Tondela

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Tondela
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira
[[Fexeiro:|250px]]

{{{lhegenda}}}

lhocalizaçon de Tondela
Gentílico Tondelense
Ária 371,22 km²
Populaçon 28 946[1] hab. (2011)
Densidade populacional 77,98 hab./km²
N.º de freguesies 26
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1515
Region Centro
Subregion Dan-Lhafones
Çtrito Biseu
Antiga porbíncia Beira Alta
Ourago Nuossa Senhora de l Carmo
Feriado municipal 16 de Setembre
Código postal 3460 Tondela
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Largo da República
3460-532 Tondela
Sítio oufecial www.CM-Tondela.pt
Andereço de
correio eiletrónico
cmtondela@mail.telepac.pt
Munecípios de Pertual

Tondela ye ua cidade pertuesa ne l Çtrito de Biseu, region Centro i sub-region de l Dan-Lhafones, cun cerca de 4 500 habitantes.[1] Ye sede dun munecípio cun 371,22 Km² de ária i 28 946 habitantes (2011), subdebidido an 26 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte pul munecípio de Bouzela i pula porçon sul de Oulibeira de Frades, a nordeste por Biseu, a suiste por Carregal de l Sal, a sul por Santa Comba Dan, a sudoeste por Mortágua i a oeste por Águeda. Ye hoije a seguir la Biseu l cunceilho cun maior densidade populacional, i cun maior ourbanismo de l çtrito.

Demografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Populaçon de l cunceilho de Tondela (1801 – 2011)
1801 1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
3 417 17 880 30 622 34 632 38 917 35 906 32 049 31 152 28 946

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

L'atual cunceilho de Tondela cumprende las freguesies que custituían l'antigo cunceilho de Besteiros , al qual benirun a aneixar-se, cul andar de ls tiempos i depuis de múltiplas reformas admenistratibas, ls antigos coutos, depuis cunceilhos de la Serra de l Caramulo - S. João de l Monte i Guardon. Tamien tierra chana, ls de Mouraç, Sabugosa, Canhas de Santa Marie , S. Miguel de Outeiro i alguas freguesies que pertencian al termo de Biseu i a outros pequeinhos cunceilhos, Barreiro i Treixedo. Segundo decumientos de ls seclos X, XI i XII zeignaba-se esta region por Tierra de Valistariis. Esta zeignaçon ten por ourige la palabra balista ó béstia, máquina de guerra ousada puls besteiros na eidade média.

Ourige de l nome Tondela[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ye tradiçon al chegar la Tondela ir matar la sede ne l Chafariç de las Sereias, adonde un guapo trabalho an piedra ne ls rebela ua mulhier cun ua trompa na mano. Trata-se dua mulhier que, segundo la lhenda, bigiaba ls mobimientos de ls mouros de l cimo de ls montes. Al abistar l peligro, tocaba la trompa i al'ton'deilha se juntaba l pobo para anfrentar l'enimigo.

Paisaige[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las tierras de l cunceilho apersentan ua dibersidade de paisagems an que se cunjugan ls ancantos de la Serra de l Caramulo, de la zona planáltica de l Bal de Besteiros, de ls eimensos spácios florestales, de ls rius i praias flubiales. San tierras marcadas pul clima rigoroso de la Serra de l Caramulo, cun saberes i tradiçones lhigados a la pastorícia i als trabalhos agrícolas, cun antressantes aglomerados de casas an granito; tierras cujo passado deixou un bastíssemo cunjunto de monumientos d'anquestionable balor; son tamien tierras por adonde passa l riu Dan, zonas de férteis prainos berdeijantes, aire puro, augas termales Sangemil anfin, sítios que se ouferecen al bejitante cumo refúgios de beleza natural.

Arte relegiosa[eiditar | eiditar código-fuonte]

An dibersas lhocalidades ancontran-se guapas eigreijas i capielhas de stilos arquitetónicos, tamien pinturas, magníficas custódies an prata dourada i inda la cruç procissional de la Eigreija Paroquial de S. João de l Monte. Por to l cunceilho, ancontran-se tamien casas solarengas, quaije todas datadas de l seclo XVIII.

Monumientos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Çporto[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Clube Desportibo de Tondela ye l percipal clube de l cunceilho, tenendo cuncretizado la purmeira chubida a la Lhiga de Honra de la sue stória na época de 2011/2012, ten benido a ganhar çtaque la nible regional i nacional l que de cierta maneira promobe l cunceilho i las sues gientes. Para alhá deste, eisisten outras eiquipas un pouco por to l cunceilho.

Freguesies[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las freguesies de Tondela son las seguintes:

Ne l spácio de l'atual munecípio eisistiu, até 1836, l antigo munecípio de Besteiros, cujo nome stá inda hoije persente na toponímia lhocal i nas armas cuncelhias.

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Tondela

Modelo:CunceilhosBiseu