Cuntrolo de natalidade

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Fexeiro:BitorianPostcard.jpg
"I la bandida inda la persegue" - Carton postal humorístico de l seclo XIX, an qu'ua mulhier briga cula ciguonha pul dreito de cuntracepçon.

Cuntraceçon ó cuntrolo de natalidade ye l regime dua ó mais açones, çpositibos ó medicamientos de modo a prebenir ó reduzir la propenson dua mulhier se tornar prenha ó "dar a la luç". Estas açones, tamien coincidas cumo métodos anticoncepcionales, son fundamentales hoije an die pa l planeijamiento fameliar.

L cuntrole de natalidade ye un assunto política i eticamente cuntroberso an muitas culturas i religiones, i ambora seia menos cuntroberso que l amóbito specificamente, inda anfrenta l'ouposiçon de muitas pessonas. Eesisten bários graus d'ouposiçon, ancluindo aqueilhes que son contra todas las formas de cuntrole de nacimiento que nun úsan la abstinéncia sexual; aqueilhes que son contra todas las formas de cuntrole de nacimiento qu'eilhes cunsidran "nó-naturales", anquanto permiten l cuntrole de natalidade natural; i aqueilhes qu'apoian la maiorie de las formas de cuntrole de natalidade que prebinen la fertelizaçon, mas son cuntrairos la qualquiera método de cuntrole de natalidade que prebina qu'un ambrion fertelizado se fixe ne l útero i ampeçe la grabideç.

Cuntracepçon i superpopulaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

La cuntracepçon ye atacada por alguns grupos cumo modo de cuntrole de la superpopulaçon. La populaçon houmana yá ultrapassou ls siete bilhones de pessonas i por cunseguinte estes grupos acraditan qu'hai la necidade de planeijamiento social para çtruir la spluson demográfica, desta forma diminuindo la debastaçon i sgotamiento de ls recursos naturales de l meio ambiente.Cun mais habitantes ne l mundo to causarian nibles mais eilebados d'eimisson de CO2, qu'altararian la cumposiçon de la atmosfera, desta forma oumentando l calecimiento global.

Un destes grupos afirma que ye mui mais fácele, rápido i barato çtribuir preserbatibos pa las pessonas de l que tentar cuntrolar l'eimisson de CO2 atrabeç de las stratégias atuales, cujo custo ye mui mais eilebado.[1]

Cuntracepçon i amóbito[eiditar | eiditar código-fuonte]

Giralmente acradita-se que la cuntracepçon se defrencia de l amóbito por nun possibelitar l'ampeço de la grabideç, ó seia, l surgimiento dun nuobo ser cun bida. Nun hai cunsenso subre qual serie l momiento a partir de l qual la bida houmana deberie ampeçar a ser protegida, l que lieba a un cumplexo debate ético i relegioso, yá que l'ambiabelizaçon de la fecundaçon, d'acuordo alguas eideias, cumo ne l catolicismo, puode ser defenida cumo ato cundenable, assi cumo l'amóbito. L'ourige deste debate, ye l fato de defrentes grupos outelizáren sous própios argumientos para defenir l momiento an que la bida debe ampeçar a ser protegida, ó quando "se ampeça":

  • Fecundaçon - ye l momiento an que l spermatozoide i l óbulo se únen, cumpletando la carga genética neçaira al zambolbimiento de l'ambrion;
  • Nidaçon - ye l momiento an que l zigoto (óbulo fecundado) se fixa al andométrio (parede de l útero) i ye l momiento giralmente tomado cumo refréncia an Medecina para çtinguir l lemite antre cuntracepçon i amóbito;
  • dues sumanas - ye l momiento de l'ampeço de la formaçon de l sistema nerboso, sendo outelizado cumo refréncia al ampeço de la bida por ua analogie ouposta a la defeniçon de muorte, que serie la perda eirrebersible de l funcionamiento de l cérebro;
  • Seis sumanas - ye l momiento an que surge las purmeiras células de l sistema circulatório, que defenirian na Bíblia l'ampeço de la bida (Lebítico 17:11 "Porque la bida de la chicha stá ne l sangre");
  • Binte i seis sumanas - ye l período an que se ampeça la atebidade cerebral ne l feto, critério análogo al de la muorte cerebral.

La çcórdie antre estes grupos faç cun que medicamientos que son cunsidrados puls gobiernos de ls países cumo cuntracetibos (cumo ls cuntracetibos d'eimergéncia, la "pílula de l die seguinte") séian cunsidrados por ua parcela de la populaçon cumo medicamientos amóbitibos.

Nun liebantamiento[2] rializado pul gobierno federal de l Brasil, ne l qual fúrun oubidas 2,1 mil pessonas an 131 munecípios de 25 stados de todas las regiones de l paíç, 91% de ls antrebistados cunsidrórun positibo ouferecer métodos anticoncepcionales nas ounidades de l Sistema Único de Salude (SUS). Solo 3% de ls antrebistados achórun esso negatibo.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:Cundon 1900.jpg
Ls purmeiros preserbatibos (camesinhas) éran feitos de partes (ceco) de l'antestino grosso de ls animales. L repersentado na foto fui feito por buolta de l'anho 1900.

Probabelmente ls métodos mais antigos de cuntracepçon (cun sceçon de l'abstinéncia sexual) son l coito anterrompido, alguns métodos de barreira, la labaige baginal i métodos cul uso de yerbas.

L coito anterrompido (la retirada de l pénis de la parracha antes de la eijaculaçon) probabelmente antecediu todos ls outros métodos de cuntrole de natalidade. Ua beç que se tenga relacionado la liberaçon de l sémen ne l'anterior parracha cula posterior grabideç, alguns homes ampeçórun a ousar esta técnica. Este nun ye un método particularmente cunfiable d'eibitar la grabideç, yá que poucos homes ténen l'outo-cuntrole para praticar corretamente este método an cada ua de las relaçones sexuales. Ambora giralmente acradita-se que l fluido pré-eijaculatório puode causar la grabideç, dibersas pesquisas amostrórun qu'este líquido nun cuntén espermatozoides biables na purmeira eijaculaçon, antretanto puode ser un meio de trasporte pa ls spermatozoides de l'eijaculaçon anterior. [3][4]

Eesisten registros stóricos de que las mulhieres eigípcias usában un pessairo (un supositório baginal) feito de bárias sustáncias ácidas (benidas supostamente de l stierco de l crocodilo) i lubrificado cun mel ó ólio, l que puode tener sido un tanto eficaç cumo spermicida. Antretanto, ye amportante frisar que ls spermatozoides cumo células germinatibas nun fúrun çcubiertos até que Anton ban Leuwenhoek ambentasse l microscópio ne l seclo XVII, lougo ls métodos de barreira ampregados antes dessa época éran ousados sin l coincimiento de ls detalhes de la cuncepçon. Las mulhieres asiáticas puoden tener ousado l papel banhado la ólio cumo un capuç cerbical, i las ouropeias la cera de las abelhas para esta finalidade. L preserbatibo, que surgiu por buolta de l seclo XVII, era feito einicialmente dua tira de l antestino dun animal. El nun era popular, nin tan eficaç quanto ls preserbatibos modernos de látex, mas fui ampregado cumo meio de cuntracepçon i na sperança d'eibitar la sífelis, qu'era stremamente temida i debastadora antes de la çcubierta de ls medicamientos antibióticos.

Bárias drogas andutoras d'amóbito fúrun outelizadas durante to la stória houmana, ambora muitos nun associassen l'amóbito anduzido cul termo "cuntrole de natalidade". Ua planta amóbitiba que se relataba tener nibles baixos d'eifeitos colaterales - Silphiun - fui colhida até sue stinçon an torno de l seclo I.[5] Muitas mulhieres angerian detreminados benenos para causar çtúrbios ne l sistema reprodutibo; bebendo soluçones que cunténen l mercúrio, l arsénico ó outras sustáncias tóxicas para esta finalidade. L ginecologista griego Soranus ne l seclo II sugerie que las mulhieres bebessen l'auga de la qual ls ferreiros tenien ousado para resfriar l metal. Las yerbas atanásia (Tanacetun bulgare) i l Poeijo son bien coincidas pul folclore cumo agentes amóbitíferos, mas estas yerbas na berdade funcionan pus ambenenan a mulhier. Ls nibles de cumpuostos químicos nestas yerbas qu'anduzen l'amóbito son bastante altos, danificando l fígado, rines i outros uorgones, tornando-las mui peligrosas.[6] Inda assi, naqueilhes tiempos l risco de muorte materna por cumplicaçones ne l pós-parto era alto, l que tornaba l risco d'eifeitos colaterales de ls métodos anticoncepcionales i amóbitibos eisistentes cumparatibamente menos seneficatibos.

L planeijamiento fameliar ye facelitado an Kuala Terengganu, Malásia.

L fato de que bários métodos eficazes de l cuntrole de natalidade éran coincidos ne l mundo antigo cuntrastaba fuortemente cun ua eignoráncia aparente destes métodos por dibersos segmientos de l'adiantada populaçon de la Ouropa crestiana moderna. Esta eignoráncia cuntinou an alto grau ne l seclo XX, i fui acumpanhada por taxas de nacimiento stremamente eilebadas an países ouropeus durante ls seclos XBIII i XIX.[7] Alguns storiadores atribuíran esto a ua série de las medidas coercibas decretadas puls stados modernos eimergentes, nun sfuorço de repoboar la Ouropa passado la catástrofe populacional causada pula peste negra, ampeçando an 1348. D'acuordo cun este punto de bista, la caça a las bruxas éran la purmeira medida que l stado moderno adotou nua tentatiba d'eliminar l coincimiento subre l cuntrole de natalidade de la populaçon, i manter estas anformaçones nas manos de specialistas médicos masculinos (ginecologistas) ampregados pul stado. Antes de la caça a las bruxas, nun se oubia falar an ginecologistas masculinos, porque l cuntrole de nacimiento era naturalmente un domínio femenino.[8]

Alguns apersentadores an cunferéncias de planeijamiento fameliar narran un cunto subre comerciantes árabes qu'antroduziran pequeinhas piedras ne ls úteros de sous camelos la fin ampedir la grabideç, un cunceito mui similar al DIU moderno. Ambora la stória seia repetida cumo ua berdade, nun se ten nanhue base stórica i solo ten cumo finalidade l'antretenimiento de la plateia.[9] Ls purmeiros çpositibos anteruterinos (cuntidos na parracha i ne l útero) fúrun antroduzidos ne l mercado einicialmente an torno de 1900. L purmeiro çpositibo antra-uterino moderno (cuntido anteiramente ne l útero) fui çcrito nua publicaçon almana an 1909, ambora l'outor parece nunca tener çponibelizado ne l mercado sou perduto.[10]

L método rítmico, mais coincido cumo l método de la tabelinha, (cun ua taxa de falha particularmente eilebada de 10% por l'anho) fui zambolbido ne l'ampeço de l seclo XX, quando ls pesquisadores çcubriran que la obulaçon dua mulhier ocorre solamente ua beç ne l ciclo menstrual. Solamente passado la metade de l seclo XX, quando ls cientistas cumprendírun melhor l funcionamiento de l ciclo menstrual i de ls hormónios que l cuntrolában, fúrun zambolbidos ls cuntracetibos ourales i ls métodos modernos de monitorizaçon de la fertelidade.

Métodos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Atualmente eisiste ua ampla çponibelidade de métodos anticoncepcionales (cuntracetibos), tanto para homes quanto para mulhieres, que prebinen ua grabideç. Varian zde métodos mais simples, cumo ls cumportamentales, até métodos mais cumplexos qu'ambolben cirurgies. La scolha de l método anticoncepcional debe ser siempre personalizada. Debe-se liebar an cunta fatores pessonales cumo eidade, númaros de filhos, cumprenson i toleráncia al método, zeio de procriaçon fetura i la persença de malinas crónicas que puodan se agrabar cula outelizaçon de detreminado método. Cumo todos ls métodos ténen sues lemitaçones, ye amportante que l'usuairo tenga coincimiento de quales son eilhas, para qu'eibentualmente puoda outar por un de ls métodos. Las maiores lemitaçones de ls métodos mais siguros (que possuen pequeinhas taxas de falha) son la manutençon de la possibelidade de trasmisson de malinas sexualmente trasmissibles. Nestes causos, la fin de se manter ua relaçon sexual sigura, eilhes dében ser ousados an cunjunto cun un método de barreira (leia ambaixo ls tipos defrentes de métodos) cumo l preserbatibo, por eisemplo.

Métodos físicos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Métodos de cuntracepçon de barreira[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Cuntracepçon de barreira
Fexeiro:Kondon.jpg
L preserbatibo masculino ye l método de cuntracepçon de barreira mais popular.

Ls métodos de barreira amponen un oustaclo físico para deficultar ó ampedir l mobimiento de ls spermatozoides an direçon al trato reprodutibo femenino.

L método de barreira mais popular ye l preserbatibo masculino, ua cobertura de látex ó poliuretano colocada subre l pénis. L preserbatibo tamien stá çponible na berson femenina, que ye feita de poliuretano. L preserbatibo femenino ten un anielho flexible an cada stremidade — un permanece atrás de l'uosso púbico, mantendo l preserbatibo an sou lugar, anquanto l'outro permanece fura de la parracha.

Barreiras cerbicales son çpositibos que son anseridos por cumpleto ne l'anterior de la parracha. L capuç cerbical ye a menor barreira cerbical. El se mantén ne l lugar por suçon al cérbix (colo de l útero) ó a las paredes baginales. L scudo de Lea ye ua barreira cerbical mais ancha, tamien mantida na posiçon por meio de suçon.

Fexeiro:Préserbatif fémenin sanes anneau anterne.jpg
L preserbatibo femenino.

L diafragma ye un anielho flexible, cubierto por ua nembrana de borraixa fina, que a mulhier debe poner na parracha, para cobrir l colo de l útero. Debe ser ousado preferencialmente an cunjunto cun un spermicida. Cumo hai bários tamanhos de diafragma, a mulhier debe cunsultar sou ginecologista para berificar qual tamanho se ajusta melhor a la medida de l sou colo de l útero.

La sponja cuntracetiba ye ua pequeinha esponja ambebida an spermicida, que ten ua depresson para segurá-la ne l lugar subre l colo uterino. L spermicida cuntido neilha ye normalmente atibado mediante l cuntato cun auga corriente. Debe ser anserida pouco antes de la relaçon sexual.

Métodos hormonales[eiditar | eiditar código-fuonte]

La pílula anticoncepcional cumbinada.
Ber artigo percipal: Cuntracepçon hormonal

Eesiste ua ampla bariadade de métodos de cuntracepçon hormonal qu'anterfíren ne l ciclo obariano a las custas de l'admenistraçon d'hormónios (giralmente sintéticos) qu'ampeden la obulaçon.

Giralmente son outelizadas cumbinaçones de strógeno sintético i progestinas (formas sintéticas de la progesterona) ne ls cuntracetibos hormonales. Estes ancluen la pílula anticoncepcional ("La Pílula"), l Adesibo, i l anielho baginal cuntracetibo ("NubaRing"). La Cyclofemina (Lunelle) ye ua anjeçon mensal.

Fexeiro:Cuntracetibepatch.jpg
L adesibo cuntracetibo ye tamien un método hormonal de cuntracepçon.

Outros métodos cunténen solamente ua progestina (un progestágeno sintético). Estes ancluen la pílula sclusibamente de progesterona (la PEP ó 'meni pílula'), Depo Probera (acetato de medroxiprogesterona) admenistrado atrabeç de anjeçon antramuscular la cada trés meses, i Noristerat (acetato de noretisterona), que tamien ye admenistrado atrabeç d'anjeçon antramuscular, mas la cada 8 sumanas. Eesiste tamien stradiol i algestona aplicado siempre ne l 8o die de l'ampeço de a pinganielho i se chama PERLUTAN, cun mais de 20 anhos ne l mercado ye l cuntracetibo anjetable mais prescrito i bendido na América Latina. La pílula sclusibamente de progesterona debe ser tomada an horairos mais percisos de l die de l que las pílulas cumbinadas. Un cuntracetibo d'amplante chamado Norplant fui remobido de l mercado an 2002, ambora un nuobo amplante chamado Amplanon fui aprobado pa la comercializaçon an 17 de Júlio de 2006. Ls dibersos métodos qu'ancluen sclusibamente la progestina puoden causar menstruaçones cun sangramiento eirregular por bários meses.

Outro método de libertar hormónios ye la anticoncepcional subcutáneo, anque nun star tanto desseminado l sou uso cumo ls anteriores.

Ormeloxifeno (Centchroman)[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Ormeloxifeno

Ormeloxifeno (Centchroman) ye un modulador seletibo de l recetor de strógeno (MSRE). El faç cun que l'obulaçon ocorra de forma nun sincronizada cul spessamiento de l andométrio, prebenindo assi l'amplantaçon dun zigoto. Ten sido amplamente çponible cumo método cuntracetibo na Índia zde l'ampeço de ls anhos 90, comercializado sob la marca de Saheli®. L'ormeloxifeno stá çponible legalmente solamente na Índia.

Métodos antra-uterinos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:Téte de stérilet.jpg
Un çpositibo antra-uterino (DIU).

Ls Antra-uterinos son çpositibos que son colocados drento de l útero. Giralmente ténen la forma de "T" — ls braços de l T seguran l çpositibo an sou lugar ne l'anterior de l útero. Ne ls Stados Ounidos, todos ls çpositibos colocados drento de l útero para prebenir la grabideç son referidos cumo DIUs. Ne l Reino Ounido ye feita ua çtinçon antre DIUs i SIUs. Esso probabelmente se debe al fato de qu'eisisten siete tipos defrentes de DIUs çponibles ne l Reino Ounido, an cumparaçon als dous bendidos ne ls Stados Ounidos.

Çpositibos antra-uterinos ("DIUs") cunténen cobre (que ten eifeito spermicida).

Sistemas antra-uterinos ("IUS") libírun progesterona ó ua progestina.

Cuntracepçon d'eimergéncia[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Cuntracepçon d'eimergéncia

Alguas de las pílulas anticoncepcionales cumbinadas i pílulas sclusibamente de progestágenos (PEPs) puoden ser tomadas an altas doses para prebenir la grabideç passado la falha dun método cuntracetibo (cumo l rompimiento de la camesinha, por eisemplo) ó passado ua relaçon sexual çprotegida. Esta técnica ye coincida tamien cumo método de Yuzpe. La cuntracepçon d'eimergéncia hormonal ye tamien coincida cumo la "pílula de l die seguinte", ambora sou uso puode ser feito até trés dies passado la relaçon sexual.

Inda assi, quanto maior l'anterbalo de tiempo antre la relaçon sexual i l'admenistraçon de la pílula, menores las chances d'eilha prebenir la gestaçon.

Ls çpositibos antra-uterinos de cobre tamien puoden ser ousados cumo cuntracepçon d'eimergéncia. Para este uso, eilhes dében ser anseridos drento de cinco dies passado la falha de l método de cuntracepçon ó relaçon sexual çprotegida.

Amóbito anduzido[eiditar | eiditar código-fuonte]


L amóbito puode ser feito atrabeç de procedimientos cirúrgicos, normalmente amóbito bie suçon ó aspiraçon (ne l purmeiro trimestre) ó dilataçon i eibacuaçon ne l segundo trimestre. L amóbito médico outeliza drogas para ancerrar ua grabideç i ye aprobado para aqueilhas de menos d'uito sumanas de gestaçon.

Acradita-se qu'alguas yerbas puoden causar amóbito. Alguas pesquisas probórun l'eficácia d'alguas dessas sustáncias, mas l'uso de yerbas para anduzir l'amóbito nun ye recomendado, debido al risco de sérios eifeitos colaterales.[11]

Ambora seia ampregado ne l cuntrole de la natalidade, l'amóbito nun ye cunsidrado un método cuntracetibo, pus cunsiste na anterrupçon de la gestaçon passado la nidaçon, amplicando na prébia ocorréncia de la cuncepçon. L'uso de l'amóbito anduzido cumo cuntrole de natalidade ye un assunto cuntroberso, sujeito la debates éticos.

Sterelizaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

La sterelizaçon cirúrgica stá çponible na forma de ligadura de trompas (laqueadura) para mulhieres i basetomie para homes, serbindo para anterromper defenitibamente la capacidade reprodutiba. La reberson atrabeç d'outra cirurgie ye possible, mas nun ye garantida.

Un procedimiento de sterelizaçon nó-cirúrgico, l Essure, tamien stá çponible para mulhieres.

Ligadura de trompas[eiditar | eiditar código-fuonte]
Fexeiro:Scheme female reprodutibe systen-t.PNG
Las trompas de Falópio (tubas uterinas), que ligan ls obairos al útero, son cortadas ó ligadas cirurgicamente neste método cuntracetibo.
Ber artigo percipal: Ligadura de trompas

La laqueadura ó ligadura de trompas ye l método de sterelizaçon femenina caratelizado pul corte i/ó ligamiento cirúrgico de las trompas de Falópio (tubas uterinas), que fázen l camino de ls obairos até l útero. Assi, ls óbulos nun cunseguen passar para drento de l útero, nun se ancontrando culs spermatozoides, i, por bias desso, nun hai la fecundaçon. Ye un procedimiento siguro que puode ser feito de bárias maneiras, sendo necessairo anternaçon i anestesie giral ó regional.

L procedimiento puode ser rebersible atrabeç dua cirurgie mais cumplexa que a anterior. Ye cunsidrada un método anticoncepcional andicado solamente para mulhieres que yá stan plenamente decididas la nun tener mais filhos.

Basetomie[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal: Basetomie
Fexeiro:Basetomie.jpg
La basetomie cunsiste ne l corte i sutura de ls canhales deferentes.

La basetomie cunsiste nua pequeinha cirurgie na altura de las birilhas adonde ye feita la ligadura de ls canhales deferentes, ls dutos que lieban ls spermatozoides porduzidos ne ls colhons até l pénis. Passado la cirurgie dében ser rializados eisames para cunfirmar l'auséncia de spermatozoides ne l sperma, qu'inda ye porduzido i eijaculado. La basetomie nun anterfire na poténcia sexual i na porduçon de ls hormónios sexuales ne ls colhones.

L procedimiento puode ser rebersible dependendo de l sucesso na cirurgie, assi i todo ls specialistas andican que l'home solo debe fazer basetomie se yá stubir plenamente decidido la nun tener mais filhos.

Ua pesquisa rializada por pesquisadores de la Ounibersidade de San Paulo (USP) rebelou que ls homes submetidos a la basetomie rebelórun star sastifeitos cul método simples, rápido i gratuito de sterelizaçon. Cumparada als métodos femeninos de cuntracepçon, la cirurgie inda ye pouco rializada ne l Brasil.

Métodos cumportamentales[eiditar | eiditar código-fuonte]

San ls métodos cuntracetibos an que se outelizan mudanças cumportamentales cuncientes para eliminar ó menimizar l risco de promober ua grabideç andeseijada. Estes métodos se caraterizan por nun outelizáren çpositibos ó medicamientos.

Métodos de monitorizaçon de la fertelidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bariaçon de la temperatura corporal basal durante l ciclo menstrual femenino. A mulhier qu'anotar estes dados puode saber l momiento sato de sue obulaçon. Note l'oumiento de la temperatura durante l'obulaçon, ne l die 14.

Ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade ambolben l'ouserbaçon i registro de ls percipales senhales de fertelidade que l cuorpo de a mulhier fornece, para detreminar las fases férteis i anférteis de sou ciclo menstrual. L sexo nó-protegido ye restrito solamente al período menos fértil. Durante l período mais fértil, ls métodos de barreira puoden ser outelizados ó a mulhier puode manter abstençon de l'ato de fazer sexo. Ls defrentes métodos registran un ó mais de ls trés percipales senhales de fertelidade:[12] mudanças na temperatura corporal basal, ne l muco cerbical (secreçon baginal) i na posiçon cerbical, ambora la posiçon cerbical seia ousada mais frequentemente cumo ua refréncia cruzada cun outro ó ls dous outros senhales corporales de fertelidade. Se ua mulhier acumpanha tanto la temperatura basal corporal quanto outro senhal percipal, l método ye chamado de sintotérmico. Outras dicas de l cuorpo cumo l mittelschmerç son cunsidradas andicadores secundairos. A mulhier puode registrar estes eibentos de sou cuorpo nun papel ó cun un software.

L termo planeijamiento fameliar natural ye ousado a las bezes para se referir la qualquiera uso de ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade. Antretanto, l termo specificamente se refire la práticas que son permitidas pula Eigreija Católica Romana - l método latacional (anfertelidade durante l'amamentaçon) i abstinéncia sexual periódica durante ls períodos férteis. Ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade puoden ser ousado por usuairos de l planeijamiento fameliar natural para eidantificar estes períodos férteis.

Métodos statísticos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:SDM-circle2 t.jpg
Ls métodos cumportamentales statísticos se baseian na duraçon de ls ciclos menstruales passados para stipular ls dies an que a mulhier nun stará fértil.

Ls métodos statísticos cumo l Método Rítmico (mais coincido cumo "tabelinha", ó método de l calendairo) son defrentes de ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade, de modo qu'eilhes nun ambolben l'ouserbaçon i registro de ls senhales (dicas) que l cuorpo dá subre sue fertelidade. Al cuntrairo, ls métodos statísticos stiman la propenson de la fertelidade baseados na duraçon de ls ciclos menstruales passados. Ls métodos statísticos son mui menos percisos que ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade, sendo cunsidrados, por muitos studiosos, métodos ousoletos hai pul menos binte anhos.

Coito anterrompido[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Coito anterrompido

Coito anterrompido (literalmente "sexo anterrompido"), tamien coincido cumo l método de la retirada, ye la prática de treminar la relaçon sexual antes de l'eijaculaçon. L percipal risco de l coito anterrompido ye aquel de que l'home nun cunsiga admenistrar bien l tiempo de sue eijaculaçon. Ambora haba ua preocupaçon crecente subre l risco de grabideç puls spermatozoides cuntidos ne l fluido pré-eijaculatório (l líquido spelido pul pénis ne l período de scitaçon qu'antecede l'ourgasmo), dibersos studos[3][4] até l momiento nun oubtibírun éxito an ancontrar algun spermatozoide biable ne l fluido.

Eibitando relaçon baginal[eiditar | eiditar código-fuonte]

L risco de grabideç de l sexo sin penetraçon baginal, cumo l sexo anal ó sexo oural, ye baixo. Hai ua remota possibelidade de que l sémen scorra pa la parracha durante l sexo sin penetraçon ó durante l sexo anal, ó que benga a antrar an cuntato cula parracha pouco depuis atrabeç dun meio ó oubjeto que l trasporte, cumo a mano. De qualquiera forma, este método requer deciplina para prebenir que sue progresson para ua relaçon sexual cun penetraçon acunteça.

Abstinéncia[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Abstinéncia sexual

La abstinéncia sexual ye la prática d'abster-se de todas atebidades sexuales. Assi cumo la decison de nun tener relaçones baginales, l'antençon de se manter abstinente puode nun prebenir la grabideç, debido al nible de deciplina eisigido. Para alhá desso, ua atebidade sexual sin cunsentimiento cumo l stupro puode nun ser eibitada, resultando an grabideç. Cun sceçon destas situaçones, este método ye l único método cuntracetibo totalmente eficaç i siguro qu'eibita la grabideç i las DST[zambiguaçon neçaira]s, se fur mantido total deciplina, pus elimina totalmente l cuntato antre las genitálias, assi cumo l cuntato de l sémen cula genitália femenina.

Latacional[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:Breastfeding anfant.jpg
Las mulhieres que stan amamentando possuen un período d'anfertelidade passado l nacimiento de l bebé.
Ber artigo percipal: Método d'amenorreia latacional

.

L método d'amenorreia latacional ye cumpuosto por dibersas ourientaçones qu'auxelian la detreminaçon de la duraçon de l período d'anfertelidade durante la amamentaçon dua mulhier. Ye amportante lembrar qu'este período d'anfertelidade barie de mulhier para mulhier i que durante l'amamentaçon a mulhier debe outelizar meios cuntracetibos para eibitar ua nuoba grabideç i l'eibentual suspenson de la porduçon de l leite materno.

Métodos an zambolbimiento[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cuntracetibos masculinos spurmentales[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigos percipales: Cuntracetibo masculino, Gossipol.


Muitas pesquisas bénen sendo feitas an dibersas sustáncias que ténen potencial para ser cuntracetibos ourales masculinos, amplantes ó anjeçones que puodan ser ousados cumo cuntracetibos hormonales masculinos.

Çponibelidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ne l Brasil, la rede pública de salude çponibeliza ls seguintes çpositibos/métodos cuntracetibos gratuitamente:[13] preserbatibo masculino, diafragma, DIU (Çpositibo antra-uterino), preserbatibo femenino, pílulas anticoncepcionales cumbinadas, menipílulas, anticoncepcional hormonal anjetable, pílula anticoncepcional d'eimergéncia ("de l die seguinte"), laqueadura i basetomie.

An pesquisa rializada[14] ne l Brasil, solo 25% de ls antrebistados relatórun que tubírun acesso l'algun método cuntracetibo por meio de ls postos de l SUS ó de l Porgrama Salude de la Família. Solamente 9% dezírun tener outelizado ls serbícios públicos para sterelizaçon i solo 2% para recebir la "pílula de l die seguinte".

Técnicas cuntrobersas, nun recomendadas i cunceitos errados[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • L'eideia de que se fazer ua labaige baginal eimediatamente passado l'atebidade sexual puode ser un método cuntracetibo ye cuntrobersa, nun sendo recomendada pulas outoridades de salude para este fin. Puode parecer ua eideia lógica tentar labar l'eijaculaçon para fura de la parracha, mas esso puode nun funcionar. Debido a la natureza de ls fluidos i a la strutura reprodutora femenina, la labaige puode ampulsionar sémen pa l'anterior de l útero. Puode haber ua açon spermicida ne l causo de la labaige ser feita cun ua soluçon ácida ó cula auga clorada normalmente çtribuída ne ls ancanamientos de todas las cidades i por cunseguinte çponible ne ls chubeiros mas nun eisiste cumprobaçon científica de qu'este ye un método cun eficiéncia cunfiable. Para alhá desso, oumenta a possibelidades de qu'ocorra anfeçones parrachas, risco esse que ye oumentado cun uso de surfatante cumo xabon i detergentes, outro punto ye uso dun fómite por bárias mulhieres ousáren la mesma mangueirinha de chubeiro para fazer essa labaige baginal facelita l surgimiento de malinas cumo la baginose bateriana i oumenta l risco de se adquirir malinas sexualmente trasmissibles.[15][16][17][18]
  • L'antroduçon na parracha dua garrafa de Coca-Cola passado agitaçon lougo passado l'eijaculaçon nun ye un método de cuntrole de natalidade cunfiable, podendo tamien promober la candidíase.
  • Ye un mito qu'ua mulhier nun puode quedar prenha na purmeira beç qu'eilha rializa l'ato sexual.
  • Anque de las mulhieres tenéren un período menos fértil ne ls purmeiros dies de a pinganielho,[19] ye un mito qu'ua mulhier nun puoda quedar prenha se fazir sexo durante este período. (ber tabelinha)
  • Praticar sexo nua banheira cun auga caliente nun ampede la grabideç, mas puode cuntribuir culas anfeçones baginales.
  • Ambora alguas posiçones sexuales puodan facelitar la grabideç, nanhue posiçon sexual ampede la grabideç. Praticar sexo de pie ó cula mulhier arriba de l'home nun ampede l'antrada de l sperma ne l útero. La fuorça d'ejeçon de l'eijaculaçon, las cuntraçones de l útero causadas pulas prostaglandinas ne l sémen, assi cumo l'halbelidade de ls spermatozoides de nadar, son fatores que supírun la fuorça grabitacional.
  • Espirrar ó meijar passado l'ato sexual tamien ye ua prática cumpletamente ineficaç pa la cuntracepçon.
  • Pasta de dientes nun puode ser ousada cumo un cuntracetibo eficaç[20].
  • Cilit Bang nun ye recomendado pul médicos cumo método cuntracetibo, podendo causar outras cumplicaçones cumo anfeçones baginales.

Efetebidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

L'efetebidade de ls métodos de cuntracepçon ye medida pula cantidade de mulhieres que se tornan prenhas usando un detreminado método cuntracetibo nun anho. Lougo, se 100 mulhieres ousáren un método que ten ua taxa de 12% de falha, anton, an algun momiento durante aquel anho, 12 destas mulhieres debiran angrabidar, segundo las statísticas.

Ls métodos mais efetibos son giralmente aqueilhes que nun dependen dua açon regular rializada pula(l) usuária(l). La sterelizaçon cirúrgica, Depo-Probera, amplantes, i çpositibos antra-uterinos (DIUs) ténen todos taxas de falha menores de l que 1% al anho para un uso purfeito. L Depo-Probera ten ua taxa de falha ne l'uso típico de 3%, al passo que la sterelizaçon, amplantes i DIUs ténen ua taxa de falha ne l'uso típico menor de l que 1%.

Outros métodos puoden ser cunsidrados altamente eficientes se fúren ousados cunsistentemente i corretamente, mas puoden apersentar taxas de falha ne l'uso típico que son cunsidrabelmente altas debido al uso ancorreto ó ineficiente pul usuairo. Ls cuntracetibos hormonales, métodos de monitorizaçon de la fertelidade i l método d'amenorreia latacional, se ousados corretamente, ténen taxas de falha de menos de 1% al anho.[21][22][23][24] La taxa de falha de l'uso típico de ls cuntracetibos hormonales puoden ser até 8% al anho. Ls métodos de monitorizaçon de la fertelidade cumo un to possuen taxas de falha d'uso típico d'até 25% al anho; antretanto, cumo citado arriba, l'uso purfeito destes métodos reduç la taxa de falha para menos que 1%.[25]

Ls preserbatibos (camesinhas) i barreiras cerbicales cumo l diafragma possuen taxas de falha de l'uso típico semelhantes (15,0% i 16%, respetibamente), mas pa l'uso purfeito l preserbatibo ye mais eficiente (2% de falha contra 6%), para alhá de tenr la caratelística adicional de prebenir la cuntaminaçon de malinas sexualmente trasmissibles, cumo la SIDA. L método de l coito anterrompido (retirar l pénis de la parracha lougo antes de l'eijaculaçon), se ousado cunsistentemente i corretamente, ten ua taxa de falha de 4%. Debido la deficuldade de se ousar l método de l coito anterrompido cunsistentemente i corretamente, el ten ua taxa de falha d'uso típico de 27%[25] i nun ye recomendado por alguns médicos,[26] ambora outros acraditan qu'este método percisa de mais defensores.

Nin todos ls métodos de cuntracepçon ouferecen proteçon contra las anfeçones sexualmente trasmissibles. Solo l'abstinéncia de todas las formas de cumportamiento sexual houmano puode proteger contra la trasmisson sexual destas anfeçones. L preserbatibo masculino de látex (camesinha) ouferece algua proteçon contra alguas de las malinas se fur ousado corretamente i cunsistentemente, assi cumo l preserbatibo femenino, ambora l femenino solo tenga sido aprobado pa l sexo baginal. L preserbatibo femenino puode ouferecer maior proteçon contra anfeçones sexualmente trasmissibles que passan atrabeç de l cuntato piel-cun-piel, yá que l'anielho sterno de l preserbatibo cobre mais la porçon de piel sposta que l preserbatibo masculino, i esso puode ser usando durante l sexo anal para proteger contra anfeçones sexualmente trasmissibles. Antretanto, l preserbatibo femenino puode ser defícel de ser ousado. Frequentemente a mulhier puode nun anseri-lo adequadamente, mesmo qu'eilha acradite que l stá usando corretamente.

Ls outros métodos de cuntracepçon nun ouferecen ua proteçon seneficante contra la trasmisson sexual de malinas.

Antretanto, las chamadas anfeçones sexualmente trasmissibles tamien puode ser trasmitidas nó-sexualmente, i por cunseguinte, l'abstinéncia de cumportamientos sexuales nun garante 100% de proteçon contra anfeçones sexualmente trasmissibles. Por eisemplo, l bírus HIB de la SIDA puode ser trasmitido atrabeç d'agulhas cuntaminadas que puoden ser ousadas para se fazer tatuaige, piercing ó anjeçones médicas. Muitos profissionales de la salude adquiren l HIB ne l sou die-la-die profissional atrabeç de feridas acidentales cun agulhas cuntaminadas.[27]

Aspetos relegiosos i culturales[eiditar | eiditar código-fuonte]

Bisones relegiosas subre l cuntrole de natalidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fexeiro:Giraldomajella2006.jpg
Quando persidente de la CNBB, l cardeal don Giraldo Majella fizo declaraçones polémicas afirmando la posiçon cuntrária de la Eigreija Católica brasileira als porgramas de eiducaçon sexual i l amóbito ne l paíç.

Las religiones barian amplamente ne ls sous puntos de bista subre la ética de l cuntrole de natalidade. Ne l cristandade, la Eigreija Católica Romana, cun base na Ancíclica Houmanae bitae de Paulo BI, aceita solamente l planeijamiento fameliar natural,[28] al passo que ls Protestantes manténen un amplo spetro de punto de bista zde la nó-permisson até la permisson mui branda.[29] Las bisones ne l Judaísmo barian zde l judaismo mais ourtodoxo al mais brando reformista.[30] Ne l Eislana, ls cuntracetibos son permitidos se eilhes nun amenaçáren la salude ó liebáren a la sterelidade, ambora l sou uso seia a las bezes çmotibado.[31] Ls hindus puoden ousar cuntracetibos artificiales i naturales.[32]

An maio de 2007, l persidente de la Cunferéncia Nacional de ls Bispos de l Brasil (CNBB), cardeal don Giraldo Majella, criticou l porgrama de eiducaçon sexual de l gobierno brasileiro, dezindo que ye contra l porgrama, pus, cumo ne l causo de l preserbatibo, este estimularie la precocidade de a nino i de l'adolescente. Afirmou tamien qu'esto anduç a la promiscuidade.[33]

Neste mesmo período, l Papa Bento XBI declarou na 5ª Cunferéncia Giral de l Eipiscopado de la América Latina i de l Caribe (CELAM), an Aparecida (SP), que las leis cebiles que faborecen i permiten l'uso d'anticoncepcionales i l'amóbito, persentes an alguns países de la América Latina, son ua amenaça "al feturo de ls países de la region".[34]

L Jornalista católico Michael Boris porduziu un documentairo, "The Cuntracetion Decetion" (La Fraude de la Cuntracepçon), denunciando l siléncio i la traiçon de clérigos i leigos na Eigreija Católica quanto al tema de la cuntracepçon, l que tenerie liebado ls fiéis católicos a adotar métodos cuntracetibos, cuntreriando l'ansinamiento milenar de la Eigreija.[35]

Eiducaçon subre l planeijamiento fameliar[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ye un dreito assegurado pula Custituiçon Federal Brasileira i pula Lei Nº 9.263, que regulamenta l planeijamiento fameliar, l'acesso de las pessonas l'anformaçones, métodos i técnicas pa la cuncepçon i pa l'anticoncepçon, cientificamente aceitos i que nun coloquen an risco sues bidas i salude.

Muitos adolescentes, mais quemumente ne ls países zambolbidos, recíben algun tipo de eiducaçon sexual na scuola. Hai ua grande cuntestaçon subre qual anformaçon debe ser fornecida nestes porgramas, specialmente ne ls Stados Ounidos i Grana-Bretanha. Ls possibles assuntos ancluen anatomie reprodutiba, cumportamiento sexual houmano, anformaçones subre las malinas sexualmente trasmissibles (DSTs), aspetos sociales de l'anteraçon sexual, halbelidades de negociaçon para ajudar ls adolescentes a tomar la decison de seguiren abstinentes ó partiren pa l'uso dun cuntracetibo i anformaçon subre ls métodos cuntracetibos eisistentes.

Nua pesquisa[36] rializada pul gobierno brasileiro an to território nacional, 74% de ls antrebistados dezírun qu'aproban la çtribuiçon de preserbatibos antre adolescentes cun mais de 13 anhos, que participan de l porgrama d'eiducaçon sexual nas scuolas, anquanto 16% zaproban l'açon.

Eesiste un tipo de porgrama d'eiducaçon sexual, l'eiducaçon baseada solamente na abstinéncia, que dibulga l'abstinéncia sexual até la data de l casamiento, i nun fornece anformaçones subre cuntrole de natalidade ó acaba anfatizando mui fuortemente anformaçones negatibas cumo las taxas de falha de l'uso de ls cuntracetibos. Pul fato de l'abstinéncia ouferecer ua melhor proteçon contra la grabideç i malinas de l que l'atebidade sexual mesmo culs melhores métodos cuntracetibos, ls entusiastas de l porgrama baseado solamente na abstinéncia acraditan qu'el eirá resultar an taxas menores de grabidezes na adolescéncia i d'anfeçones por DST. Antretanto, alguns studos amostrórun que ls porgramas d'eiducaçon sexual baseados solamente na abstinéncia na berdade oumentan las taxas de grabidezes i DSTs na populaçon adolescente.[37][38]

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. BBC Brasil (7 de maio de 2007). .ptierra .com.br/ciencia/anterna/0,,OI1597097-EI8278,00.html «ONG propone 'menos filhos' contra l calecimiento» Cunsulte valor |url= (ajuda). Tierra amboras. Cunsultado an 20 de maio de 2007 
  2. «Portal de la Salude de l Gobierno Brasileiro». Gobierno Brasileiro. Cunsultado an 29 de abril de 2007 
  3. 3,0 3,1 «Researchers find ne l spern in pre-eijaculate fluid». Cuntracetibe Technology Update (10): 154-156. Otober 1993. PMID 12286905  Cunsulte data an: |anho= (ajuda)
  4. 4,0 4,1 Zukerman, Z.; Weiss D.B. Orbieto R. (April 2003). «Short Communication: Does Preijaculatory Penile Secretion Ouriginating fron Cowper's Gland Cuntain Spern?». Journal of Assisted Reprodution and Genetics (4): 157-159. PMID 12762415  Cunsulte data an: |anho= (ajuda)
  5. Tatman, John. .com/articles/silphiun/silphium2.htn Silphiun: Ancient Wonder Drug?[lhigaçon einatiba] Acessed December 21, 2005
  6. Riddle, John M. (1999). Eibe's Heirbs: La Story of Cuntracetion and Amóbition in the West. Harbard MA: Harbard University Press. ISVN 0-674-27026-6 
  7. se John M. Riddle: "Eibe's Heirbs: La Story of Cuntracetion and Amóbition in the West", Princeton: Harbard University Press 1999, ISVN 0-674-27026-6,sp. Chater 6: "The Broken Chain of Knowledge"
  8. ber Gunnar Heinsohn/Otto Steiger: "Witchcraft, Population Catastrophe and Eiquenomic Cresis in Renaissance Ourope: An Altarnatibe Macroeconomic Splanation.", University of Bremen 2004(download)[lhigaçon einatiba]; John M. Riddle: "The Great Witch-Hunt and the Suppression of Birth Cuntrol: Heinsohn and Steiger's Theory fron the Perspetibe of an Storian", Appendix to: Gunnar Heinsohn/Otto Steiger: "Witchcraft, Population Catastrophe and Eiquenomic Cresis in Renaissance Ourope: An Altarnatibe Macroeconomic Splanation.", University of Bremen 2004[1][lhigaçon einatiba]; ber tamien John M. Riddle: "Eibe's Heirbs: La Story of Cuntracetion and Amóbition in the West", Princeton: Harbard University Press 1999, ISBN 0-674-27026-6, Chaters 5-7
  9. «La Story of Birth Cuntrol Methods». Planned Parenthod. June 2002. Cunsultado an 2 de setembre de 2006  Cunsulte data an: |anho= (ajuda), which cites:
    Thomas, Patricia. (1988). Cuntracetibes, Medical World News, 29(5) (14 March), 48
  10. .comtracetiononline.org/cuntrareport/article01.cfn?art=93 «Eibolution and Rebolution: The Past, Persent, and Feture of Cuntracetion» Cunsulte valor |url= (ajuda). Cuntracetion Online (Baylor College of Medicine) (6). 2000 
  11. Riddle, John M. (1992). Cuntracetion and Amóbition fron the Ancient World to the Renaissance. Cambridge, MA: Harbard University Press.
  12. Weschler, Toni (2002). Taking Charge of Your Fertelity. New York: HarperCollines. 52 páiginas. ISBN 0-06-093764-5 
  13. «Portal de la Salude de l Gobierno Brasileiro». Gobierno Brasileiro. Cunsultado an 29 de abril de 2007 
  14. «Portal de la Salude de l Gobierno Brasileiro». Gobierno Brasileiro. Cunsultado an 29 de abril de 2007 
  15. W. Steben Pray; Joshua J. Prey. Douching: Perceibed Benefits But Rial Hazards. U.S. Pharmacist Sep 2004
  16. McClelland RS; Labreys L; Hassan WM; Mandaliya K; Ndinya-Achola JO; Baeten JM. Baginal washing and ancreased risk of HIB-1 acquesition among African women: a 10-year prospetibe study. SIDA. 2006; 20(2):269-73
  17. Wang B; Li X; Stanton B; Yang H; Fang X; Zhao R; Dong B; Zhou Y; Liu W; Liang S. Baginal douching, cundon use, and sexually trasmitted anfetiones among Chinese female sex workers. Sex Trasn Ç. 2005; 32(11):696-702
  18. Iannachione MA. The parracha dialogues: de l you douche? An J Nursing. 2004;104:40-45
  19. Kippley, John; Sheila Kippley (1996). The Art of Natural Family Planning. Cincinnati, OH: The Couple to Couple League. pp. 108–111,148. ISBN 0-926412-13-2  , which cites:
    «La randomized prospetibe study of the use-effetibeness of two methods of natural family planning». Amarican journal of oustetrics and gynecology (4): 368-376. Otober 1981. PMID 7025639  Cunsulte data an: |anho= (ajuda)
    «Natural methods fur fertelity cuntrol: La prospetibe study—first part». Anternational Journal of Fertelity: 48-51. 1988. PMID 2902027 
    Roetzer, J (1979). «Symto-thermal method—Ten years of change». Linacre Quarterly: 358-374. PMID 12309198 
  20. «Sex & the Holy City». Foreign Correspondent. Cunsultado an 21 de nobembre de 2006 
  21. Ecochard, R.; Pinguet, F.; Ecochard, I.; De Goubello, R.; Guy, M.; and Huy, F. (1998) "Analysis of natural family planning failures. In 7007 cycles of use", Fertelite Cuntracetion Sexualite 26(4):291-6
  22. Hilgers T.W. and Stanford J.B. (1998) "Creighton Model NaProEducation Technology fur aboiding pregnancy. Use effetibeness", Journal of Reprodutibe Medicine 43(6):495-502
  23. Eibaluation of the Effetibeness of la Natural Fertelity Regulation Porgramme in China[lhigaçon einatiba]: Shao-Zhen Qian, eit al. Reprodution and Cuntracetion (Anglish eidition), in press 2000.
  24. Howard, M.P. and Stanford, J.B. (1999) "Pregnancy porbabelities during use of the Creighton Model Fertelity Care Systen", Archibes of Family Medicine 8(5):391-402
  25. 25,0 25,1 James Trussell eit, al.Cuntracetibe effetibeness rates. Cuntracetibe Technology — 18th Eidition, New York: Ardent Medie. On-press, 2000.
  26. Skouby, SO. The Ouropean Journal of Cuntracetion and Reprodutibe Heialth Care (2004) "Cuntracetibe use and behabior in the 21st century: la cumprehensibe study across fibe Ouropean countries." 9(2):57-68
  27. «Ocupationally acquired houman eimmunodeficiency birus (HIB) anfetion: national case surbeillance data during 20 years of the HIB eipidemic in the United States». Anfet Cuntrol Hosp Eipidemiol (2): 86-96. 2003. PMID 12602690 
  28. «Houmanae Bitae: Ancyclical of Pope Paul BI on the Regulation of Birth, July 25, 1968». The Batican. Cunsultado an 1 de outubre de 2006 
  29. Dennis Rainey (2002). .com/fltoday/default.asp?id=5868&page=72&search=&strMonth=&strDay=&strYear=&guests=&keywords=&showType= «"The Balue of Children" (11 July 2002 FamilyLife Today Radio Broadcast)» Cunsulte valor |url= (ajuda) (Trascrit of radio broadcast). FamilyLife Today. Cunsultado an 30 de setembre de 2006 
  30. Feldman, David M. (1998). Birth Cuntrol in Jewish Law. Lanhan, MD: Jason Aronson. ISBN 0-7657-6058-4 
  31. «"Family Planning and Eislan: La Rebiew"». Hamdard Eislamicus (Ne l. 3) [lhigaçon einatiba]
  32. «"Hindu Beliefs and Pratices Affeting Heialth Care"». University of Birgenia Heialth Systen. Cunsultado an 6 de outubre de 2006 
  33. Denize Bacocina (8 de maio de 2007). «Para persidente de la CNBB, eiducaçon sexual anduç a la promiscuidade». BBC Brasil. Cunsultado an 8 de maio de 2007 
  34. Agéncia Stado (13 de maio de 2007). .com.br/2007/05/13/not_139121.php «Papa criticou amóbito, anticoncepcionales i machismo» Cunsulte valor |url= (ajuda). JC Online. Cunsultado an 14 de maio de 2007 
  35. RialCatholicTB .com (agosto de 2011). .ptb/?medie=184939 «La Fraude de la Cuntracepçon» Cunsulte valor |url= (ajuda). Gloria .ptb. Cunsultado an 15 d'agosto de 2011  Cunsulte data an: |cunsultadata= (ajuda)
  36. «Portal de la Salude de l Gobierno Brasileiro». Gobierno Brasileiro. Cunsultado an 29 de abril de 2007 
  37. «Anterbentiones to reduce unintended pregnancies among adolescents: systematic rebiew of randomised cuntrolled trials.». BMJ (7351). 1426 páiginas. 2002. PMID 12065267 
  38. Modelo:Cite press release

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls outros porjetos Wikimedia tamien ténen material subre este tema:
Wikiquote Citaçones ne l Wikiquote
Commons Eimaiges i média ne l Commons