdenamiento de 27 la. C. até hoijeModelo:Ligaçon inatiba, Somos Pertueses
  2. .pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=censos_storia_t_1900 1900 - 1 de Dezembre (IB Recenseamiento Giral de la Populaçon) Anstituto Nacional de Statística