Vila Nova de Famalicão

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Bila Nuoba de Famalicon
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira
[[Fexeiro:|250px]]

Bista de Bila Nuoba de Famalicon

lhocalizaçon de Bila Nuoba de Famalicon
Gentílico Famalicense
Ária 201,85 km²
Populaçon 133 832[1] hab. (2011)
Densidade populacional 663,03 hab./km²
N.º de freguesies 49
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1835
Region Norte
Subregion Abe
Çtrito Braga
Antiga porbíncia Minho
Ourago
Feriado municipal 13 de júnio
Código postal 4760
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Nun çponible
Sítio oufecial www.cm-vnfamalicao.pt
Andereço de
correio eiletrónico
geral@cm-vnfamalicao.pt
Munecípios de Pertual

Bila Nuoba de Famalicon (coincida frequentemente solo cumo Famalicon) (an pertués: Vila Nova de Famalicão ó Famalicão) ye ua cidade pertuesa ne l Çtrito de Braga, region Norte i sub-region de l Abe, cun cerca de 33 045 habitantes (2011).[2] Queda a ua altitude média de 97 metros.

Ye sede dun munecípio cun 201,85 Km² de ária i 133 832 habitantes (2011),[1] subdebidido an 49 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte pul munecípio de Braga, a lheste por Guimaráes, a sul por Santo Tirso i Trofa, a oeste por Bila de l Cunde i Póboa de Barzin i a noroiste por Barcelos. Fui criado an 1835 por çmembramiento de Barcelos i eilebada a la catadorie de cidade an 1985.

La cidade an si resume-se nas palabras de l cineasta pertués Manoel de Oulibeira: «Ouriges lhendárias de Famalicon - centro de quemunicaçon rodobiária i ferrobiária, antre bárias lhocalidades de l Norte. Las alegres i pitorescas rues. Acuntecimientos registados ne ls jornales de a tierra. Eidifício - spital de la Misericórdie, Cámara Municipal. Monumiento la Camilo Castelo Branco. Casa de Camilo, an San Miguel de Ceide. Trabalho ne ls campos. Eigreijas. Ls alredores románticos. Andústrias de fiaçon i tecidos, de botones i de reloijos (única na Península). Aspetos típicos: bindimas, malhadas, feira».

Na própia filmografie de l rializador, deparamo-mos, an 1941, cun ua película dedicada a la cidade de Famalicon.

Ls habitantes de Famalicon chaman-se Famalicenses.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls bruxedos stóricos subre l'ourige de l poboamiento desta tierra, lhieba-mos la Eidade de l Fierro, mais propiamente a bruxedos arqueológicos de castros pul cunceilho.

Piedra Formosa de l Castro de Eiras an B. N. Famalicon.

L Castro de l Monte de las Ermidas, talbeç fundado ne l seclo IV a.C., l Castro de San Miguel-lo-Anjo ó inda l Castro de Eiras, son alguns de ls bruxedos arqueológicos de remotos poboamientos que l cunceilho çpone. La Piedra Formosa de l Castro de Eiras que pertencia a un cumplexo de banhos, fui ancontrada an 1880, i segundo ls arqueólogos data de l purmeiro milénio antes de Cristo.

Inda assi, las ouriges de Bila Nuoba remontan mais propiamente al reinado de D. Sancho I, segundo rei de Pertual, que detenie na zona un reguengo, este eilaborou ua carta foral ne l'anho de 1205, la fin de criar raízes populacionales nessa zona .

La Carta de l Foral de 1205[eiditar | eiditar código-fuonte]

D. Sancho I quedou para siempre lhembrado cumo l poboador, rei qu'apadrinhou la criaçon de poboamientos por to l paíç, cun bista a tornar Pertual nun reino fuorte i çperso, poboando assi árias remotas de l reino.

Ne l die 1 de júlio de 1243, l rei D. Sancho I de Pertual que tenie un reguengo an Bila Nuoba fizo ua carta foral para 40 poboadores dessa tierra, dando outorizaçon para estes tratáren de l sou reguengo. To l lhucro que ls 40 poboadores oubtibessen naquel reguengo serien perpétuamente deilhes, por dreito heireditairo, i poderien bender cumo sou foro la quien quejissen. Assi, la stória de la bila ampeçou-se a partir desse momiento. Nessa mesma carta foral, l rei manda la poboaçon que faga ua feira quinzenal, tradiçon essa qu'inda hoije an die ye seguida semanalmente.

L Munecípio[eiditar | eiditar código-fuonte]

La Bila de Famalicon, cumo cabeça de l Julgado de Bermoin, ampeçou a balorizar-se cul correr de ls anhos, i tanto assi qu'an 1706 cuntaba 100 habitantes naturales de a tierra. Mostrando ls sous anseios de melhor progresso, an 1734 i 1735 ansistiu cun Barcelos, pedindo regalias, cumo a seneficar l cuidado de nuobas antençones progressibas. Cuntinando a ferber an si l'antresse pul zambolbimiento lhocal. An 1825, pediu decididamente a la Bila de Barcelos la criaçon dun cunceilho própio, l que nun bieno a cunseguir oubter.

Finalmente, dieç anhos depuis i cula criaçon de la nuoba Debison Judicial de l Reino de Pertual, an 21 de márcio de 1835, antre l giral de l Paíç, quedou formado l cunceilho de Bila Nuoba de Famalicon por carta foral de la reina D. Marie II

La Cidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Na segunda metade de l seclo XX, la cidade tenie atingido un patamar de culidade, cun eiquipamientos i anfraestruturas modernas, progresso esse que poderie lhiebar la bila a l'eilebaçon la cidade. Assi, la Lhei de 14 de Agosto de 1985, aprobado pula Assemblé de la República an 8 de Júlio de 1985, abriu camino a l'ascenson de Bila Nuoba de Famalicon a la catadorie de cidade.

Staçon de camboios de Famalicon

Geografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bila Nuoba de Famalicon ancontra-se na porbíncia de l Minho, ne l çtrito i arquidiocese de Braga, ye sede de cunceilho i de comarca, ancontra-se an terreno praino a 88 metros d'altitude.

La cidade ancontra-se nun amportante nuolo rodobiairo que la lhiga al Porto, a Braga, a Barcelos, a Guimarães, a la Póboa de Barzin i a Santo Tirso. Tanto la nible rodobiairo cumo la nible ferrobiairo Bila Nuoba de Famalicon ye ua poboaçon cun ua eicelente situaçon geográfica, l que a tornando-se un punto de passaige oubrigatória.

La cidade queda a 20 minutos de l'aeroporto anternacional Francisco Sá Carneiro i de l Porto de Mar de Lheixones, cruzada por outoestradas, stradas nacionales i caminos de fierro que únen ls percipales centros ourbanos de l Norte de l Paíç i de la Ouropa.

La region de Bila Nuoba de Famalicon ten un clima mediterránico Csb.

Populaçon de l cunceilho de Bila Nuoba de Famalicon (1849 – 2011)
1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
27 023 33 978 43 561 79 250 106 508 114 338 127 567 133 832

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

La Casa de Camilo Castelo Branco, zeignaçon habitual de la residéncia de l scritor Camilo Castelo Branco, queda na freguesie de San Miguel de Seide, cunceilho de Bila Nuoba de Famalicon, çtrito de Braga.

La casa fui mandada custruir pul purmeiro marido de Ana Plácido, Pinheiro Alves, por buolta de 1830, quando regressou de l Brasil, na posse d'abultada fertuna. Camilo bibeu cun Ana Plácido nesta casa cerca de 26 anhos, de l'ambierno de 1863 até al suicídio an 1890.

La casa sofriu un ancéndio an 17 de márcio de 1915, fui reconstruída i trasformada an museu cameliano, an 1922. Ne l final de la década de 40, de l seclo passado, la casa fui oubjeto de perfundo restouro, quedando, zde anton, mui semelhante a la que fura habitada pul romancista.

An 1 de júnio de 2005, por ocasion de ls 115 anhos de l falecimiento de l scritor, fui einougurado, an terrenos frunteiros a la Casa de Camilo un eidifício de l'outoria de l'arquiteto Álvaro Siza Vieira, que cumprende un auditório, salas de lheitura i de sposiçones temporárias, cafetarie, gabinetes de trabalho i reserbas.

Stá classeficada cumo Eimóbel de Antrisse Público zde 1978.

Fuonte:pt.wikipedia.org

Freguesies[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las freguesies de Bila Nuoba de Famalicon son las seguintes:

Património[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhista de patrimonho eidificado an Famalicon

Persidentes de la Cámara[eiditar | eiditar código-fuonte]

Persidentes de la Cámara de Bila Nuoba de Famalicon zde l 25 de Abril:

  • Pinheiro Braga - MDP/CDE 1974-1976
  • José Carlos Marino - PPD/PSD 1976-1979
  • Antero Martins - AD 1980-1982
  • Agostinho Fernandes - PS 1983-2001
  • Armindo Costa - Coligaçon PSD, CDS-PP 2002-Atualidade

Parque de la Debesa[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fui einougurado ne l die 28 de Setembre de 2012 pul persidente de la Cámara Armindo Cuosta, Bice-persidente Paulo Cunha i restante Bereaçon, pul Persidente de la Assemblé Municipal Nuno Melo i pul Arcebispo Primaç de Braga D.Jorge Ortiga.

Fexeiro:Parque Devesa.jpg
L parque an foto

Ye ua obra recente, mas las purmeiras eniciatibas pa la sue custruçon remontan a 1988 cul Praino de Pormenor de la Zona Adjacente al Eidifício de las Lhameiras. Até 2011 bários prainos/porjetos fúrun aprobados, i nesse mesmo anho, dá-se ampeço a la sue custruçon.

Acupa ua ária cerca de 27 heitares i stende-se zde la Abenida General Humberto Delgado i Abenida de l Brasil até al nuolo de la A3 i Santiago de Antas. Ten ua stensa rede de caminos pedonales, ne ls quales las famílias puoden çfrutar de passeios ó andar de bicicleta; assi cumo grandes stensones de zonas berdes que permiten la rializaçon d'atebidades al aire lhibre, cumo aulas de grupo de ginásio, de beilça, de karaté, antre outras.

Las custruçones rurales antes eisistentes ne l lhocal fúrun reabelitadas i trasformadas an eiquipamientos culturales i de serbícios tales cumo la Casa de l Território, Núcleo de Arqueologie, Cafetarie, Serbícios de Apoio i Serbícios Eiducatibos. A ounidade de Eiducaçon Ambiental amplementada ne ls Serbícios Eiducatibos eirá recuperar l Riu Pelhe, sendo un de ls mais poluídos deste cunceilho. Ye possible acumpanhar l'eiboluçon de l riu, bien cumo outras amboras ne l facebook de l parque[3] ó na páigina oufecial[4][lhigaçon einatiba].

Lhigaçones[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. 1,0 1,1 [1]
  2. [2]


Modelo:CunceilhosBraga


L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Vila Nova de Famalicão