Vila Verde

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
 Nota: Pa outros segneficados, cunsulta Vila Verde (zambiguaçon).
Bila Berde
Brason de {{{município}}} Bandeira de {{{município}}}
Brason Bandeira

Biblioteca Municipal de Bila Berde

lhocalizaçon de Bila Berde
Gentílico bila-berdense
Ária 228,67 km²
Populaçon 47 888[1] hab. (2011)
Densidade populacional 209,42 hab./km²
N.º de freguesies 58
Fundaçon de l munecípio
(ó foral)
1855
Region Norte
Subregion Cábado
Çtrito Braga
Antiga porbíncia Nun çponible
Ourago
Feriado municipal 13 de Júnio
Código postal 4730
Andereço de ls
Paços de l Cunceilho
Nun çponible
Sítio oufecial cm-vilaverde.pt
Andereço de
correio eiletrónico
geral@cm-vilaverde.pt
Munecípios de Pertual

Bila Berde (an pertués: Vila Verde) ye ua bila pertuesa pertencente al çtrito de Braga, region Norte i sub-region de l Cábado, cun cerca de 4 342 habitantes.

Ye sede dun munecípio cun 228,67 Km² de ária i 47 888 habitantes (2011)[1], subdebidido an 58 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte pul munecípio de Puonte de la Barca, a lheste por Tierras de Bouro, a suiste por Amares, a sul por Braga, a oeste por Barcelos i a noroiste por Puonte de Lhima.

Populaçon de l cunceilho de Bila Berde (1864 – 2011)
1864 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
31 442 32 053 36 990 42 256 44 432 44 056 46 579 47 888

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bila Berde ye un cunceilho cun pouco mais de 150 anhos d'eisisténcia i, un de ls maiores de la porbíncia de l Minho.

Fui fundado an 24 de Outubre de 1855, cula stinçon d'outros cunceilhos cumo, Pico de Regalados, Bila Chana i Lharin, Penal i Prado, cujas ouriges remontan als tiempos de la Pré-Stória i de la Eidade Média. Pico de Regalados, primitibamente, fui couto dado por D. Fonso Heinriques al Arcebispo de Braga, D. Paio Mendes. Fui tenido cumo un de ls mais antigos i aristocráticos de l paíç. D. Manuel I cuncediu-le foral an 13 de Nobembre de 1513.

Bila Chana i Lharin fui l purmeiro foral cuncedido por D. Fonso III. Tubo la sue sede primitiba ne l lhugar cul mesmo nome de l'atual freguesie de Carreiras S. Tiago. Mais tarde mudou la sue sede pa l lhugar de Rebenda de la freguesie de Trabassós, trasitando, mais tarde, pa la freguesie de S. Paio de Bila Berde.

Penal, tamien coincido por Portela de Penal ó Portela de las Cabras, fui-le cuncedido foral por D. Manuel I, an 6 de Outubre de 1514.

Prado, recebiu foral de D. Fonso III, cuncedido an 1260. D. Manuel I cunfirmá-lo-iba an 1510. Tubo la sue sede na freguesie de l mesmo nome.

La purmeira ambora subre Bila Berde remonta al seclo X i custitui, talbeç, la mais antiga documentaçon de l chamadeiro Vila Berde, ó un de ls raríssemos causos an qu'este chamadeiro surge antes de la nacionalidade, pus quaije na totalidade de ls causos rebela-se posterior al seclo XI.

Nessa altura, buona parte de l território de l'atual cunceilho aparece na posse de la poderosa família de la cundessa Mumadona, tanto por si própia cumo pula de l marido desta, l conde Heirmenegildo Gonçalbes, cujo pai, conde Gonçalo Vetotes era yá mui heirdado ne l seclo IX zde l Douro, talbeç Minho.

Durante l seclo XI nota-se ne l território de l'atual cunceilho ua spece de lhogradouro de l'alta nobreza portucalense, na correspondéncia de la stirpe de la cundessa Mumadona, ne l seclo anterior.

Relatibamente a l'atual bila, sede de cunceilho, hai un decumiento pré-nacional de 1089 que diç respeito a la benda, que fizo a l'eigreija de Santo António, ua dama de nome Eildara Eriç. Outro decumiento de ls percípios de la nacionalidade, de 1120, fala de la doaçon que D. Maior Mides faç a la Sé bracarense d'heirdamientos eclesiásticos i lhaicales heirdados por eilha de sous pais, Mido Vermudes i «donna» Godo Pais i outros por eilha adquiridos.

L mais relebante de la bida decumentada ne ls seclos X la XII ne l território de l'atual cunceilho cuncentra-se a la ruoda de l bielho castro ó «cebitas» ouriginária, l mesmo ye dezir-se nas eimediaçones de Vila Berde de ls nuossos dies.

Até al seclo XVII la freguesie de Bila Berde nun se çtinguiu de las outras de l cunceilho la que pertencia. Mas, ne ls percípios de l seclo XVIII parece que staba yá neilha la sede de l cunceilho de Bila Chana, cun ua amportante feira mensal i, zde ende, an progresso cuntino, bieno mesmo a adquirir, an 1855, culs gobiernos lhiberales, l statuto de sede dun populoso i basto cunceilho.

Bila Berde mantén ls sous traços eiminentemente agrícolas, para cuja fertelizaçon cuntribuen, de maneira decesiba, ls muitos cursos d'auga que l'atrabessan an todas las direçones. A l'atebidade agrícola anda associada la sploraçon pecuária, pul qu'ua i outra marcan lhugar de relebo na eiquenomie regional.

De ls sous perdutos se abastece la populaçon, sendo ls restantes comercializados nas feiras de l cunceilho ó ancanhados pa ls mercados de Braga. D'antre esses perdutos merece special çtaque l bino berde que beneficia de las eicelentes cundiçones pa l sou cultibo.

La parte andustrial ye reduzida mas, inda assi, la specificidade dua cultura técnica, acumulada al lhongo de ls tiempos, eibidencia-se na porduçon de l mais bariado artesanato d'eilebada culidade.

Freguesies[eiditar | eiditar código-fuonte]

Eigreija
Punta nuoba (praia)
Puonte nuoba

Património[eiditar | eiditar código-fuonte]

Torre de Penegate

Lhista de patrimonho eidificado an Bila Berde

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

L Commons ten ua catadorie cun eimaiges i outros fexeiros subre Vila Verde

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. 1,0 1,1 [1]

Modelo:CunceilhosBraga