Stória de l Crestianismo

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

L Crestianismo ye ua relegion monoteísta baseada ne ls ansinamentos de Jasus Cristo (Yeshua ben(bar)-Yoseph), que tenerie nacido alredror de l anho 6 a.C., na cidade de Belén, na Judéia (Palestina) i ten, por libro sagrado, la Bíblia. Stória de l Crestianismo trata de l mais de 2000 anhos de stória dessa religion.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

La crucificaçon de Jasus Cristo por Diego Belázqueç.

Segundo la religion judaica, l Messias, un çcendente de l Rei Dabi, eirie un die aparecer i restourar l Reino de Eisrael.

Jasus Cristo, un judiu, ampeçou a pregar ua nuoba doutrina i a chamar seguidores, sendo aclamado cumo l Messias, mas nun fui recoincido cumo tal pula ounanimidade de l sous cuncidadanos. Nun terá sido l purmeiro nin l redadeiro a afirmar-se cumo Messias. La religion judaica conhece ua larga lista de andebíduos que declarórun ser l Messias, que chega mesmo até al seclo XX. Nanhun deilhes, assi i todo, fizo ampato stórico i cultural semelhante al de Jasus Cristo.

Jasus Cristo fui rejeitado, tenido por apóstata pulas outoridades judaicas. El fui cundenado por blasfémia i eisecutado puls Romanos acusado de ser un líder rebelde. Ls dous seguidores anfrentórun dura ouposiçon político-religiosa, tendo sido perseguidos i marterizados puls líderes religiosos judius i, mais tarde, pul Stado Romano.

Cula muorte i ressurreiçon de Jasus Cristo, ls apóstolos, percipales testemunhas de la sue bida, ajuntan-se nua quemunidade religiosa cumpuosta eissencialmente por judius i centrada na cidade de Jarusalen. Esta quemunidade praticaba la quemunhon de l benes, celebraba la "partilha de l pan" an mimória de la redadeira refeiçon tomada por Jasus i admenistraba l batismo als nuobos cumbertidos. A partir de Jarusalen, ls apóstolos partiran para pregar la nuoba mensaige, anunciando la nuoba religion als que éran rejeitados pul judaísmo ouficial. Assi, Filipe prega als Samaritanos, l eunuco de la rainha de la Etiópia ye batizado, bien cumo l centurion romano, Cornélio. An Antioquia, ls decípulos chegan-se pula purmeira beç ls paganos i passan a ser chamados de crestianos.

Paulo de Tarso nun se cuntaba antre ls apóstolos ouriginales, el era un zeloso judiu que perseguiu ne l ampeço ls purmeiros crestianos. Inda assi, el tornou-se depuis un crestian i un de l sous maiores, senó l maior missionário (sin cuntar l própio Cristo). Buona parte de l Nuobo Testamiento fui screbido ó por el (bárias epístolas) ó por sous ajudantes (l eibangelho de Lucas i ls atos de l apóstolos). Paulo afirmou que Jasus era l Messias profetizado ne l Antigo Testamiento i que la salbaçon yá nun dependie de las leis çcritas na Torá, mas de la fé an Cristo. Antre 44 i 58 el fizo trés grandes biaiges missionárias que lebórun la nuoba doutrina als gentios i judius de la Ásia Menor i de bários puntos de la Ouropa.

L peixe i l pan ténen fuorte simbolismo ne l crestianismo primitibo.

Nas purmeiras quemunidades crestianas la coabitaçon antre ls crestianos benidos de l paganismo i ls benidos de l judaísmo criaba por bezes guerras. Alguns de l redadeiros permanecian fiéles a las restriçones alimentares i recusában-se sentar a la mesa culs purmeiros. Na Assemblé de Jarusalen, an 48, decide-se que ls crestianos yá nun paganos nun seran sujeitos a la circuncison, mas para se sentáren a la mesa culs crestianos de ourige judaica dében abstener-se de comer chicha cun sangue ó chicha sacrificada als ídolos. Cunsagra-se assi la purmeira rutura cul judaísmo.

Muitos studiosos, antre eilhes Edward Gibbon, acraditan que l éisitodesta nuoba religion debe muito a la simplificaçon ouperada an Jarusalen, i que cun essa reboluçon liderada percipalmente por Paulo de Tarso, que cuntradezie la tradiçon judaica, stában ajuntadas las cundiçones neçairas para spanson desta nuoba fé. Percipalmente la oubrigatoriedade de la circuncison era un fator de detençon para muitos pobos gentios. Hai até la ambora de pobos gentios ne l território de l Ampério Romano que besitában las sinagogas judaicas de l sous cuncidadanos sin inda assi se cumbertíren, tal l apelo de la religion judaica i la fuorte eideia monoteísta.

Cenas festibas éran un tema quemun nas catacumbas crestianas.

A este propósito scribe Bertrand Russell an "Stória de la filosofie oucidental": "Las quemunidades crestianas que Paulo (de Tarso) fundou an bários lugares, custituían-se, sin dúbeda, an parte de judius cumbertidos, an parte de gentios que aspirában a ua nuoba religion. Las certezas que le son caratelísticas tornában la religion judaica atratiba naquel tiempo de sbaimento de la crença religiosa; la circuncison, inda assi, deficultaba la cumberson de l homes. Tamien las regras de alimentaçon éran ua moléstia. Mesmo que estas barreiras fússen las únicas, eilhas yá éran chegaban para tornar praticamente ampossible la disseminaçon de la Religion Heibraica. Atrabeç de la anfluéncia de Paulo, l Crestianismo detubo de las doutrinas judaicas tierra aqueilho que era atraente, sin adotar las peculiaridades que ls gentios nun cunseguirian se habituar".

Outros studiosos atribuen la rápida spanson de l crestianismo a ua cunjunçon de fatores, dentre eilhes las seguintes caratelísticas própias de l crestianismo primitibo:

  • la fuga de la perseguiçon religiosa amprendida einecialmente por judius cunserbadores, i apuis pul Stado Romano;
  • la naturaleza de la fé crestiana que propon que la mensaige de Dius çtina-se a to la houmanidade i nun tierra al sou pobo faborito;
  • la determinaçon de l seguidores de Jasus an dibulgar l que el habie ansinado a tantas pessonas quantas cunseguíssen;
  • ls cultos crestianos éran rializados nas catacumbas de Roma, l que era defrente para las religiones de la época, que, an sue maiorie, tenien sous cultos al aire libre. Esse fato, de las "eigreijas subterráneas" acabou por perserbar un grande acerbo de pinturas de l tipo fresco, sendo ls locales berdadeiros tesouros arqueológicos;
  • un de l símblos einiciales fui l peixe, que simbolizaba tamien ls pescadores i las camadas menos faborecidas an giral;
  • ls crestianos pregában la paç ancundicional, ó seia, éran contra las guerras;
  • cumo l judaísmo, era monoteísta.
Marie amamentando l Nino Jasus, seclo II.

Ls que pensan desse modo negan la rutura culs ritos judaicos cumo ua cunsequéncia de la spanson de l crestianismo antre ls nó-judius, i nun cumo sue causa. La narratiba de la perseguiçon religiosa, de la çperson, de la spanson de l crestianismo antre nó-judius i de la fin de la oubrigatoriedade de l ritos judaicos puode ser lida ne l libro de Atos de l Apóstolos.

De restro, ls crestianos adotan las regras i ls percipios de l Nuobo Testamiento. Tamien l sprito messionário de l purmeiros crestianos ye çcoincido ne l Judaísmo. L Judaísmo ye bisto cumo ua religion baseada nun código de cunduta pedido als sous praticantes, nun tendo l perpósito de cumberter la houmanidade cumo l Crestianismo ó l Eislon.

An Júnio de l anho 66 ampeça-se la rebuolta judaica. An Setembre de l mesmo anho la quemunidade crestiana de Jarusalen decide apartar-se de l judius ansurretos, cunsante l abiso dado por Jasus de que quando Jarusalen fusse cercada por eisércitos la desolaçon deilha starie próssima, i eisila-se an Pula, na Transjordánia, l que repersenta l segundo momento de apartamiento cul judaísmo.

Jasus questumaba ser retratado cumo "l bun-pastor". Un moço, sin barba i de pelo cúrtio.

Passado la derrota de l judius an 70, cula çtruiçon de l Segundo Templo, hai ua reunion de subrebibientes an Jebneh, ua cidade nas Planícies de Sharon, acerca de Joppa. Esta cunferéncia porduziu resultados amportantes: la seita de l Fariseus ganhou amportáncia, tenendo cunseguido anfluenciar la legislaçon que acabou por ser adotada. Ls judius tornórun a tentar la rebuolta por antermédio de l supuosto Messias Bar Cochba, derrotado an 135. (Ber: Reboltas de l Judius contra la acupaçon pul Ampério Romano). Nesta grande rebuolta, ls crestianos tenien mais rezones para nun partecipar. Bar Cochba tenie sido nomeado Messias pul Rabi Aquiba. Ls crestianos achában que l Messias tenie sido Jasus i nun Bar Cochba. Nun participórun na rebuolta. An 135 todos ls judius fúrun spulsos de Jarusalen, passado la derrota de l supuosto Messias Bar Cochba.

Para l Crestianismo l período que se abre an 70 i a seguir até cerca de 135 carateriza-se pula definiçon de la moral i fé crestiana, bien cumo de Ourganizaçon de la hierarquie i de la liturgie. Ne l Ouriente, ampon-se l eipiscopado monárquico: la quemunidade ye xefiada por un bispo, cul sou presbitério i assistido por diáconos.

Perseguiçon de ls crestianos

Als poucos, l éisitode l Crestianismo junto de las eilites romanas fizo deste un ribal de la religion stabelecida. Ambora zde 64, quando Nero habie mandado supliciar ls crestianos de Roma, tubísse habido perseguiçones al Crestianismo, estas éran eirregulares. Las perseguiçones Ourganizadas contra ls crestianos surge a partir de l seclo II: an 112 Trajano fixa l porcedimento contra ls crestianos. Para para alhá de Trajano, las percipales perseguiçones fúrun ourdenadas puls amperadores Marco Aurélio, Décio, Baleriano i Diocleciano. Ls crestianos éran acusados de superstiçon i de rábia al género houmano. Se fússen cidadanos romanos éran decapitados; se nó, podien ser atirados a las béstias ó ambiados para trabalhar nas minas.

Un batismo na arte crestiana de l seclo III.

Durante la segunda metade de l seclo II assiste-se tamien al zambolbimento de las purmeiras heiresies. Tatiano, un crestian de ourige síria cumbertido an Roma, cria ua seita gnóstica que reproba l casamiento i que festeija la eucaristie cun auga an beç de bino. Marcion rejeitaba l Antigo Testamiento, al cuntrário de l Dius bingador de l judius al Dius bondoso de l Nuobo Testamiento, apersentado por Cristo; el eilaborou un Libro Sagrado feito a partir de passaiges retiradas de l eibangelho de Lucas i de las eipístolas de Paulo. A la medida que l Crestianismo criaba raízes mais fuortes na parte oucidental de l Ampério Romano, l latin passa a ser ousado cumo léngua sagrada (nas quemunidades de l Ouriente ousaba-se l griego).

La ascenson de l amperador romano Custantino repersentou un punto de biraige para l Crestianismo. An 313 el publica l Édito de Toleráncia (ó Édito de Milon) atrabeç de l qual l Crestianismo ye recoincido cumo ua religion de l Ampério i que cuncede la libardade religiosa als crestianos. La Eigreija puode tener benes i recebir donatibos i legados. Ye tamien recoincida la jurisdiçon de l bispos.

La queston de la cumberson de Custantino al Crestianismo ye ua tema de perfunda çcusson antre ls storiadores, mas an giral aceita-se que la sue cumberson acunteciu als poucos. Custantino stipula l çcanso dominical, proíbe l bruxedo i lemita las manifestaçones de l culto amperial. El tamien mandou custruir an Roma ua basílica ne l local onde l apóstolo Pedro staba supuostamente sepultado i, anfluenciado pula sue mai, la amperatriç Heilena, ourdena la custruçon an Jarusalen de la Basílica de l Santo Sepulcro i de la Eigreija de la Natibidade an Belén.

Ua de las purmeiras repersentaçones de Cristo cun ua barba, c.380 d.C.

Custantino quiso tamien anterbir nas crenças teológicas que na altura marcában l Crestianismo. Decretou l demingo ne l lugar de l sábado judaico cumo die de l Senhor, Cuncílio de Laodicéia (364 la.D.), adonde tamien se definiu l Credo crestiano.

Más tarde, ne ls anhos de 391 i 392, l amperador Teodósio I cumbate l paganismo, proibindo l sou culto i proclamando l Crestianismo religion oufecial de l Ampério Romano.

L lado oucidental de l Ampério cairie an 476, anho de la fin de l redadeiro amperador romano pul "bárbaro" germánico Odoacro, mas l Crestianismo permanecerie triunfante an grande parte de la Ouropa, até porque alguns bárbaros yá stában cumbertidos al Crestianismo ó benerien a cumbertener-se nas décadas seguintes. L Ampério Romano tubo desta forma un papel strumental na spanson de l Crestianismo.

De l mesmo modo, l crestianismo tubo un gran papel na manutençon de la cibelizaçon ouropeia. La Eigreija, única ourganizaçon que nun se zantegrou ne l processo de fin de la parte oucidental de l ampério, ampeçou als poucos a tomar l lugar de las anstituiçones romanas oucidentales, chegando mesmo a negociar la sigurança de Roma durante las ambasones de l seclo V. La Eigreija tamien mantubo l que restou de fuorça anteletual, specialmente atrabeç de la bida monástica.

Marie i Jasus, seclo IV.

Inda que fusse ounida lenguisticamente, la parte oucidental de l Ampério Romano nunca oubtubira la mesma fuorça de la parte ouriental (griega). Habie nel un grande númaro de culturas defrentes que habien sido antendidas de maneira ancumpleta pula cultura romana. Mas anquanto ls bárbaros ambadian, muitos passórun a quemungar de la fé crestiana. Alredror de l seclos IV i X, todo l território que antes pertencera al oucidente romano habie-se cumbertido al crestianismo i era liderado pul Papa. Missionários crestianos abançórun inda mais al norte de la Ouropa, chegando a tierras nunca cunquistadas por Roma, oubtenendo la antegraçon definitiba de l pobos germánicos i slabos.

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]