Ampério Outomano

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

L Ampério Otomano (دولت عالیه عثمانیه, transl. Deblet-i Áliye-yi Osmániyye an turco otomano) fui un Stado que eisistiu antre 1299 i 1922 i que ne l sou auge cumprendia la Anatólia, l Médio Ouriente, parte de l norte de África i de l sudeste ouropeu. Fui stablecido por ua tribo de turcos oguzes ne l oeste de la Anatólia i era gobernado pula dinastie Osmanlı.

An circlos diplomáticos, muitas bezes, fazie-se-le refréncia cumo "Sublime Puorta" ó simplesmente cumo "La Puorta", debido a la cerimónia de acolhimiento cun que l sulton agraciaba ls ambaixadores, a la antrada de l palácio.

Fundado por Ousman I (an árabe Uthnān, de adonde deriba l nome "outomano"), ne ls seclos XVI i XVII l ampério custaba antre las percipales poténcias políticas de la Ouropa i bários países ouropeus temian ls abanços outomanos ne ls Balcanas. Ne l sou auge, ne l seclo XVII, l território otomano cumprendia ua ária de 11.955.000 km² i stendie-se zde l streito de Gibraltar, a oeste, até l mar Cáspio i l golfo Pérsico, a leste, i zde la frunteira cun las atuales Áustria i Slobénia, ne l norte, até ls atuales Sudan i Iémen, ne l sul.

Sue capital era la cidade de Custantinopla, tomada al Ampério Bizantino an 1453. L Ampério Outomano fui la sola poténcia muçulmana a zafiar l crecente poderio de la Ouropa Oucidental antre ls seclos XV i XIX. Declinou marcadamente al longo de l seclo XIX i terminou por ser dissolbido apuis de sue derrota na Purmeira Guerra Mundial. Al final de l cunflito, l gobierno outomano çmoronou i l sou território fui partilhado. L cerne político-geográfico de l ampério trasformou-se na República de la Turquia, apuis de la guerra de andependéncia turca.

A partir de 1517, l sultan outomano era tamien l Califa de l Eislan, i l ampério outomano era antre 1517 i 19221924) l sinónimo de Califade l, l Stado Eislámico. L auge de l Ampério Otomano fui durante l gobierno de Solimon, l Magnífico, ne l qual sous eisércitos chegórun a las puortas de Biena, i Custantinopla fui trasformada an capital cultural i política. Durante este brebe período, l Califado atingiu sue mássima stenson, stendendo-se de l Atlántico até Ouceano Índico; de l norte de l Sudan até l sul de la Rússia. Fui tamien durante l sou gobierno que acunteciu la Batailha de Rodes, Batailha de Tabriç, Batailha de Málaca, Batailha de Manila i l Cerco de Biena.

Mapa de l Ampério Outomano.