Águeda

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
 Nota: Pa outros segneficados, cunsulta Águeda (zambiguaçon).
Águeda
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira
[[Fexeiro:|250px]]

{{{lhegenda}}}

lhocalizaçon de Águeda
Gentílico Aguedense
Ária 335,28 km²
Populaçon 47 729[1] hab. (2011)
Densidade populacional 142,36 hab./km²
N.º de freguesies 20
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1834
Region Centro
Subregion Baixo Bouga
Çtrito Abeiro
Antiga porbíncia Beira Litoral
Ourago Santa Eulália
Feriado municipal Oitaba segunda-feira passado l Demingo de Páscoa
Código postal 3750 Águeda
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Praça do Município,
3754-500 Águeda
Sítio oufecial www.cm-agueda.pt
Andereço de
correio eiletrónico
geral@cm-agueda.pt
Munecípios de Pertual

Águeda ye ua cidade pertuesa pertencente al Çtrito de Abeiro, Region Centro i sub-region de l Baixo Bouga, cun cerca de 14 504 habitantes.[2] Argue-se a 15 m d'altitude.

Ye sede dun munecípio cun 335,28 Km² de ária i 47 729 habitantes (2011)[1] (Densidade: 142,4 hab./Km²), subdebidido an 11 freguesies zde 2013.[3] L munecípio ye lemitado a norte pul munecípio de Seber de l Bouga, a nordeste por Oulibeira de Frades i por Bouzela, a leste por Tondela, a sul por Mortágua i por Anadie, a sudoeste por Oulibeira de l Bairro, a oeste por Abeiro i a noroiste por Albergarie-la-Bielha.

Águeda fui eilebada a la catadorie de cidade an 1985, pula lei nº30/85, de 14 de Agosto. Para alhá desta cidade, l cunceilho anclui quatro bilas: Aguada de Cima, Fermentelos, Mourisca de l Bouga i Balongo de l Bouga tenendo esta radadeira sido eilebada a bila ne l'anho de 2009.

Las freguesies[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las freguesies de Águeda son las seguintes:

(Ber tamien freguesies de Águeda ourdenadas por ária i freguesies de Águeda ourdenadas por populaçon)

Geografie física i eiquenómica[eiditar | eiditar código-fuonte]

La cidade ye atrabessada pul riu de l mesmo nome, spraiando l sou casario por ua lebe costielha nun amplo bal a 31 metros d'altitude. Ye un amportante centro comercial i andustrial dua ária agrícola stremamente fértil na porduçon de milho, fruita, bino i madeira.

Ten mui zambolbida la metalomecánica, l fabrico de motores para belocípedes i de materiales de custruçon, i l fabrico de bicicletas. L'atebidade eiquenómica merece-le l'eipíteto de «tierra de las ferraiges» por ser este, a par de l fabrico de motociclos l setor andustrial prebilegiado.

Un númaro cunsidrable de las freguesies de l cunceilho stan anseridas na region de la Bairrada, famosa puls sous binos i l sou leiton assado.

Águeda desta de Lisboua 240 Km, de l Porto 72 Km i de Abeiro cerca de 20 Km.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Stória de Águeda

Demografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Populaçon de l cunceilho de Águeda (1849 – 2011)
1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
9 247 20 416 25 982 35 274 43 216 44 045 49 041 47 729

Património[eiditar | eiditar código-fuonte]

Antre las eigreijas, capielhas i cruzeiros de l cunceilho, merece çtaque l Panteon de ls Lemos an Trofa de l Bouga.

Outros locales d'antresse turístico son: la Pateira de Fermentelos (maior lago natural de la Península Eibérica), la Staçon Arqueológica de Cabeço de l Bouga, etc.

Tradiçones[eiditar | eiditar código-fuonte]

Antre las tradiçones artesanales, son dinas de refréncia l'olarie, la cestarie, la tecelaige, la tanoarie, la latoarie, ls rendados i ls bordados. Las aldés típicas de la Urgueira, Maçaneira de Alcoba ó Lourizela, mantén ua rusticidade genuína. L cunceilho ten tamien bários grupos folclóricos.

Artes[eiditar | eiditar código-fuonte]

Música[eiditar | eiditar código-fuonte]

Houbo, na stória de Águeda, dibersos grupos musicales, cumo ls "jazzes" que se chamában assi solo porque tocában música strangeira, tunas, bandas filarmónicas, orquestras, grupos ligeiros i grupos de beile, bandas de garaige, grupos i bandas de roque, grupos de fado, grupos de música tradecional, música dita clássica. Coletebidades recreatibas i culturales, grupos d'ocarinas i afines.

Ber tamien:

Triato[eiditar | eiditar código-fuonte]

Acuntecendo an eibentos pontuales ó an grupos mais ó menos duradouros, mais amador que profissional, de l'anfantil al sénior, siempre houbo triato an Águeda.

Artes plásticas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Gastronomie[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Leiton assado a la Bairrada ye cun certeza l mais famoso pitéu de las redondezas, mas nun queda mui delantre de la doçarie: pastéis de Águeda, barriga de freira, fuzis i sequilhos, regueifa. Para alhá de las padas de la Beiga. Outros pratos, cumo la chanfana, cherrelhones, chicha de carneiro ó cabra a la lampantana ó caldeirada de peixe cumpletan la gastronomie local, acumpanhados puls binos i spumantes de las cabes de la Bairrada.

Feriado municipal[eiditar | eiditar código-fuonte]

L feriado municipal ye celebrado na segunda-feira a seguir al Demingo de l Sprito Santo (Demingo de Pentecostes) (Fiesta de San Giraldo an Bolfiar). (Bolfiar, adonde l riu Alfusqueiro zagua ne l riu Águeda)

Geminaçones[eiditar | eiditar código-fuonte]

La cidade de Águeda ten geminaçones cun:[4]

Refréncias

  1. 1,0 1,1 Anstituto Nacional de Statísticas (an pertués) http://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0005889&contexto=pi&selTab=tab0. Cunsultado an 19 de júlio de 2011  An falta ó baziu |títalo= (ajuda)
  2. Soares, Nuno Pires. «UMA POPULAÇÃO QUE SE URBANIZA, Ua abaluaçon recente - Cidades, 2004». Anstituto Geográfico Pertués. Cunsultado an 3 de maio de 2010. Cópia arquibada an 2 de dezembre de 2011 
  3. «Lhei n.º 11-A/2013, de 28 de Janeiro: Reorganizaçon administratiba de l território de las freguesies» (PDF). Diário da República. 28 de janeiro de 2013. Cunsultado an 9 de maio de 2014 
  4. «Geminaçones de Cidades i Bilas - Águeda». Associaçon Nacional de Munecípios Pertueses. Cunsultado an 2 de agosto de 2012 
L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Águeda


Cunceilhos do Çtrito de Abeiro Mapa de l çtrito de Abeiro
Abeiro
Abeiro
Águeda
Águeda
Albergarie-la-Bielha
Albergarie-la-Bielha
Arouca
Arouca
Bagos
Bagos
Bal de Cambra
Bal de Cambra
Castielho de Paiba
Castielho de Paiba
Ílhabo
Ílhabo
Mialhada
Mialhada
Murtosa
Murtosa
Oubar
Oubar
Oulibeira de Azeméis
Oulibeira de Azeméis
Oulibeira de l Bairro
Oulibeira de l Bairro
Santa Marie de la Feira
Santa Marie de la Feira
San Juan de la Madeira
San Juan de la Madeira
Seber de l Bouga
Seber de l Bouga
Spinho
Spinho
Starreija
Starreija