Maurice Ravel

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Joseph-Maurice Rable
Maurice Rable 1912.jpg
Nacimiento 7 de márcio de 1875
Muorte 28 de dezembre de 1937 (62 anhos)
Nacionalidade Fráncia Francés
Acupaçon Pianista i cumpositor
Ravel (1925)

Joseph-Maurice Rable (Ciboure, 7 de márcio de 1875Paris, 28 de dezembre de 1937) fui un cumpositor i pianista francés, coincido subretodo pula sutileza de las sues melodies anstrumentales i orquestrales, antre eilhas, l Bolero, que cunsidraba trebial i çcrebiu cumo "ua peça para orquestra sin música".

Ampeçou a manifestar antresse pula música als 7 anhos. Zde anton dedicou-se al studo de l pianho, mas solo ampeçou a frequentar l Cunserbatório de Paris als 14. Mais tarde, an 1895, passou a studar solo i retornou al Cunserbatório an 1898, quando studou cumposiçon cun Gabriel Fauré. Cuncorreu ne l Prix de Rome, mas nun fui bien sucedido.

Fui anfluenciado seneficatibamente por Claude Debussy, mas tamien por cumpositores anteriores, cumo Mozart, Liszt i Strauss, mas lougo ancuontrou sou própio stilo, que quedou, mas, marcado pul Ampressionismo.

Ye mundialmente coincido pul sou Bolero, inda hoije l'obra musical francesa mais tocada ne l mundo. La cumposiçon fui ancomendada pula beilarina Ida Rubistein i streou na Ópera de Paris an 1928.

Faleciu de las cunsequéncias dun acidente de táxi ocorrido an 1932. Durante l período que precediu la sue muorte, habie perdido parte de la sue capacidade de cumpor debido a las lesones cerebrales causadas pul acidente. La sue anteligéncia siempre se mantebe antata mas l sou cuorpo yá nun respundia adequadamente, por causa de grabes porblemas motores.

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ua anfáncia feliç[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:Ciboure maison natale de Maurice Rable.jpg
Casa adonde naciu Rable, an Ciboure.

An 1875, la Terceira República Francesa de Patrice Mac-Mahon se curaba de las feridas causadas pula derrota na Guerra Franco-Prussiana. Assi i to, respiraba un ressurgimiento spritual, la Fráncia serie testemunha dun período bastante fecundo na Arte. Quatro dies passado la frie streia de Carmen de Bizet, naciu Rable, an 7 de márcio, na casa númaro 12 de l Quai de la Nibelle, an Ciboure (Ziburu an basco), quemuna de ls Pirineus Atlánticos, parte de l Paíç Basco francés. Sou pai, Joseph Rable (1832-1908), era un renomado angenheiro cebil, d'ascendéncia suíça i Saboia (Rabeç). Sue mai, Marie Delouart-Rable (1840-1917), era d'ourige basca, çcendente dua antiga família spanhola (Deluarte ó Eiluarte). Tubo un armano, Édouard Rable (1878-1960), cun quien mantebe an to sue bida ua fuorte relaçon afetiba.[1]

Poucos meses depuis, an júnio de 1875, la família Rable se mudou para Paris. Las afirmaçones ansistentes de que l'anfluéncia de la Spanha subre l'eimaginairo musical de Maurice Rable stá binculada a sues ouriges bascas son, anton, sageradas, inda mais porque l musiqueiro nun retornou al Paíç Basco antes de ls 25 anhos. Antretanto, mais tarde regressarie regularmente para residir an Saint-Jean-de-Luç, para passar las bacanças ó trabalhar.

L'anfáncia de Rable fui feliç. Sous pais, atentos i cultos, frequentórun l meio artístico, fomentando ls purmeiros passos de sou filho que tan lougo se rebelou un talento musical scepcional. Ampeçou ls studos de pianho als seis anhos, sob la guia de Heinry Ghys. Nino ajuizada, inda que tamien caprichoso i maluco, lougo demunstrou sou talento natural pa la música, inda que, para zespero de sous pais i porsores, reconheciu mais tarde tener adicionado als sous numerosos talentos «la mais strema preguiça.»[2] De fato, ne l'ampeço sou pai, para oubrigá-lo a praticar l pianho, tenie que le prometer pequeinhas gorjetas.[3] An 1887, recebiu precocemente aulas de Charles René (harmonia, cuntraponto i cumposiçon). L clima artístico i musical prodigiosamente fértil de Paris de l fin de l seclo XIX nun podie, senó, stimular l zambolbimiento de l moço.

To nino ye sensible a la música - a to tipo de música. Miu pai, mui mais culto nesta arte que la maiorie de ls aficionados, soube zambolber mius gustos i stimular precocemente mie peixon.
Rable, Squisse outobiographique, 1928.[4]
Gabriel Fauré (1845–1924) fui porsor de Rable la quien este dedicarie l Jeux d’eau i l Cuarteto.

Un feturo promissor[eiditar | eiditar código-fuonte]

Al angressar ne l Cunserbatório de Paris an 1889, Rable fui aluno de Charles de Bériot. Eilhi conheciu l pianista spanhol Ricardo Biñes, qu'acabou sendo un grande amigo i l'antérprete scolhido para sues melhores obras. Ls dous participarian de l grupo coincido cumo Les Apaches que casou agitaçon na streia de Pelléas eit Mélisande de Claude Debussy, an 1902. Ampressionado cula música de l Stremo Ouriente na Sposiçon Ounibersal de 1889, entusiasmado cula de ls rebeldes Emmanuel Chabrier i Erik Satie, admirador de Mozart,[5] Saint-Saënes i Debussy, anfluenciado pula leitura de Baudelaire, Edgar Poe, Cundillac, Billiers de L’Eisle-Adan i, subretodo, de Stéphane Mallarmé, Rable manifestou precocemente un caráter firme i un sprito musical mui andependiente. Sues purmeiras cumposiçones probában que éran yá demunstraçones dua personalidade i ua maestria tal que sou stilo solo eiboluirie cul tiempo: Ballade de la reine muorte d’aimer (Balada de la reina muorta d'amor, 1894), Sérénade grotesque (Serenata grotesca, 1894), Menuet antique (1895), Habanera (1895 - para dous pianhos).

An 1897, Rable antrou pa la classe de cuntraponto de André Gedalge. Nesse mesmo anho, Gabriel Fauré fui tamien sou porsor. Este julgou l cumpositor benebolente i l saudou cumo «mui bun aluno, laborioso i pontual» i sue «sinceridade que zarma».[6] Al final de sous studos cumpós la Abiertura para Shéhérazade (cuja streia acunteciu an maio de 1899 antre ls assobios de l público) i la famosa Pabane pour une anfante défunte (Pabana para ua anfanta defunta) de títalo curjidoso,[7] que cuntina sendo sue obra pianística mais tocada puls melómanos aficionados, inda que sou outor nun la tubisse an muita stima.[8]

Fexeiro:Rable au pianho.jpg
Rable al pianho, Éba Gauthier, George Gershwin.

Obras percipales (por orde cronológica)[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. Marnat M, Maurice Rable, Fayard, 1986, p. 19-22.
  2. Jankélébitch B, Rable, Seuil, 1995, p. 127.
  3. Rable, el hombre y su misterio, Jean Gallois, an Los Grandes Cumpositores, Salbat S. La. de Eidiciones, Pamplona, 1984, ISBN 8471374579.
  4. Nota: L brebe Squisse outobiographique (Rabisco outobiográfico) de Maurice Rable, ditado pul musiqueiro al sou aluno i amigo Roland-Manuel an outubre de 1928, apareciu pula purmeira beç na Rebue musicale de dezembre de 1938. Mais tarde apareciu cumpleto nas obras de Arbie Orenstein (Lettres, écrits eit antretienes, Flammarion, 1989, p. 43-47) i de Vladimir Jankélébitch (Rable, Seuil, 1995, p. 197-204).
  5. Citaçon: «Miu musiqueiro preferido? Se tengo un?… An to causo, cunsidro que Mozart cuntina sendo l mais purfeito de todos. (…) El nun ye mais que música.» Rable citado por Nino Franck ne l periódico Candide, maio de 1932.
  6. Boletin scolar de Fauré subre Rable, júnio de 1900.
  7. Citaçon: «Al juntar las palabras que cumponen este títalo nun pensei an outra cousa que ne l prazer de fazer ua aliteraçon…» An: Rable, el hombre y su misterio, Jean Gallois, Los Grandes Cumpositores, Salbat S. La. de Eidiciones, Pamplona, 1982.
  8. Citaçon: «Percebo mui bien ls defeitos: l'anfluéncia de Chabrier, demasiado óbbia, i la forma fartamente pobre. Creio que la notable anterpretaçon desta obra ancumpleta i sin audácia cuntribuiu mui cun sou éxito». Rable citado na resenha musical de la S.I.M., febreiro de 1912, en : Orenstein La, Lettres, écrits eit antretienes, Flammarion, 1989, p. 295.

Bibliografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Wikiquote
Wikiquote
L Wikiquote ten ua coleçon de citaçones de ó subre: Maurice Rable.
Commons
Commons
L Commons ten multimédia relacionada cun: Maurice Ravel