Sonido

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

L sonido ye la propagaçon dua frente de cumpresson macánica ó óndia longitudinal; esta óndia propaga-se de modo circuncéntrico, tierra an meios materiales—que ténen massa i eilasticidade, cumo ls sólidos, líquidos ó gasosos, quier dezir, nun se propaga ne l bácuo. Ls sonidos naturales son, na sue maiorie, cumbinaçones de sinales, mas un sonido puro monotónico, repersentado por ua senóide pura, ten ua belocidade de oscilaçon ó frequéncia que se mede an hertz (Hz) i ua amplitude ó einergie que se mide an decibeles. Ls sonidos oudibles pul oubido houmano ténen ua frequéncia antre 20 kHz i 20 kHz . Arriba i ambaixo desta faixa stan ultra-sonido i anfra-sonido, respetibamente.

Seres houmanos i bários animales antenden sonidos cul sentido de la oudiçon, cun sous dous oubidos, l que premite saber la çtáncia i posiçon de la fuonte sonora: la chamada oudiçon stereofónica. Muitos sonidos de baixa frequéncia tamien puoden ser sentidos por outras partes de l cuorpo i pesquisas rebelan que alifantes quemunican-se atrabeç de anfra-sonidos.

Ls sonidos son ousados de bárias maneiras, mui specialmente para quemunicaçon atrabeç de la fala ó, por eisemplo, música. La percepçon de l sonido tamien puode ser ousada para juntar anformaçones subre l ambiente an propiadades cumo caratelísticas spaciales (forma, topografie) i persença de outros animales ó oubjetos. Por eisemplo, morcieganos, baleias i golfinos usan la eicolocalizaçon para bolar i nadar por antre oubstaclos i caçar sues presas. Nabios i submarinos usan l sonar; seres houmanos recíben i usan anformaçones spaciales percebidas an sonidos.

Squema repersentando la oudiçon houmana. (Azul: óndias sonoras; Burmeilho: tímpano; Amarielho: cóclea; Berde: Células recetoras de sonido; Púrpura: spetro de frequéncias de la repuosta de la oudiçon; Laranja: Potencial de acion de l nérbio.

Tecnologie sonora[eiditar | eiditar código-fuonte]

Squema a repersentar dues óndias sonoras de defrentes frequéncias.

La eiboluçon de la tecnologie i percipalmente de la eiletrónica permitiu l zambolbimiento de armazenamiento de áudio i aparelhos de sonido para grabaçon i reproduçon de sonido, percipalmente música.

Son eisemplos de fuontes ó médias l MP3, CD, l LP ó Disco de binil i l cassiete. Alguns de ls aparelhos que tocan esses sonidos, son l toca-discos i l grabador cassete.

Zde ls sous primórdios, cula ambençon de l fonógrafo, essa reproduçon eiletrónica de l áudio eiboluiu até atingir l sou pico na alta fidelidade, que faç uso de la stereofonie.

Strumientos musicales: Cada strumiento porduç las notas cun timbres defrentes. Las bibraçones son criadas por toque ó sopro i cada strumiento ten l sou ressonador que amplifica ls sonidos oudibles. Eisemplo: ne l pianho quien cria l sonido ye la cuorda i quien ressona ye la caixa de ressonáncia.

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Modelo:Catadorie

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]