Ouceano

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Animaçon que amostra todos ls ouceanos de l planeta. Un cuorpo de auga cuntíno que dá la buolta a la tierra, l ouceano global ye dibedido an árias percipales. Por regra son cuntadas cinco debisones ouceánicas: Pacífico, atlántico, índico, ártico, i antártico; ls dous redadeiros son cunsulidados a las bezes ne ls dous purmeiros

Un ouceano (de Ωκεανός, "Okeanos" an griego) ye un cuorpo percipal de la auga salgada, i un cumponente percipal de la hidrosfera. Cerca de 71% de la superfíce de Tierra (ua ária de uns 361 milhones de quilómetros quadrados) ye cubierta pul ouceano, un cuorpo de auga contíno que giralmente ye dibedido an muitos ouceanos percipales i mares mais pequeinhos. Mais de l que la metade desta ária stá subre 3.000 metros (9.800 pies) de perfundidade.

Quaije trés quartos (71%) de la superfíce de la Tierra ye cobierta pul ouceano (Cerca de 61% de l Hemisfério Norte i de 81% de l Hemisfério Sul). Este ouceano global anterligado de auga salgada ye dibedido puls cuntinentes i grandes arquipélagos an cinco ouceanos, cumo segue:

Las frunteiras antre ls ouceanos son stabelecidas pula Ourganizaçon Hidrográfica anternacional. Regiones menores de ls ouceanos son coincidas cumo mares, golfos, streitos, etc.

Bei auga de l mar para ua çcusson detalhada de la cumposiçon de la auga de l ouceano, mais notablemente sue salinidade.

Maior perfundidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ouceano Perfundidade Localizaçon
Ouceano Antártico 7.235 metros (23.730 pies)
Fossa Sandwich de l Sul
Ouceano Ártico 5.450 metros (17.881 pies)
Litke Deep, Bacia de la Eurásia
Ouceano Atlántico 8.648 metros (28.374 pies)
Fossa de Porto Rico
Ouceano Índico 7.725 metros (25.344 pies)
Fossa de Jaba
Ouceano Pacífico 10.911 metros (35.840 pies)
Fossa de las Marianas
Mar Mediterráneo 5.121 metros (17.220 pies)
Mar Jônico
Las antradas an negrito son ls stremos de la Tierra.

Sploraçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

L studo de ls ouceanos de la Tierra ye chamado ouceanografie. Las biaiges na superfíce de l ouceano cun barcos datan de tiempos pré-stóricos, mas solo ne ls redadeiros tiempos las sploraçones submarinas se tornórun possibles i quemunes.

L punto mais perfundo de l ouceano son las Fossas Marianas, que quédan ne l Ouceano Pacífico, próssimos a las Ilhas Marianas. Eilhas ténen ua mássima perfundidade de 10.911 metros. Eilhas fúrun totalmente anspecionadas an 1960, pul batiscafo de la Marina británica "Chalenger II", que dou l sou nome a la parte mais perfunda de la fossa, l "Perfundo de Challenger".

Fenómenos caraterísticos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls ouceanos son ambientes totalmente defrentes de l terrestre. Assi, esse ambiente ye chamado por fenómenos muito ratos que nun acuntecen na tierra, cumo las marés, las óndias, las corrientes marinas, bórtices, etc.

Ourige de las augas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ne l meio ambiente terreno la auga na forma cumo la coincemos ancontra-se nun stado antermediário antre l stado gazoso bapor i l sólido gielo, quando an antempéries, la calor de la crosta terrestre, ls raios solares , ls bientos, la presson atmosferica, ajuda la eibaporaçon i percipitaçon desse líquido subre l própio mar i ls cuntinentes, dando ampeço al ciclo de ls augas, respunsable pula sedimentaçon de l fundo de l mar i la salinizaçon de ls ouceanos.

Biologie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Segundo la heipótese de Oparin, la bida apareciu ne l ouceano i eiboluiu durante muito tiempo neste ambiente, benindo a acupar l ambiente terrestre solo an eras mais recentes (bei scala de tiempo geológico i speriéncia de Miller-Urey). Dessa forma, ls ourganismos menos "eiboluídos" ancuntran-se ne l ouceano, cumo ls sponjas i cnidários. Bei Biologie Marina para ua çcriçon debrebe de ls ourganismos marinos.

Relebo[eiditar | eiditar código-fuonte]

Alguas feiçones notables de la geomorfologie ouceánica:

  • Plataforma cuntinental: son porçones submersas de ls cuntinentes, cun baixo declibe, indo de l litoral até cerca de 200 metros de perfundidade. Ye ua region mais faboráble a la perduçon biológica.
  • Planíce abissal: Son grandes planos nas perfundezas de l ouceano, cun perfundidade média an torno de 4.000 metros.
  • Talude cuntinental: ye la zona de declibe grande antre las planíces abissales i la plataforma cuntinental.
  • Falésias: son formas de relebo litoráneo abrutas, cun declibidades grande i alturas bariadas, ouregina-se de la acion de las óndias de l mar subre las peinhas.


Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]