Caça de balenas na Galízia

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

La caça de baleias na Galízia probabelmente ampeçou, cumo nas outras cuostas atlánticas ouropeias i de l Pacífico, an tiempos eimemoriales, na mais remota antiguidade. Ls purmeiros registos desta atebidade remontan al anho 3000 a.C. Durante mui tiempo yá se pensara qu'esta caça era d'ourige pré-stórica, inda que sin nanhue proba rial até que recentemente bárias pinturas rupestres na Fráncia i Spanha fúrun reconhecidas cumo repersentando cenas deste tipo de caça.[1]

Las purmeiras pegadas stóricas son decumientos que proban que ls bascos yá praticában esta caça ne l seclo XI i un poema japonés, anterior al seclo X. Ne ls dous causos trata-se dua caça d'animales que chegan ó biajan a ua zona de reproduçon durante sues migraçones anuales. Las speces caçadas pertencian al grupo de las baleias francas Eubalaena glacialis (baleia franca de l Cantábrico, ó de Viscaia, ó baleia basca ó "de ls bascos") i Eubalaena japonica (baleia de l Pacífico Norte).

Na Galízia nun se cunta cun decumientos stóricos relacionados cula caça de cetáceos até al seclo XIII, mas ye razoable pensar que yá se praticaba bários seclos antes. Las baleias, specialmente la baleia franca, fui ua espece pescada puls marinheiros galegos. Durante siete seclos, la Galízia fui un paíç de baleiros. La caça i comercializaçon de cetáceos pa l sou uso na fabricaçon de perdutos amportantes, zde l ólio qu'alimentaba l'eiluminaçon antes de la chegada de l'eiletricidade, até las barbas de baleia requeridas para peças de bestuairo de luxo an Catalunha i la comercializaçon de la chicha i de perdutos ousados an framácia i cosmética, tubo grande ancidéncia ne l zambolbimiento ourbano de to la Galízia. Nun solo le dou projeçon sterior i renome mundial, mas tamien cuntribuiu pa l crecimiento eiquenómico i populacional de to la sue cuosta atlántica, habendo mesmo portos galegos que nacírun de l'atebidade baleira, cumo l de Vurela (Lugo) ó l de Suebos (Punta Langosteira).[2]

Einicialmente lemitaba la catura d'animales na cuosta, mas cul passar de ls seclos, la técnica de caça ampeçou a melhorar, usando-se pequeinhas ambarcaçones an mar abierto para assustáren als cetáceos cun rugido, liebando-los até a la cuosta. Esta forma de caça usaba-se para caturar speces de cetáceos relatibamente pequeinhas, cumo la baleia-piloto-de-aleta-longa, baleias brancas, narbales i toninhas.[3]

La baleia na cultura de la Galiza[eiditar | eiditar código-fuonte]

Heiráldica[eiditar | eiditar código-fuonte]

Brason d'armas de l munecípio de Laracha[eiditar | eiditar código-fuonte]

Azur, torre de prata masoned cun sabre i limpa por metas nun terraço de campanaple i apoiado por óndias de prata i azul; Flutuante, ua baleia sabre. Campanaple rebestiu cun dues oureilhas d'ouro. Pa l campana, corona rial cerrada.[4]

Toponímia[eiditar | eiditar código-fuonte]

Na cuosta de la Galiza, specificamente nas [Rias Baixas], eisisten trés locales cul nome de 'Balea' :

Para alhá, na freguesie de Baredo (Baiona) eisisten ls microtopónimo s de 'Baleia' i 'Punta Baleia' .

Las baleias na literatura[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Anxos Sumai (2007): "Ye assi que nacen las baleias". 2ª ed. Eiditorial Galaxia. Narratiba Coleçon: Literário, 168 p. ISBN 978-84-9865-022-8.
    Prémio de la narratiba brebe Repsol YPF de l'anho 2007.
    traduzido pa l castelhano cumo Assi nacen las baleias de 2010, Faktoría K.

Las baleias ne l ditado[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • La baleia ye un animal mui cumpleto .
  • Baleia !, liebante la pierna i a mie.
  • Baleia ne l mar, pescar .

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Refréncias

  1. The history of whaling
  2. Vadés Hansen, F. (2010).
  3. Prehistoric Inuit whalers affected Arctic freshwater ecosystems
  4. Boletin de la Real Academia de la Historia. Tomo CLXXVI. Nº III. 1979