Salude

La defeniçon de salude cunsante algues amplicaçones legales, sociales i eiquenómicas de ls stados de salude i malina; sin dúbeda, la defeniçon mais spalhada stá na antroduçon a la Custituiçon de la Ourganizaçon Mundial de la Salude: Salude ye un stado de cumpleto bien-star físico, mental i social, i nun solo l nun star malo.

Defeniçones

Quando la Ourganizaçon Mundial de la Salude foi criada, pouco tiempo passado de l fin de la Segunda Guerra Mundial, habie un cuidado an dar ua defeniçon positiba de salude, que metirie fatores cumo alimentaçon, atebidade física, poder chegar al sistema de salude etc. L "bien-star social" de la defeniçon bieno dua preacupaçon cula çtruiçon porbocada pula guerra, i tamien dun outimismo an relaçon a la paç mundial — la Guerra Frie inda nun habie ampeçado. La OMS fui inda la purmeira ourganizaçon anternacional de salude a cunsidrar-se repunsable pula salude mental, i nun solo pula salude de l cuorpo.

A la defeniçon adotada pula OMS ténen-le sido feitas bárias críticas. Defenir la salude cumo un stado de cumpleto bien-star faç cun que la salude seia algo eideal, einatengible, i assi la defeniçon nun puode ser ousada cumo oubjetibo puls serbícios de salude. Alguns dízen tamien que la defeniçon haberie possiblitado ua medicalizaçon de l'eisisténcia houmana, i abusos por parte de l Stado cula çculpa de pormober la salude.

Por outro lado, la defeniçon outópica de salude ye útele cumo un hourizonte pa ls serbícios de salude por ancentibar la priorizaçon de las aciones. La defeniçon mui larga dá la libardade neçaira para aciones an todos ls nibles de la ourganizaçon social.

Christopher Boorse definiu an 1977 la salude cumo la simples falta dun mal; querie apersentar ua definiçon "naturalista". An 1981, Leon Kass puso an dúbeda que l bien-star mental fazisse parte de l campo de la salude; la sue defeniçon de salude fui: "l bien-funcionar dun ourganismo cumo un todo", ó inda "ua atebidade de l ourganismo bibo de acordo cun sues eiceléncias specíficas." Lennart Nordenfelt defeniu an 2001 la salude cumo un stado físico i mental an que ye possible alcançar todos ls oubjetibos bitales, dadas las circunstáncias.

Las definiçones arriba ténen sous méritos, mas probablemente la segunda defeniçon mais citada tamien ye de la OMS, de l sou Scritório Regional Ouropeu: La medida an que un andebíduo ó grupo ye capaç, por un lado, de rializar aspiraçones i sastifazer necidades i, por outro, de lidar cul meio ambiente. La salude ye, antoce, bista cumo un recurso para la bida de cada die, nó cumo un oubjetibo deilha; meter alhá ls recursos sociales i pessonales, i las capacidades físicas, ye un cunceito positibo.

Essa bision funcional de la salude antressa muito als porfissionales de salude pública, ancluindo-se ende ls médicos, anfermeiros, fisioterapeutas i ls angenheiros sanitários, i de cuidados purmários de salude, puis puode ser ousada de modo a melhorar l'eigualdade de ls serbícios de salude i de saneamiento básico, ó seia dar cuidados cunsante las necidades de cada andebído ó grupo.

Detreminantes de la salude

L antendimiento de salude baria muito antre las defrentes culturas, a la medida de las crenças subre l que trai ó tira la salude. La OMS define inda la Angenharie sanitária cumo sendo un cunjunto de tecnologies que pormóben l bien-star físico, mental i social. Sabe-se que sin l saneamiento básico (sistemas de auga, de sgotos sanitários i de limpeza ourbana) la salude pública queda cumpletamente perjudicada.

La OMS reconhece inda que a cada ounidade monetária (dólar, euro, cruzado, etc.) gasta an saneamiento forra-se antre quatro a cinco ounidades an sistemas de salude (puostos, spitales, tratamientos,etc.) i que arrimado a 80% de las malinas mundiales bénen de la falta de auga potable que chegue para atender las populaçones.

Oufícios de la ária de la salude

L Stado republicano oubriga a la regulamentaçon de las porfissones cunsidradas ançpensables pa l bien-star de l cidadano, atrabeç dun Serbício Nacional de Salude.

Alguas porfissones na ária de la Salude son:

Oudontologie
Medecina
Farmácia
Anfermaige
Nutriçon
Beterinária
Fisioterapie
Terapia Acupacional
Psicologie
Biomedecina
Biologie
Fonoaudiologie
Eiducaçon Física
Serbício Social
Agente quemunitário de salude
Porsor de Eiducaçon Física
Psicumotrecista (Reablitaçon Psicomotora)

Ber tamien

Refréncias

Almeida Filho, Naomar de; Jucá, Vládia, Richard Magregory (2002). Salude cumo falta de malina: crítica a la teorie funcionalista de Christopher Boorse. Ciénc. salude coletiba 7(4): 879-889. Çponible an: www.scielo.br. Modelo:DOI.

Bok, Sissela. Rethinking the WHL Definition of Health. Working Paper Series. Cambridge: Harbard Centener fur Population and Debelopment Studies, 2004. Çponible an www.hsph.harbard.edu^{[lhigaçon einatiba]} (pdf).

Lalonde M – (1974) La New Perspetibe on the Health of Canadianes. Ministener of Supply and Serbices Canada, 1981. Cat. Ne l. H31-1373. ISBN 0-662-50019-9, 1974. (an anglés) www.hc-sc.gc.ca

Ourganizaçon Mundial de la Salude. Custitution of the World Health Ourganization. Basic Documents. Genebra: OMS, 1946. Çponible an whqlibdoc.who.int Arquibado an 2009-10-15 ne l Wayback Machine. (pdf).

____. Health Promotion: A Discussion document on the concept and principles. Copenhague: Scritório Regional Ouropeu de la OMS, 1984. Citado em: Starfield, Barbara. Atençon purmária: eiquilíbrio antre necidades de salude, serbícios i tecnologie Brasília: UNESCO, Menistério de la Salude, 2002. 726p. çponible an unesdoc.unesco.org (pdf).

Roberts, J L. Terminology. A glossary of technical terms on the economics and finance of health services. Copenhague: World Health Organization. Regional Office for Europe, 1998. çponíble an www.who.dk (pdf).

Girardi, S.N., Fernandes Jr, H. i Carvalho, C.L. La Regulamentaçon de las Profissones de Salude ne l Brasil. Çponible ne l síteio de la Ounibersidade Stadual de Londrina, páigina de la Rebista Spácio para la Salude [1] Arquibado an 2007-07-09 ne l Wayback Machine. (doc), acesso an 25 de Abril de 2008

Lhigaçones sternas

Anciclopédia de la Salude Arquibado an 2008-11-11 ne l Wayback Machine., mantenida pul Menistério de la Salude de Pertual.
MedlinePlus.