Tao Te Ching

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!
Tao Te Ching eidiçon Wang Bi , Japon 1770

L Tao Te Ching (道德經 [Modelo:Audio]), ó Dao de Jing, quemumente traduzido pul nome de "L Lhibro de l Camino i de la sue Birtude" , ye un de ls antigos scritos chineses más coincidos i amportantes. La tradiçon diç que l lhibro fui scrito an cerca de 600 a.C. por un sábio que bibiu na Dinastie Zhou chamado Lao Tzi ("Bielho Mestre"), cumo un lhibro de probérbios relacionados cul Tao , i que acabou serbindo cumo obra anspiradora para dibersas religiones i filosofies, an special l Taoísmo i l Budismo Chan (i sue berson japonesa l Zen).

Ouriges[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhao Tzu ancontra Yin Xi, l guardion de l porton de l Tibet.

Cumo la maior parte de las figuras mitológicas de ls fundadores de religiones , la bida de l scritor de l Tao Te Ching , Lao Tzi ye ambolto an lhendas. Segundo la tradiçon Lhao Tzi naciu ne l sul de la China cerca de 604 a.C sendo superintendente judicial de ls arquibos amperiales an Lhoyang, capital de l stado de Ch'u. Çgostoso pulas antrigas de la bida na corte, Lhao Tzi decidiu afastar-se de la sociadade seguindo para las Tierras de l Oeste. Montado nua carroça guiada por un bui , seguiu biaige, mas al atrabessar la frunteira, un de ls sous amigos, l policial Yin-hsi, l reconheciu i le pediu que screbisse sous ansinamientos antes de partir. Lhao Tzi anton screbiu l pequeinho lhibro coincido más tarde cumo l Tao Te Ching , i partiu an seguida. Segundo la stória, morriu an 517 a.C. Lhao Tzi fui canonizado pul amperador Han antre ls anhos 650 a.C. i 684 a.C

Ls más recentes studos apuntan para que l Tao Te Ching tenga sido scrito por Lhao Tzi antre 460 a.C. i 380 a.C. Alguas lhendas dízen que l Tao Te Ching staba grabado nua série de réguas de bambu. L testo iba passando dua régua para outra i, cumo antretanto eilhas fúrun baralhadas, naide sabe hoije la sue orde sata.

Este lhibro nun oureginou l Taoísmo nin l cunceito de Tao: tales yá éran de uso corriente antes de la scrita de l lhibro. Mas el serbiu cumo obra de apoio para las religiones que aderian a la eideia de l Tao (Camino) cumo la base de la eisisténcia de todas las cousas.

Anterpretaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las dibersas corrientes de l pensamiento relegioso i filosófico atrabeç de ls tiempos atribuiran miles de anterpretaçones defrentes al sentido de l Tao Te Ching. Mas , l tema percipal de l lhibro ye lhocalizado an sou purmeiro probérbio: "L Tao que puode ser dezido nun ye l Tao Berdadeiro". L Tao Te Ching situa la ourige de todas las cousas ne l Tao (Camino, Senda), que lhoinge de l cunceito de Dius nas religiones deístas, ye un príncipio inimaginable, ininarrable, eiterno i absoluto, que nun puode ser cumprendido, yá que qualquiera tentatiba de classeficá-lo, cria ua dicotomie que nun puode eisistir an algo Eiterno i Absoluto. Yá que l Tao nun puode ser cumprendido, l Tao Te Ching anfatiza que nun eisisten meios de manipulá-lo. Lhougo ls seres dében bibir ua bida simples, sin grandes questionamientos morales ó filosóficos, adonde se anfatize l "nó-agir" (la "nó-açon",wu wei,無為 ), esto ye, deixar-se guiar pul curso natural i lhógico de ls eibentos de l ouniberso. L home que seguir este príncipio acaba lhiberto de las bicissitudes de la bida, i se torna l "Home Santo" celebrado ne l Taoísmo.

Ua filosofie deste tipo, lhogicamente quebra todos ls cunceitos i tentatibas de l home cuntrolar sou çtino i demunstra que to tentatiba de se criar ua religion, ua sociadade política ó moral acaba siempre sendo anfrutífera.

Cosmogonia ne l Tao Te Ching[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las eideias cosmogónicas i metafísicas de l Tao Te Ching d'acuordo cun alguas ramificaçones de l taoísmo puoden ser definidas de la seguinte forma:

Todo nace de l bazio andifrenciado, eimensurable, ansondable, que nunca puode ser sausto: «l Tao sin nome», que se mobe an torno de si mesmo sin parar. Deste «Tao sin nome» (que nun eisiste) nace l que eisiste (i ten nome): L Camino (Tao). Nun bemos l Tao cumo Un por causa de ls nomes cun que zeignamos l que bemos cun ls nuossos sentidos - las « dieç mil cousas» (L caratener chinés que quier dezir « dieç mil» ye usado, cumo aliás tamien ne l griego, para seneficar ua míriade, ó seia, un númaro grande i andefinido.) Ye cul aparecimiento de ls nomes que aparecen todas las cousas i l Un se trasforma an muitos.

La Birtude (Te) ye la manifestaçon de l Tao atrabeç de la sue misteriosa ouparaçon: l chamado «agir nun agindo» - la açon amboluntária que carateriza la natureza de las cousas - «L modo de Caminar».

Fexeiro:Repersentation of Laozi.PNG
Lao Zi


A partir destas eideias cosmogónicas i metafísicas, Lhao Tzi deduç un sistema de moral i regras de cunduta que ten por oubjetibo cunformar las açones houmanas cula orde natural de l Ouniberso. L Home naciu de l Tao mas depuis ampeçou a zbiar-se de ls sous atributos, ó seia, perdiu la Birtude - l saber cumo Caminar. Ye ua chimpa que lhembra la chimpa que se seguiu a la spulson de Adon i Eiba de l Paraíso, segundo la Bíblia. L Camino de l Tao ye l camino de buolta al stado de grácia an harmonia cul Tao (l chamado «regresso precoce»).

Tao ye normalmente traduzido cumo Camino ó Bie. Mas solo por parecer ser «l melhor que se pudo arranjar». De fato, l camino nun se çtingue de l caminante ó de l caminar. Nun hai criador. L ouniberso (l Cielo i la Tierra) apareciu (i aparece cuntinamente) a partir de l Tao primordial. L que eisiste aparece de l que nun eisistia antes i ye eiterno. L ouniberso ye cumo un ourganismo bibo resultante de la spanson bitalizada de l Tao (la orde natural, la probidéncia). L Tao manifesta-se cuntinamente ne l fluxo i refluxo custante de todas cousas que eisisten i que fúrun criadas pula sue atibidade.

L Tao nun ten personalidade. L que bitaliza l ouniberso son dous percípios ó sustáncias que cumbinados son l Tao: l yang (luç, calor, criatibo, masculino) - que eisiste specialmente cuncentrado ne l Cielo - i l yin (selombra, friu, recetibo, feminino) - que eisiste specialmente cuncentrado na Tierra.

Bários filósofos taoístas chineses antenden ls bersiclos que sponen las eideias cosmogónicas subre l ampeço de l ouniberso cumo sendo, de fato ó tamien, la çcriçon de l modo cumo la cuncéncia de la rialidade sterna eimerge na nuossa mente.

Quando bemos ua quelor ó oubimos un sonido, hai un momiento brebe einicial an que l nuosso cérebro inda nun fizo un julgamiento subre la nuossa percepçon; nun sabemos inda que sonido ó quelor ye, nin sequiera tenemos inda ua cuncéncia clara que stamos a oubir ó ber algo. Stamos ne l domínio «de l sin nome», de l bazio andifrenciado que nunca puode ser sausto ó çcrito. Depuis, quando eimerge la cuncéncia i l pensamiento, que ten por base la lhenguaige, passamos al domínio «de l que ten nome» i bemos anton todas cousas defrenciadas, cada ua cul sou nome. Ye cul aparecimiento de ls nomes que aparecen todas las cousas i l Un se trasforma an muitos.

An tenermos mentales, l Camino de l Tao ye l camino de buolta a esse brebe «stado de grácia» einicial. Un estado an que qualquiera trabalho mental anterior ye eiliminado i an que regressamos a la nuossa spontaneidade natural. Las práticas de l Budismos Chan i Zen, que tubírun la sue ourige nas eideias taoistas, ténen cumo oubjetibo satamente atingir esse stado mental primordial de fuson paradoxal cul Un.

Trechos[eiditar | eiditar código-fuonte]

(Cap.1)

L Tao de que se puode falar nun ye l berdadeiro i eiterno Tao.
L nome que puode ser dezido nun ye l berdadeiro nome.
L que nun ten nome ye la ourige de l Cielo i de la Tierra
I l nomear ye la mai de todas las cousas.

Sin la antençon de l cunsidrar,
Podemos aprender l mistério i las sues subtilezas,
Atrabeç de la sue auséncia de forma.
Tentando cunsiderá-lo, solo podemos ber la sue manifestaçon
Nas formas que definen l lhemite de las cousas.

Ambos probénen de la mesma fuonte i son l mesmo.
Difíren solo debido al aparecimiento de l nomes.
San l mistério más perfundo,
la puorta para todos ls mistérios.

(Cap.40)

Las dieç mil cousas nacen a partir de l que eisiste (i ten nome)
I l que eisiste nace de l que nun eisiste (i nó ten nome).

(Cap.4)

L Tao ye cumo l spácio bazio drento dun baso;
Mas, por más que l anchamos, nunca quedará cheno.
Ye eimensurable, cumo se fusse l Antepassado de todas las cousas.

(Cap.41)

Quando un studioso más sábio oube falar ne l Tao,
Abraça-lo cun zelo.
Quando un studioso médio oube falar ne l Tao,
Pensa nel de beç an quando.
Quando un studioso anferior oube falar ne l Tao,
Ri-se a las gargalhadas.
Se el nun risse
L Tao nó serie l Tao (l Camino).

(Cap.11)

Trinta centeilhas cumberge pa l meio dua ruoda
Mas ye l buraco an que bai antrar l eixe que a torna útele.
Molda-se l barro para fazer un baso;
Ye l spácio drento del que l torna útele.
Fázen-se puortas i jinelas para un quarto;
San ls buracos que l tornan útele.

Por esso, la bantaige de l que stá alhá
Assenta sclusibamente
na outelidade de l que alhá nun stá.

(Cap.48)

Na busca de l coincimiento, todos ls dies algo ye adquirido,
Na busca de l Tao, todos ls dies algo ye deixado para trás.
I cada beç menos ye feito
até se atingir la purfeita nó-açon.
Quando nada ye feito, nada chimpa por fazer.

Domina-se l mundo deixando las cousas seguiren l sou curso.
I nun anterferindo.

(Cap.3)

Nun saltar ls homes cun halbelidade superior
Eibita que las pessonas ribalizen antre si;
Nun dar balor a las cousas ralas
Eibita que surjan lhadrones;
Nun les amostrar l que puode scitar ls sous deseios
Ye l modo de mantener ls sous coraçones an paç.

Por esso, l sábio goberna simplificando-les las mentes,
Anchendo-les la barriga,
Anfraquecendo-les la ambiçon
Fortalecendo-les ls uossos,
Mantendo-los sin coincimientos i deseios que ls zbien de l Camino,
De modo la que ls que ténen nunca ousen sequiera anterferir.
Se nada fur feito, todo stará bien.

(Cap.60)

Goberna-se un stado
Cumo se frita un peixe pequeinho.
(Para fritar un peixe pequeinho, ye solo deixá-lo fritar; nun ye perciso benerá-lo ó anterferir de outro modo qualquier. I usa-se lhume brando.)

La dificuldade de traduzir la lhéngua chinesa[eiditar | eiditar código-fuonte]

La lhéngua chinesa (i subretodo la más antiga) ye mui cuncisa. San frequentes frases sin berbos cumo «you grande tu pequeinho» ó «you grande tu» (= sou maior de l que tu). Para a traduzir, ye neçairo cumpor la frase cun pronomes, adbérbios, preposiçones, cunjunçones, que nun stan na lhéngua oureginal.

Anquanto nas lhénguas oucidentales la gramática ye ua strutura sólida cula qual se puoden custruir períodos i parágrafos cumplexos, la gramática chinesa ye fluida i flexible. Hoije usan-se senhales de pontuaçon, mas esso ye mui recente. Por esso, cumo nun eisisten maiúsculas, ye por bezes cumplicado perceber adonde ampeça cada frase. Ne l stilo clássico, outelizában-se las rimas de palabras para andicar l fin de las frases.

Ls carateres son eilemientos que forman frases cun grande bersatilidade. Cada caratener (ó palabra) ye un eilemiento móbel na strutura i anfluencia l seneficado i la funçon de ls outros i ye anfluenciada por eilhes. Solo quando se percorreu i analisou to ua frase dun testo chinés antigo se decifra l sou seneficado. Dependendo de l cuntesto, la palabra «mestre» puode seneficar tamien «para serbir l mestre», «para seguir l mestre» etc. Ua palabra antes dun berbo puode custituir l tema dua frase mas puode tamien ser un detreminante de l berbo, cumo, por eisemplo, an « dieç andar», que quier dezir «andar dieç passos». La palabra «you» puode seneficar you, me, mi, l miu, a mie. L plural solo ye andicado an causo de necidade, quando nun se antende pul sentido dua frase.

«Buono xá» ye un xá que ye buono, mas la «xá buono» segue-se un palabra de cumparaçon (buono, nessa posiçon, quier dezir maior de l que). «Perro chicha» puode seneficar dues cousas defrentes cunforme l cuntesto: chicha de perro ó chicha pa l perro. Mas «baca chicha» ye chicha de baca, porque la baca ye un animal heirbíboro.

Na lhéngua scrita de estilo antigo cada palabra, an giral, era scrita usando un solo caratener (monossilábico); era un stilo mui más cunciso i lhiterário de l que ye la lhéngua falada. (Por esso ls ouropeus julgórun einicialmente que l chinés era ua lhéngua monossilábica. Mas la lhéngua falada ye más dissilábica i polissilábica.)

Cumo l Tao Te Ching fui scrito usando la scrita de estilo antigo, l testo ye stremamente cunciso i nun ye de anterpretaçon fácele mesmo para un chinés. L seneficado de cada monossílabo, ne l meio dua série cuntina de carateres sin pontuaçon, nun surge spontaneamente; las frases ténen ua strutura más defícel de detetar. Las palabras que riman sugíren las frases que stan persentes; mas nin siempre eilhas stan alhá i nin siempre la strutura chimpa purfeitamente clara. Sabe-se tamien que na época de Lhao Tzi nun habie ua scrita unificada, porque la China nun staba inda politicamente unificada, i que l seneficado i pronúncia de muitos carateres se fui alterando cul tiempo.

Por esso, nun ye nada cierto que para un chinés seia más fácele cumprender l que diç l Tao Te Ching de l que para un oucidental. I, probablemiente, nunca será possible tener la certeza absoluta de l que ye que Lhao Tzi querie dezir an cada frase particular. Mas hai ua ounidade ne l testo que ajuda a perceber la eideia global.

Ó seia, la anformaçon persente ne l testo nun ye ua strutura sólida cun base na qual se puoda custruir ua anterpretaçon definitiba. Cada porçon de l testo anterliga-se cumo que ourgánica ó quimicamente cun las outras i anfluencia l seneficado i l sou seneficado ye anfluenciado por eilhes. Cumo la orde oureginal de las bárias seçones de l lhibro tamien se çconhece, cada porçon ye un eilemiento móbel na strutura global.


dous eisemplos:

Na busca de l coincimiento, todos ls dies algo ye adquirido,
Na busca de l Tao, todos ls dies algo ye deixado para trás.

I cada beç menos ye feito
até se atingir la purfeita nó-açon.
Quando nada ye feito, nada chimpa por fazer.

Domina-se l mundo deixando las cousas seguiren l sou curso.
I nun anterferindo.

Tao Te Ching 道德經 (Cap.48)

An chinés:

agir daprender die oumentar
agir Tao die perder
perder gera nuobo perder
cuntina até a la nun açon
nó açon assi i to nó sin açon
oubtén-se cielo ambaixo normal uso sin trabalho
alcança-se esto surgindo trabalho
sin por-si-solo usar scolha cielo ambaixo


Nota: Repare que, na auséncia de pontuaçon, ye l paralelismo antre ls purmeiros dous grupos de 4 carateres que sugere que eilhes forman ua frase. L segundo caratener puode seneficar tamien «scuola»; ye pul cuntesto que se percebe que ye un berbo. L terceiro caratener puode seneficar tamien «Sol»; ye pul cuntesto que se percebe que ye ua qualificaçon de l berbo «oumentar» que se le segue, seneficando por esso «diáriamente». L mundo ye zeignado por «todo que stá por baixo de l Cielo».


L Sprito de l Bal ye eimortal.
Ye a misteriosa parracha maternal.
La puorta por adonde sal la raiç de l Cielo i de la Tierra.
Ua raiç tan fina quanto un filo de seda.
Mas l que a partir deilha se eileba nunca se sgota.

Tao Te Ching 道德經 (Cap.6)

An chinés:

(Bal, rabina cun auga) (sprito) (nó) (morre)
(correto) (nome) (ouscuro) («gorja atiradeira feminina»)
(ouscuro) («gorja atiradeira feminina») (sal del) (puorta)
(correto) (nome, seneficado) (Cielo) (Tierra) (raiç, oubjeto fino i lhongo)
(filo de algodon macio) (filo de algodon macio) (parece) (eisistir)
(uso, outelidade) (sal del) (eileba-se) (regularmente)

Nota: Sprito de l Bal ye outra zeignaçon pa l Tao.