Lamego

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
 Nota: Pa outros segneficados, cunsulta Lamego (zambiguaçon).
Lhamego
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira
[[Fexeiro:|250px]]

{{{lhegenda}}}

lhocalizaçon de Lhamego
Gentílico Lhamecense
Ária 165,39 km²
Populaçon 26 691[1] hab. (2011)
Densidade populacional 161,38 hab./km²
N.º de freguesies 24
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1191
Region Norte
Subregion Douro
Çtrito Biseu
Antiga porbíncia Trás-los-Montes
i Alto Douro
Ourago Santa Marie Maior
Feriado municipal 8 de Setembre
Código postal 5100 Lhamego
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Rua Padre Alfredo Pinto Teixeira
5100 Lamego
Sítio oufecial www.cm-lamego.pt
Andereço de
correio eiletrónico
geral@cm-lamego.pt
Munecípios de Pertual

Lhamego (an pertués: Lamego) ye ua cidade pertuesa ne l Çtrito de Biseu, Region Norte i sub-region de l Douro, cun cun 8 848 habitantes[2] sendo la segunda maior cidade de l çtrito. L munecípio stá situado na borda sul de l riu Douro, fazie parte de la porbíncia tradecional de Trás-los-Montes i Alto Douro i, segundo alguns, fazie parte de la Beira Strasmuntana, de la qual era la percipal cidade. Cunsidrada ua cidade stórica i monumental, pus ten ua grande cantidade de monumientos, eigreijas i casas brasonadas, sendo tamien ua diocese pertuesa.
Ye sede dun munecípio cun 165,39 Km² de ária i 26 691 habitantes (2011) [1], subdebidido an 24 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte puls munecípios de Meson Friu i Peso de la Régua, a lheste por Armamar, a suiste por Tarouca, a sudoeste por Castro Daire i a oeste por Resende.

Freguesies[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las freguesies de Lhamego son las seguintes:

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cidade antiquíssema, datando yá de l tiempo de ls romanos, fui reconquistada defenitibamente an 1057 por Fernando Magno de Lhion als mouros; quando ls çtritos fúrun anstituídos an 1835 por ua reforma de Mouzinho da Silveira, Lhamego fui einicialmente prebista cumo sede de çtrito; mas nesse mesmo anho la sede de l mesmo fui çlocada para Biseu, debido a la sue posiçon mais central.

Fui an Lhamego que tenerien decorrido las lhendárias Cortes de Lhamego, adonde tenerie sido feita l'aclamaçon de D. Fonso Heinriques cumo Rei de Pertual i se stablecírun las "Regras de Sucesson al Trono".

Ye sede de la diocese de Lhamego (la única diocese pertuesa que nun corresponde a ua capital de çtrito), i ne l cunceilho son numerosos ls monumientos relegiosos, de ls quales se çtacan la Sé Catedral, la Eigreija de San Pedro de Balsemon i l Santuário de la Nuossa Senhora de ls Remédios, que dá tamien l nome la Romarie anual cujo die percipal ye l 8 de Setembre, que ye tamien l feriado municipal.

Coincida tamien pula sue gastronomie, nas qual se çtacan ls sous persuntos, l "chibo assado cun arroç de forno" i pula porduçon de binos, nomeadamente bino de l Porto, de cuja Region Demarcada faç parte, i puls binos spumantes.

Eiquenomie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las atebidades percipales de l cunceilho son ls serbícios, algun comercio i l'agrícola, esta repersenta ua amportante fuonte de riqueza, probeniente subretodo de l setor bitebinícola, yá que l cunceilho, cumo ls restantes cunceilhos de la region, ancontra-se antegrado na Region Demarcada de l Douro. Para para alhá de la porduçon de l bino de l Porto, regista-se eigualmente ua clara aposta ne ls binos de mesa cun Chamaçon de Ourige Cuntrolada (DOC) i na porduçon spumantes, ls quales assumen-se cumo un amportante cartaç promocional la nible nacional i anternacional.

L tecido ampresarial de Lhamego ye custituído por ounidades de pequeinha dimenson, habendo poucas ounidades de média dimenson, l'amprego ye pouco qualificado i diminuto, l belume de negócios i la riqueza gerada ténen ua relatiba repersentaçon. Ls setores de l turismo monumental i relegioso ténen benido a crecer paulatinamente, i ye neilhes que se eidantifican alguas potencialidades, sendo reconhecidas alguas bocaçones de l cunceilho la dinámica registada ye suficiente, podendo todabie haber melhoramientos neste setor. Esta situaçon fui reforçada cula recente cuncluson de la A24, assumindo-se cumo fator detreminante na atraçon de la percura regional.

Lhamego ten ua grande superfice comercial cun un heipermercado i cerca de trinta lhoijas (stando an custruçon ua nuoba grande superfice comercial), trés superfices comerciales de média dimenson i uas poucas cientos de lhoijas de comercio tradecional. Ne l que se refire l'andústrias, ten ua zona andustrial de pequeinha dimenson lhocalizada na freguesie de Bárzea de Abrunhales.

Populaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhamego - Bista giral de la cidade
Populaçon de l cunceilho de Lhamego (1801 – 2011)
1801 1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
14 688 20 240 31 835 34 730 36 320 32 833 30 164 28 081 26 691

Cultura[eiditar | eiditar código-fuonte]

Anstituiçones culturales[eiditar | eiditar código-fuonte]

Triato Rieiro Cunceiçon

Lhamego ye cunsidrada por alguns la capital pertuesa de l stilo barroco i ua de las cidades de l paíç mais monumental.

Património[eiditar | eiditar código-fuonte]

Monumientos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Sé de Lhamego
Santuário de la Nuossa Senhora de ls Remédios i Ab. Alfredo de Sousa
Lhamego - Bairro de l Castielho i alredores
Lhamego - Jardin de la Republica
Lhamego - Mata de ls Remédios
Lhamego - Ab. Alfredo de Sousa
Lhamego - Urb. Paraiso

Casas Brasonadas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fontanários Stóricos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Parques i Jardines[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cruzeiros i Pelourinhos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bairros i Rues Stóricas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Nuobas Ourbanizaçones[eiditar | eiditar código-fuonte]

Çporto[eiditar | eiditar código-fuonte]

Alojamiento[eiditar | eiditar código-fuonte]

L cunceilho de Lhamego çpone dun Hotel de cinco streilhas i un de quatro streilhas (ambos junto al riu Douro), un de quatro streilhas i dous de trés streilhas (na cidade), dibersos houteles de dues streilhas na cidade i dibersas casas de Turismo Rural i de Habitaçon spalhadas pul cunceilho.

Gastronomie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Pratos típicos

  • Chibo cun patatas assadas
  • Coneilho assado ne l forno
  • Trutas de scabeche
  • Milhos cun chicha de benie de lhalhos

Petiscos

  • Bólas de persunto, fiambre, benie de lhalhos, frango, atun, sardinas i bacalhau;
  • Persunto cun azeitunas;
  • Queisinhos;
  • Chichas de cochino fumadas
  • Anchidos

Doces

  • Peixinhos de chila
  • Doce d'uobos
  • Pan-de-Ló
  • Pastéis "Lhamegos"

Binos

  • Brancos i tintos de mesa
  • Spumantes Naturales
  • Bino de l Porto

Fiestas i Feiras[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Fiestas an Honra de Nuossa Senhora de ls Remédios (Fines de Agosto a meados de Setembre)
  • Sumana Santa (Sumana de la Pascoa)
  • Feira de Santa Cruç ó de l 3 de Maio (3 de Maio i fin de sumana adjacente)
  • Feira de la Bóla (normalmente an finales de Júnio)
  • Antrudo de Lhazarin (Antruido)
  • Queima de l Judas de Lhalin (Páscoa)
  • Feira de Santo Stebon (26 de Dezembre)
  • Fiesta de Nuossa Senhora de ls Ninos (18 a 20 de Setembre)
  • Fiesta de San João (24 de Júnio)
  • Fiesta de Nuossa Senhora de ls Aflitos (3.º demingo de Júlio)
  • Feira Semanal (todas las quintas-feiras)
  • Feira Mediebal ne l Bairro de l Castielho(Júlio)

Quemunicaçon Social[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Cunceilho ten dues rádios regionales i trés jornales semanales

Rádios[eiditar | eiditar código-fuonte]

Jornales[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Jornal do Douro
  • Douro Hoje
  • Voz de Lamego

Anfra - struturas i Eiquipamientos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Rede Biária[eiditar | eiditar código-fuonte]

Nacional[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhamego ye ua cidade adonde passan bárias stradas nacionales, ua outo strada i feturamente un itinerairo cumplementar que son:

A24 - Outo strada de lhigaçon Biseu - Chabes que ten 3 nós ne l cunceilho ( Bigorne/Pretarouca, Lhamego, Baldigen )

IC26 (an porjeto) - Bai lhigar Amarante al Peso de la Régua i Lhamego a Trancoso. Bai tener 2 nós ne l cunceilho ( Lhamego A24 i Zona Andustrial de Bárzea de Abrunhales )

EN2 - antiga nacional que lhigaba Chabes a Faro i que cruza la cidade de norte a sul sendo neste momiento ua altarnatiba pouca outelizada sendo nalguns troços mais semelhante a ua rue ourbana.

EN226 - antiga strada de lhigaçon de Amarante a Trancoso que neste momiento ye la percipal bie de lhigaçon a Lhamego debido a la custruçon de la A24 que ten un nuolo znibelado cun esta bie i sendo por eiqui que se faç la lhigaçon a Moimenta de la Beira i a Tarouca.

Ourbana[eiditar | eiditar código-fuonte]

La cidade ten alguas abenidas que fázen la lhigaçon de l centro a la periferie, stando an obra l purmeiro troço dua circular sterna qu'eirá zde la Praça D. Fernando Amaral a la Adega Coperatiba de Lhamego, nua purmeira fase.

  • Abenida D.Fonso Heinriques (lhigaçon a la Régua bie EN2 zde l Tribunal a la Adega Coperatiba de Lhamego)
  • Abenida Eigas Moniç (zde l cruzamiento de l Çterro a la rotunda de Calbilhe i acesso a la A24)
  • Abenida 5 de Outubre (lhigaçon zde la parte alta de la cidade a la parte baixa)
  • Abenida Defensores de l Douro (zde l cruzamiento de l spital bielho a la rotunda de l Reloijo de l Sol)

Trasportes[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Lhamego ten dues lhinhas ourbanas, la lhinha berde i la lhinha burmeilha, de pequeinhos carreiras chamados Berdinhos, que fázen dous circuitos ourbanos. Ten ua central de camionaige cun trasportes diairos i semanales para dibersos puntos de l pais. Ten tamien bárias lhigaçones diárias para cidades bezinas (Régua i Tarouca) i praticamente todas las sedes de freguesie de l cunceilho. Eesisten dues praças de táxi, ua na zona baixa de la cidade i outra na zona alta.

Sigurança[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Squadra de la PSP de Lhamego
  • Quartel de la GNR de Lhamego
  • Quartel de ls Bumbeiros Boluntários de Lhamego

Scuolas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Al nible ounibersitairo, Lhamego ten ua Scuola de l Anstituto Politécnico de Biseu cun cerca de 800 alunos.

Ne l'ansino secundairo ten seis scuolas:

Centro Scolar de Penude(Centro Escolar Lhamego-Sul)

De l 2º i 3º ciclo Lhamego ten quatro scuolas:

De l 1º ciclo Lhamego ten trés grandes Centros Scolares i trés scuolas.

  • Centro Scolar de Lhamego
  • Centro Escolar de Lhamego Sudiste
  • Centro Scolar de Lhamego Sul
  • Patronato Nun' Álbares Pereira
  • Scuola de Cambres
  • Scuola purmária de la Sé

Eesisten tamien dibersos stablecimientos d'ansino pré-primairo i creches

Eiquipamientos de Salude[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhamego cuntén un spital çtrital qu'abrange tamien dibersos cunceilhos bezinos, nun total de cerca de 120.000 utentes, stando an custruçon un nuobo Spital de Prossimidade de Lhamego.

  • Spital de Lhamego
  • Centro de Salude
  • Ounidade de salude

Eiquipamientos municipales[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Triato Rieiro Cunceiçon
  • Piscinas Municipales Çcubiertas
  • Piscinas Municipales Cubiertas
  • Pabilhon Çportibo Álbaro Magalhanes
  • Pabilhon Multiusos (an custruçon)
  • Cumplexo Çportibo de Lhamego i Centro de Stágios (feturo Centro de Alto Rendimiento de Boleibol)
  • Stádio Municipal Senhora de ls Remédios
  • Cinco poli-çportibos al aire lhibre

Staçones de Correios[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhamego ye serbida por ua staçon de correios situada ne l centro de la cidade.

Outros[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cidades geminadas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Neste stá an fase de geminaçon cun 2 municipios spanholes:

Lhamecenses eilustres[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Lamego

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. 1,0 1,1 INE.pt
  2. «UMA POPULAÇÃO QUE SE URBANIZA, Ua abaluaçon recente - Cidades, 2004». Anstituto Geográfico Pertués. Cunsultado an 24 de Júnio de 2009 

Modelo:CunceilhosBiseu