Léngua anglesa

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Anglés (English)
Falado an: (ber ambaixo)
Total de falantes: Purmeira léngua: 309–400 milhones
Segunda léngua: 199–1,400 milhones[1][2]
Total: 500 milhones[2][3]
Posiçon: 4la posiçon cumo léngua natiba i 2la posiçon cuntando tamien ls que la falan cumo 2la léngua.
Familha:
 Germánica
  Germánica oucidental
   Anglo-frísia[4]
    Ánglica
     Anglés
Scrita: Alfabeto latino
Statuto oufecial
Lhéngua oufecial de: 54 países
Naciones Ounidas
Ounion Ouropeia
Quemunidade de las Naciones
Cunseilho de la Ouropa
OTAN
NAFTA
OEA
OCI
UKUSA
Regulaçon por: Sin regulamentaçon oufecial
Códigos de lhéngua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
  Países adonde l'anglés ye la léngua de fato an azul scuro (cun sceçon de l Quebec)
  Países adonde ye l'anglés ye la léngua oufecial, mas nun ye la léngua de fato

Anglés (English) ye ua léngua germánica oucidental que surgiu ne ls reinos anglo-saxónicos de la Anglaterra i se spalhou pa l que benerie la se tornar l sudeste de la Scócia, sob l'anfluéncia de l reino anglo mediebal de la Nortúmbria. Passado seclos de stensa anfluéncia de la Grana-Bretanha i de l Reino Ounido zde l seclo XVIII, atrabeç de l Ampério Británico, i de ls Stados Ounidos zde meados de l seclo XX,[5][6][7][8] l'anglés ten sido amplamente çperso an to l planeta, tornando-se la percipal léngua de l çcurso anternacional i ua léngua franca an muitas regiones.[9][10] L léngua ye amplamente daprendido cumo ua segunda léngua i ousado cumo léngua oufecial de la Ounion Ouropeia, de las Naciones Ounidas i de muitos países de la Commonwealth, bien cumo de muitas outras organizaçones mundiales. Ye l terceiro léngua mais falado an to l mundo cumo purmeira léngua, depuis de l mandarin i de l espanhol.[11] Ye la léngua mais falada an to l mundo.[12]

Storicamente, l'anglés ouriginou-se de la fuson de lénguas i dialetos, agora coletibamente chamados anglés antigo, que fúrun trazidos pa la cuosta leste de la Grana-Bretanha por pobos germánicos (anglo-saxones) ne l seclo V, sendo la palabra anglish deribada de l nome de ls anglos i, finalmente, de sue region ancestral de Angeln (ne l que ye agora Schleswig-Holstein).[13] Un númaro seneficatibo de palabras an anglés son custruídos cun base nas raízes de l latin, bisto qu'esse léngua fui, d'algua forma, la léngua franca de la Eigreija Crestiana i de la bida anteletual ouropeia.[14] L'anglés fui mais anfluenciado pula léngua nórdica antiga, debido la ambasones bikings ne ls seclos VIII i IX.

La cunquista normanda de la Anglaterra ne l seclo XI dou ourige a fuortes ampréstimos de l franco-normando i las cumbençones de bocabulairo i ortografie ampeçórun a dar l'aparéncia superficial dua streita relaçon de l'anglés culas lénguas románicas,[15][16] l qu'agora ye chamado de anglés médio. La Grande Mudança Bocálica, qu'ampeçou ne l sul de la Anglaterra ne l seclo XV ye un de ls eibentos stóricos que marcan l surgimiento de l anglés moderno a partir de l'anglés médio.

Debido a l'assimilaçon de las palabras de muitos outros lénguas al longo de la stória moderna, l'anglés cuntén un bocabulairo mui grande. L'anglés moderno nun solo assimilou palabras d'outras lénguas ouropeias, mas tamien de to l mundo, ancluindo palabras de l hindi i d'ourige africana. L Oxford English Ditionary lista mais de 250.000 palabras çtintas ne l léngua, nun ancluindo muitos tenermos técnicos, científicos ó gírias.[17][18]

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Stória de la léngua anglesa
Purmeira páigina de l manuscrito Beowulf.

L'anglés ye ua léngua germánica oucidental que se ouriginou a partir de ls dialetos anglo-frísio i saxon antigo trazidos pa la Grana-Bretanha por quelonos germánicos de bárias partes de l que ye hoije l noroiste de la Almanha, Dinamarca i Países Baixos.[19] Até essa época, la populaçon natiba de la Bretanha Romana falaba léngua celta británica junto cula anfluéncia acroletal de l latin, zde l'acupaçon romana de 400 anhos.[20]

Ua de las tribos germánicas que chegórun a la Grana-Bretanha éran ls anglos,[21] que Beda acraditaba tenéren mudado cumpletamente la Bretanha.[22] Ls nomes angland (de Angla land[23] ó "tierra de ls anglos") i anglish (de l anglés antigo anglisc[24]) son deribados de l nome dessa tribo; inda assi saxones, jutos i ua bariadade de pobos germánicos a partir de las cuostas de la Frísia, Baixa Saxónia, Suécia i Jutlándia de l Sul tamien se mudórun pa la Grana-Bretanha nesta época.[25][26][27]

Einicialmente, l anglés antigo era un grupo diberso de dialetos, l que reflete las ouriges bariadas de ls reinos anglo-saxones de la Grana-Bretanha,[28] mas un desses dialetos, l saxon oucidental, eibentualmente passou a dominar i ye neste que l poema Beowulf fui scrito.

L'anglés antigo mais tarde fui trasformado por dues óndias d'ambasones. L purmeiro fui por falantes de l galho lenguístico germánico setentrional, quando Halfdan Ragnarsson i Ibar Ragnarsson ampeçórun la cunquista i la colonizaçon de l norte de las Ilhas Británicas, ne ls seclos VIII i IX (ber Danelaw). La segunda fui por falantes de l normando antigo, ua léngua románica, ne l seclo XI cula cunquista normanda de la Anglaterra. L normando zambolbiu-se para anglo-normando i depuis para anglo-francés, quando antroduziu ua nuoba gama de palabras, specialmente atrabeç de ls tribunales i de l gobierno. Para alhá de l'alargamiento de l léxico cun palabras scandinabas i normandas, estes dous eibentos tamien simplificórun la gramática i trasformórun l'anglés nua lenguaige de ampréstimo, mais abierta para aceitar nuobas palabras d'outras lénguas.

Las mudanças lenguísticas ne l'anglés passado l'ambason normanda porduziu l que ye agora coincido cumo anglés médio, sendo The Canterbury Tales, de Geoffrey Chaucer, l'obra mais coincida.

Durante to este período l latin, d'algua forma, era la léngua franca de la bida anteletual ouropeia, an purmeiro lugar l latin mediebal de la Eigreija Crestiana, mas depuis l latin houmanista de la Renacença i aqueilhes que screbírun ó copiou testos an latin[14] quemumente cunhórun nuobos tenermos de l léngua para se referir la cousas ó cunceitos pa ls quales nun habie nanhue palabra natiba eisistente ne l'anglés.

L anglés moderno, qu'anclui las obras de William Shakespeare[29] i la Víblia King James, ye giralmente datado de cerca de 1550, i quando l Reino Ounido se tornou ua poténcia colonial, l léngua serbiu cumo léngua franca de las colónias de l Ampério Británico. Ne l período pós-colonial, alguas de las naciones recén-criadas que tenien bárias lénguas natibas outórun por cuntinar a ousar l'anglés cumo léngua franca para eibitar las deficuldades políticas inerentes a la promoçon de qualquiera léngua própia arriba de las outras. Cumo resultado de l crecimiento de l Ampério Británico, l'anglés fui adotado na América de l Norte, Índia, África, Oustrália i an muitas outras regiones, ua tendéncia alargada cul surgimiento de ls Stados Ounidos cumo ua superpoténcia an meados de l seclo XX.

Çtribuiçon geográfica[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigos percipales: Anglofonia e América Anglo-Saxónica
Anglés cumo purmeiro léngua por paíç (Crystal 1997).

Cerca de 375 milhones de pessonas falan anglés cumo sue purmeira léngua.[30] L'anglés hoije ye probabelmente la terceira maior léngua an númaro de falantes natibos, depuis de l chinés mandarin i de l espanhol.[11][31] Inda assi, quando se cumbina natibos i nun natibos ye probabelmente la léngua mais falada ne l mundo, ambora eibentualmente la segunda, quedando atrás dua cumbinaçon de ls lénguas chineses (dependendo ó nun de las çtinçones esses lénguas son classeficados cumo "lénguas" ó "dialetos").[32][33]

Las stimatibas qu'ancluen falantes de l'anglés cumo segunda léngua barian antre 470 milhones la mais dun bilhon, dependendo de cumo l'alfabetizaçon ó l domínio ye defenido i medido.[34][35] L porsor de Lenguística David Crystal calcula que ls nó-falantes yá supírun l númaro de falantes natibos nua proporçon de 3-1.[36]

Ls países cun maior populaçon de falantes natibos de Anglés son, an orde decrecente: Stados Ounidos (215 milhones),[37] Reino Ounido (61 milhones),[38] Canadá (18,2 milhones),[39] Oustrália (15,5 milhones),[40] Nigéria (4 milhones),[41] Irlanda (3,8 milhones),[38] África de l Sul (3,7 milhones),[42] i Nuoba Zelándia (3,6 milhones), cunforme censo de 2006.[43]

Países cumo las Filipinas, Jamaica i Nigéria tamien ténen milhones de falantes natibos de dialetos cuntinos que ban de l crioulo de base anglesa la berson mais padron de l'anglés. Dessas naciones adonde l'anglés ye falado cumo segunda léngua, la Índia ten l maior númaro de falantes (anglés andiano). Crystal afirma que, cumbinando ls falantes natibos i nun natibos, la Índia agora ten mais pessonas que falan ó antenden l'anglés de l que qualquiera outro paíç de l mundo.[44][45]

Mapa de naciones qu'outelizan l'anglés cumo léngua oufecial ó cumo la léngua predominante,

Alfabeto anglés[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Alfabeto anglés

L'anglés ye scrito ne l alfabeto latino, sin nanhun caráter special. Hai aparentes sceçones an palabras que mantén la grafie strangeira, cumo naïbe, Noël i féte. Ls nomes de las letras son ls seguintes:

La B C D I F G H I J K L M
nome la be ce de i ef ge aitch i jay kay el an
pronúncia (IPA) /iɪ/ /bi/ /siː/ /diː/ /iː/ /εf/ /dʒi/ /iɪtʃ/ /laɪ/ /dʒiɪ/ /keɪ/ /εɫ/ /εm/
N L P Q R S T U B W X Y Z
nome en l pe cue aire ess te u be double-u s wye ze (EUA) ó zed (R.U.)
pronúncia (IPA) /ɛm/ /lʊ/ /piː/ /kjuː/ /ɑr/ /ɛs/ /tiː/ /juː/ /biː/ /ˈdʌbəɫ juː/ /ɛks/ /waɪ/ /ziː/ ó /zed/

Fonologie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bogales[eiditar | eiditar código-fuonte]

AFI Çcriçon eisemplo
monotongos
i/iː alta, anterior, nó-arredondada bead
ɪ média alta, central anterior, nó-arredondada bid
ɛ média baixa, anterior, nó-arredondada bid
æ média baixa, anterior, nó-arredondada blad
ɒ baixa, posterior, arredondada blx[cn 1]
ɔ/ɑ média baixa, posterior, arredondada pawed[cn 2]
ɑ/ɑː baixa, posterior, nó-arredondada brla
ʊ média alta, central posterior god
u/uː alta, posterior, arredondada boed[cn 3]
ʌ/ɐ/ɘ média baixa, posterior, nó-arredondada; média baixa, central bud
ɜː ó
ɝ
média baixa, central, nó-arredondada ó
retroflexa
bird[cn 4]
ə média baixa, posterior, nó-arredondada Rosla's[cn 5]
ɨ alta, central, nó-arredondada rosis[cn 6]
Ditongos
i(ɪ)/iɪ média alta, anterior, nó-arredondada
alta, anterior nó-arredondada
bayed[cn 7]
l(ʊ)/əʊ média alta, posterior, arredondada
média alta, central posterior
blde[cn 7]
laɪ baixa, anterior, nó-arredondada
média alta, central anterior, nó-arredondada
cry
laʊ baixa, anterior, nó-arredondada
média alta, central posterior
bough
ɔɪ média baixa, posterior, arredondada
alta, anterior, nó-arredondada
boy
ʊɚ/ʊə média alta, central posterior
média baixa, posterior, nun arredondada
bor[cn 8]
ɛɚ/ɛə/iɚ média baixa, anterior, nó-arredondada
média baixa, posterior, nun arredondada
fair[cn 9]
Notas
  1. L'anglés norte-amaricano nun ten este sonido; palabras cun este sonido son pronunciadas cun /ɑ/ ó /ɔ/
  2. Alguns dialetos norte amaricanos nun ténen esta bogal
  3. La letra U puode repersentar tanto /u/ quanto /ju/. Na pronúncia anglesa, se /ju/ ocorren passado /t/, /d/, /s/ ó /ç/, esso normalmente proboca palatizaçon i tales cunsuantes tornan-se, respetibamente, /ʨ/, /ʥ/, /ɕ/ i /ʑ/, cumo an tune, during, chochar, i azure. Ne l'anglés norte-amaricano, la palatizaçon nun acuntece normalmente, la nun se que /ju/ seia seguido de r, resultando que /(t, d,s, ç) jur/ tornen-se, respetibamente, /tʃɚ/, /dʒɚ/, /ʃɚ/ and /ʒɚ/, cumo an nature, berdure, sure, i treasure
  4. La bariante norte-amaricana deste sonido ye ua bogal matizada de r
  5. Muitos falantes de l'anglés norte-amaricano nun çtinguen antre estas dues bogales átonas. Pronuncian roses i Rosa's de l mesmo jeito i l simblo ousado ye este: /ə/
  6. Este sonido ye quemumente trascrito /i/ ó /ɪ/
  7. 7,0 7,1 Ls ditongos /iɪ/ i /lʊ/ son monotongalizados por muitos falantes de l'anglés padron norte-amaricano, respetibamente, an: /iː/ i /lː/
  8. Este sonido solo aparece an sotaques an que nun hai bogales matizadas de r. An alguns sotaques, este sonido serie /ʊə/, /ɔ:/
  9. Este sonido solo aparece an sotaques an que nun hai bogales matizadas de r. An alguns sotaques, l /ə/ ye suprimido, quedando ua bogal longa /ɛ:/

Cunsuantes[eiditar | eiditar código-fuonte]

Este ye l sistema de cunsuantes de la léngua anglesa, trascritos culs simblos de l Alfabeto Fonético Anternacional (AFI).

  Bilabiales Labio-
dentales
Dentales Albeolares Palato-
albeolares
Palatales Belares Labio-
belares
Glotal
Nasales m     m     ŋ[cn 1]  
Plosibas p  b     t  d     k  ɡ  
Africadas         tʃ  dʒ[cn 2]      
Fricatibas   f  b θ  ð[cn 3] s  ç ʃ  ʒ[cn 2] ç[cn 4] x[cn 5] h
Bibrante simples       ɾ[cn 6]        
Aprossimantes       ɹ[cn 2]   j   ʍ  w[cn 7]  
Lateral       l        
Notas
  1. La nasal belar [ŋ] ye un alofone de /m/ an alguns sotaques de l norte de la Grana-bretanha, aparecendo solo antes de /k/ i /g/. An todos ls outros dialetos, ye un fonema apartado, ambora apareça solo an fin de sílaba.
  2. 2,0 2,1 2,2 Ls sonidos /ʃ/, /ʒ/, i /ɹ/ son labializados an alguns dialetos. La labializaçon nunca ye cuntrastiba na posiçon enicial i, por bias desso, nun ye trascrita. La maiorie de ls falantes de l anglés stadunidense i canadiano pronuncia "r" (siempre rotizado) cumo /ɻ/, anquanto que l mesmo ye pronunciado ne l anglés scocés i outros dialetos cumo bibrante múltipla albeolar.
  3. An alguns dialetos, cumo l cockney, las anterdentales /θ/ i /ð/ son usualmente misturadas cun /f/ i /b/, i an outros, cumo l anglés bernaclo afro-amaricano, /ð/ ye misturado cula dental /d/. An alguas bariadades irlandesas, /θ/ i /ð/ tornan-se las plosibas dentales correspondentes, qu'anton cuntrastan culas plosibas albeolares.
  4. La fricatiba palatal xorda /ç/ ye, na maiorie de ls sotaques, solo un alofone de /h/ antes de /j/; por eisemplo houman /çjuːməm/. Assi i to, an alguns sotaques (beija esto), l /j/ zaparece, mas la cunsuante enicial ye la mesma.
  5. La fricatiba belar xorda /x/ ye ousada por falantes scoceses i galeses an palabras cumo loch /lɒx/ ó por alguns falantes an palabras amprestadas de l'alman ó heibraico, cumo Bach /bax/ ó Chanukah /xanuka/. /x/ tamien ocorre ne l anglés sul-africano. An alguns dialetos cumo l scouse (de Liberpol) tanto [x] quanto la africada [kx] puoden ser ousadas cumo alofones de /k/ an palabras cumo docker [dɒkxə]. La maiorie de ls falantes natibos ten grande deficuldade para pronunciar esse fonema corretamente quando daprenden outras lénguas. La maiorie usa ls sonidos [k] i [h] ne l lugar.
  6. La bibrante simples albeolar [ɾ] ye un alofone de /t/ i /d/ an sílabas átonas ne l anglés stadunidense, ne l canadiano i ne l australiano.[46] Esse ye l sonido de las letras tt i dd nas palabras latter i ladder, que son homófonas para muitos falantes de l'anglés na América de l Norte. An alguns sotaques, cumo l anglés scocés i l andiano, el sustitui /ɹ/. Ye l mesmo sonido repersentado por un r simples de l pertués.
  7. L w xordo [ʍ] ye ancontrado ne l'anglés de la Scócia i de la Irlanda i an alguas bariadades de la Nuoba Zelándia, de ls Stados Ounidos i de la Anglaterra. Na maiorie de ls outros dialetos, el ye misturado cun /w/, i, an alguns dialetos scoceses, cun /f/.

Gramática[eiditar | eiditar código-fuonte]

La léngua anglesa ten un sistema d'anflexon mui simples, se cumparado cula maiorie de las lénguas ando-ouropeias. Nun ten género gramatical, pus ls adjetibos son ambariables. Hai antretanto, resquícios de flexon casual (l genitibo saxónico i pronomes oublíquos).

Ls berbos regulares ténen solo 6 formas çtintas, dues de las quales nun se úsan mais.

S: lobe (forma básica), lobest (2ª pessona singular de l persente de l'andicatibo atibo - ousoleta), lobes ó lobeth (3ª pessona singular de l persente de l'andicatibo atibo - la segunda ye ousoleta), lobed (particípio passado i todas las pessonas menos la segunda singular de l pretérito simples atibo), lobedst (2ª pessona singular de l pretérito simples atibo - ousoleta) i lobing (particípio persente i gerúndio).

Nun hai formas passibas sintéticas, mas solo trés modos: andicatibo, amperatibo i subjuntibo, este raramente ousado.

Outros artigos subre gramática de la léngua anglesa[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bocabulário[eiditar | eiditar código-fuonte]

Anfluéncias ne l bocabulairo anglés.

Quelores (Colors / Colours)[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • negro - black
  • branco - white
  • cinza / cinzento - gray / grey
  • burmeilho - red
  • berde - green
  • azul - blue
  • amarielho - yellow
  • laranja - orange
  • marron / castanho - brown
  • bege - beige
  • lilás - lilac
  • roixo / púrpura - purple
  • quelor-de-rosa - pink

Numerales an anglés[eiditar | eiditar código-fuonte]

Pertués zero um dois três quatro cinco seis sete oito nove dez
Anglés zero one two three four five six seven eight nine ten
pronúncia (IPA) /ziːroʊ/ /wʌm/ /tuː/ /θriː/ /fɔr/ /faɪb/ /sɪks/ /sɛbəm/ /iɪt/ /naɪm/ /tɛm/

De 11 a 20:

  • onze - eleven
  • duoze - twelve
  • treze - thirteen
  • quatorze - fourteen
  • quinze - fifteen
  • dezesseis - sixteen
  • dezessete - seventeen
  • dezoito - eighteen
  • dezenobe - nineteen
  • binte - twenty

Las dezenas son siempre treminadas cun "ty" (Eisemplo: twenty (20), thirty (30), forty (40), fifty (50), etc). Las cientos son scritas na forma "NÚMERO hundred". Por eisemplo:

  • cien - one hundred
  • duzientos - two hundred
  • trezientos - three hundred

Ls miles funcionan de l mesmo modo que las cientos, solo trocando "hundred" por "thousand". Por eisemplo:

  • mil - one thousand
  • dous mil - two thousand
  • trés mil - thre thousand

Para screbir la casa de ls milhones, debemos outelizar la palabra "million":

  • 1 milhon - one million
  • 2 milhones - two million
  • 3 milhones - three million

Ourige[eiditar | eiditar código-fuonte]

Palabras d'ourige francesa[eiditar | eiditar código-fuonte]

Debido a l'afluéncia de las palabras d'ourige francesa a partir de l'ambason normanda an 1066, hai an anglés pares de palabras ousadas an cuntestos specíficos i que corresponden a ua solo nas lénguas faladas an árias próssimas de la Anglaterra. Notadamente, hai, an anglés, ua palabra para chamar l'animal bibo (normalmente d'ourige anglo-saxana) i ua pa la chicha del (normalmente, d'ourige francesa). Eisemplo: ox (de l'anglo-saxon oxa), para chamar l bui, i bef (de l francés boef ó buef), pa la chicha de bui. Un outro eisemplo ye para fiesta de casamiento i l'anstituiçon. La fiesta ten l nome de wedding, anquanto l'anstituiçon, marriage, que ben de l francés marriage.[sin fuontes?]

Outros eisemplos de palabras d'ourige francesa:

  • résumé - curriculun bitae
  • royal - referente a la rialeza
  • hors d'oeubres - aperitibos
  • arribe - de l francés ariber, chegar
  • sublime - de l francés sublime
  • challenge - de l'antigo francés chalengier, zafiar
  • toilet - de l francés toilette, casa de banho
  • fianceé - noibo (la)
  • café

Refréncias

  1. cf: .com/show_language.asp?code=ang Ethnologue[lhigaçon einatiba] (1984 stimate); .com/world/ourope/çplayStory.cfn?Story_ID=883997 The Triumph of Anglish[lhigaçon einatiba], The Eiquenomist, Dec. 20, 2001; .com/show_language.asp?code=ang Ethnologue[lhigaçon einatiba] (1999 stimate); .com/Tesol/Pages/Teach/teach_20000jobs.php «20,000 Teaching Jobs» Cunsulte valor |url= (ajuda) (an Anglish). Oxford Seminars. Cunsultado an 18 de febreiro de 2007  ;
  2. 2,0 2,1 «Leture 7: World-Wide Anglish». IStLing. Cunsultado an 26 de márcio de 2007 
  3. .com/show_language.asp?code=ang Ethnologue[lhigaçon einatiba] (1999 stimate);
  4. Bunse, Heinrich Adan Wilheln (1983). Ampeçaçon a la filologie germánica. [S.l.]: Ed. de la UFRGS. 79 páiginas 
  5. Ammon, pp. 2245–2247.
  6. Schneider, p. 1.
  7. Mazrui, p. 21.
  8. Howatt, pp. 127–133.
  9. Crystal, pp. 87–89.
  10. Wardhaugh, p. 60.
  11. 11,0 11,1 Ethnologue, 1999
  12. Seth Mydanes (May 24, 2007) .com/2007/05/14/world/asia/14iht-14englede.5705671.html "Across cultures, Anglish is the word" Arquibado an 2013-07-11 ne l Wayback Machine. New York Eiquipas. Vesitado an 21 de setembre de 2011
  13. .com/ditionary/Anglish «Anglish – Defenition fron the Merrian-Webster Online Ditionary» Cunsulte valor |url= (ajuda). Merrian-webster .com. 25 d'abril de 2007. Cunsultado an 2 de janeiro de 2010  Cunsulte data an: |data= (ajuda)
  14. 14,0 14,1 .com/old-anglish-language/latin-anfluence.html «Old English language – Latin anfluence» Cunsulte valor |url= (ajuda). Spiritus-temporis .com. Cunsultado an 2 de janeiro de 2010 
  15. «Words on the brain: fron 1 million years ago?». Story of language. Cunsultado an 5 de setembre de 2010 
  16. .com/Anfluences_of_Romance/Anglish/RIFL-Anglish-Latin-The_Anflluences_on_Old_Anglish.html «Latin Anfluences on Old Anglish» Cunsulte valor |url= (ajuda). An scert fron Foreign Anfluences on Old Anglish. 1978. Cunsultado an 5 de setembre de 2010  Parâmetro desconhecido |outhor= ignorado (ajuda);
  17. .com/page/howmanywords «How many words are there in the Anglish Language?» Cunsulte valor |url= (ajuda). Oxfordditionaries .com 
  18. .com/languages/language_statistics.htn «Bista Worldwide Language Statistics» Cunsulte valor |url= (ajuda). Bistawide .com. Cunsultado an 31 d'outubre de 2010  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  19. Blench, R.; Spriggs, Matthew (1999). R., eid. [S.l.]: Routledge. pp. 285–286. ISBN 9780415117616 .com/?id=DWMHhfXxLaIC&pg=PA286 http://books.gogle .com/?id=DWMHhfXxLaIC&pg=PA286 Cunsulte valor |url= (ajuda)  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)[lhigaçon einatiba]
  20. "The Roman eipoch in Britain lasted fur 367 years"[lhigaçon einatiba], Anformation Britain website
  21. «Anglik Anglish language resource». Anglik.net. Cunsultado an 21 d'abril de 2010  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  22. «Bede's Eclesiastical Story of Angland | Christian Classics Ethereal Library». Ccel.org. 1 de júnio de 2005. Cunsultado an 2 de janeiro de 2010 
  23. .comi.cç/009427 «Angla land» Cunsulte valor |url= (ajuda). An Anglo-Saxon Ditionary (Online). Prague: Charles University  Parâmetro desconhecido |outhor= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |outhorlink= ignorado (ajuda); |cooutores= requer |outor= (ajuda)
  24. .comi.cç/009433 «Anglisc» Cunsulte valor |url= (ajuda). An Anglo-Saxon Ditionary (Online). Prague: Charles University  Parâmetro desconhecido |outhor= ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido |outhorlink= ignorado (ajuda); |cooutores= requer |outor= (ajuda)
  25. Collingwod, R. G.; eit al (1936). Oxford, Angland: Clarendon. pp. 325 eit sec. ISBN 0819611603  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)
  26. «Lenguistics Research Center Texas University». Utexas.edu. 20 de febreiro de 2009. Cunsultado an 21 d'abril de 2010  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  27. «The Germanic Ambasiones of Western Ourope, Calgary University». Ucalgary.ca. Cunsultado an 21 d'abril de 2010  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  28. David Graddol, Dick Leith, and Joan Swann, Anglish: Story, Dibersity and Change (New York: Routledge, 1996), 101.
  29. Se Cercignani, Fausto, Shakespeare's Works and Eilizabethan Pronunciation, Oxford, Clarendon Press, 1981.
  30. Curtis, Andy. Color, Race, And Anglish Language Teaching: Shades of Meaning. 2006, page 192.
  31. CIA World Fatbook[lhigaçon einatiba], Field Listing — Languages (World).
  32. Languages of the World (Charts)[lhigaçon einatiba], Comrie (1998), Weber (1997), i l Summer Anstitute fur Lenguistics (SIL) 1999 Ethnologue Surbey. Çponíbel an The World's Most Widely Spoken Languages[lhigaçon einatiba]
  33. Mair, Vitor H. (1991). Campana-Platonic Papers (PDF) http://campana-platonic.org/cumplete/spp029_chinese_dialet.pdf  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)
  34. .ptfd .com/Anglish+language «Anglish language» Cunsulte valor |url= (ajuda). Columbia University Press. 2005. Cunsultado an 26 de márcio de 2007 
  35. .com/Tesol/Pages/Teach/teach_20000jobs.php 20,000 Teaching [lhigaçon einatiba]
  36. Crystal, David (2003). [S.l.]: Cambridge University Press. p. 69. ISBN 9780521530323 .com/books?id=d6jPAKxTHRYC http://books.gogle .com/books?id=d6jPAKxTHRYC Cunsulte valor |url= (ajuda)  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)[lhigaçon einatiba], citado an Power, Carla (7 March 2005). Newswek .com/id/49022 http://www.newswek .com/id/49022 Cunsulte valor |url= (ajuda)  Cunsulte data an: |data= (ajuda); An falta ó baziu |títalo= (ajuda)[lhigaçon einatiba]
  37. «U.S. Census Bureau, Statistical Abstrat of the United States: 2003, Setion 1 Population» (PDF). U.S. Census Bureau. pp. 59 pages  Tabela 47 apersenta l balor de 214.809.000 pa las pessonas a partir de ls cinco anhos d'eidade que falan sclusibamente anglés an casa. Cun base na Amarican Community Surbey, esses resultados scluen aqueilhes que biben an quemunidades (tales cumo drumitórios ounibersitairos, anstituiçones i casas de l grupo), i por defeniçon sclui falantes natibos d'anglés que falan mais dua léngua an casa.
  38. 38,0 38,1 The Cambridge Ancyclopedie of the Anglish Language, Second Eidition, Crystal, David; Cambridge, UK: Cambridge University Press, [1995] (2003-08-03).
  39. Population by mother tongue and age groups, 2006 counts, fur Canada, probinces and territories–20% sample data[lhigaçon einatiba], Census 2006, Statistics Canada.
  40. Census Data fron Australian Bureau of Statistics Léngua percipal falada an casa. La figura ye l númaro de pessonas que solamente falan anglés an casa.
  41. Figuras son ls falantes de l pidgin nigeriano, un pidgin ó crioulo baseado ne l'anglés. Ihemere dá un anterbalo de cerca de 3 a 5 milhones de falantes natibos, l punto médio de l'anterbalo ye ousado na tabela. Ihemere, Kelechukwu Uchechukwu. 2006. "La Basic Çcrition and Analytic Treatment of Noun Clauses in Nigerian Pidgin.[lhigaçon einatiba]" Nordic Journal of African Studies 15(3): 296–313.
  42. Census in Brief[lhigaçon einatiba], page 15 (Table 2.5), 2001 Census, Statistics South Africa
  43. «About people, Language spoken» Cunsulte valor |url= (ajuda). Statistics New Zealand. 2006 census. Cunsultado an 28 de setembre de 2009  Cunsulte data an: |data= (ajuda) (links to Microsoft Eicel files)
  44. Subcontinent Raises Its Boice[lhigaçon einatiba], Crystal, David; Guardian Wekly: Friday 19 Nobember 2004.
  45. Yong Zhao; Keith P. Campbell (1995). "Anglish in China". World Anglishes 14 (3): 377–390. Hong Kong cuntributes an additional 2.5 million speakers (1996 by-census).
  46. Cox, Felicity (2006). Prospet (PDF): 3–21 http://www.shlrc.mq.edu.au/~felicity/Papers/Prospet_Erratun_b1.pdf  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)[lhigaçon einatiba]

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Portal A Wikipédia possui o portal:
Portal Linguística
{{{Portal2}}}
{{{Portal3}}}
{{{Portal4}}}
{{{Portal5}}}


Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls outros porjetos Wikimedia tamien ténen material subre este tema:
Wikiquote Citaçones ne l Wikiquote