Guerra de l Golfo

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

La Guerra de l Golfo fui un cunflito melitar ampeçado an 2 de agosto de 1990 na region de l Golfo Pérsico, cula ambason de l Quewait por tropas de l Eiraque. Esta guerra ambolbiu ua colizaçon de fuorças de países oucidentales lhiderados puls Stados Ounidos de la América i Grana Bretanha i países de l Médio Ouriente, cumo la Arábia Saudita i l Eigito, contra l Eiraque.

Depuis de la Guerra Eiran-Eiraque, la Guerra de l Golfo fui possiblemente un de ls maiores massacres de la stória de l Médio Ouriente. Más de 100 mil suldados eiraquianos fúrun muortos contra cerca de mil baixas de las fuorças de la coligaçon.

Causas[eiditar | eiditar código-fuonte]

An júlio de 1990, Saddam Hussein, persidente de l Eiraque, acusou l Kuwait de causar la decida de ls précios de l petrólio i retomou antigas questones de lhemites, para alhá de eisigir andenizaçones. Cumo l Kuwait nun cediu, an 2 de agosto de 1990, tropas eiraquianas ambadírun l Kuwait, cula eisigéncia de l persidente Saddam Hussein de cuntrolar sous bastos i baliosos campos de petrólio. Este acuntecimiento probocou ua reaçon eimediata de la quemunidade anternacional.

Ls benes de l eimirado árabe fúrun bloqueados ne l sterior i la ONU cundanou la ambason. Dous dies apuis de la ambason (4 de agosto), cerca de 6 mil cidadanos oucidentales fúrun feitos refénes i cunduzidos al Eiraque, adonde alguns deilhes fúrun colocados an árias stratégicas. Nesse die, l Cunseilho de Sigurança de la ONU ampuso l boicote comercial, financeiro i melitar al Eiraque. An 28 de agosto, Saddam respundiu a essa decison cula aneixaçon de l Kuwait cumo a 19ª porbíncia de l Eiraque.

Mapa de l países que antegrórun la coligaçon contra l Eiraque.

Perante ls zambolbimientos de l cunflito, la ONU, an 29 de nobembre, outorizou l uso de la fuorça, causo l Eiraque nun abandonasse l território de l Kuwait até 15 de janeiro de 1991. Ua coligaçon de 29 países, lhiderada puls Stados Ounidos de la América fui moblizada.

La atebidade diplomática antensa falhou, i an 17 de janeiro de 1991 un massibo ataque aéreo fui ampeçado. De l cunjunto de naciones partecipantes, çtacan-se ls Stados Ounidos de la América, la Grana-Bretanha, la Fráncia, la Arábia Saudita, l Eigito i la Síria. Quaije ne l lhemite de l prazo dado pula ONU para la retirada de l Kuwait, l Eiran i la Ounion Sobiética fazirun un redadeiro sfuorço pula paç.

Zamrolar de la Guerra[eiditar | eiditar código-fuonte]

L anton persidente norte-amaricano George Bush bejita las tropas norte-amaricanas na Arábia Saudita an 22 de nobembre de 1990 (Die de Açon de Grácias).

Durante ua década l Eiraque fura un aliado de l Oucidente na guerra contra l Eiran (1980-1988), un cunflito que, pa l lhídere eiraquiano, parecie trazer ua eicelente ouportunidade para tirar debidendos de l países que habie portegido. L Eiraque ampeçou por ambadir l Norte de l Kuwait, para tener un acesso más rápido al mar, mas fracassou, ambora nun zeistisse de ls sous antentos. La riqueza de l Kuwait era la salida eideal para la salbaçon de las finanças de l paíç i possiblitaba l suonho de ounir l mundo árabe an sou probeito, ua eideia que justeficaba cul passado glorioso de l Califas de Bagdá i cul apelo a la hostilidade contra l bielho einemigo israelita. Saddam Hussein tenie ls meios para agir. Possuía un eisército bien apetrechado, sentie-se apoiado pula populaçon i cuntaba cula falta de antresse de l mundo oucidental.

Al cuntrário de l que speraba, la quemunidade anternacional reagiu de eimediato, i dua forma bastante firme, a la oufensiba eiraquiana. Fúrun ambiadas para la Arábia Saudita i pa l Golfo Pérsico fuorças aliadas de cerca de 750.000 homes (lhideradas puls EUA, apoiadas pula ONU, pula OTAN i por outros Stados árabes) acumpanhados de carros blindados, abiones i nabios.

Ouperaçon Tormienta ne l Zerto[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ouperaçon Tormienta ne l Zerto.

An 25 de janeiro, las fuorças aliadas que habien stabelecido la supremacie aérea, bombardeando las fuorças eiraquianas que nun podien abrigar-se ne ls desertos de l sul de l Eiraque. Las fuorças de la ONU, sob las ordes de l quemandante-an-xefe, general Norman Schwarzkopf, zancadeórun la chamada "Ouperaçon Tormienta ne l Zerto" (nome por que quedou coincida), que durou de 25 la 28 de febreiro, na qual las fuorças eiraquianas sofrírun ua derrota. Na fin de la ouperaçon, l Kuwait fui lhibartado.

La mai de todas las batailhas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Suldado británico na Guerra de l Golfo.

Até 24 de febreiro ls aliados bumbardeórun cun alta tecnologie albos melitares ne l Kuwait i an seguida ne l Eiraque, até 2 de márcio, lhançórun ua ouperaçon terrestre cun un eisército cumpuosto por meio milhon de suldados, xefiado puls Stados Ounidos, que resultou na recunquista de l Kuwait i na antrada ne l Eiraque. La guerra an tierra fui chamada por Hussein de "mai de todas las batailhas".

An poucas sumanas las defesas aéreas eiraquianas stában çtruídas, bien cumo grande parte de las redes de quemunicaçones, de l prédios públicos, de l depósitos de armamiento i de las refinaries de petrólio. An 27 de febreiro, a maior parte de la Guarda Republicana de eilite de l Eiraque fura çtruída. An 28 de febreiro, l persidente norte-amaricano, George Bush, declarou l cessar-fuogo.

An abril l Eiraque aceitou l cessar fuogo, mas sofriu duras sançones eiconómicas por nun antregar sou armamiento químico i bateriológico. La andependéncia de l Kuwait fura restaurada, mas l ambargo eiconómico de las Naciones Ounidas al Eiraque tornou-se inda más sebero.

Armamientos, eiquipamientos i stratégias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Pul lhado aliado, la guerra cuntou cun amportante eiquipamiento eiletrónico , principalmente ls caças F-117, bombas guiadas la laser i mísseles telguiados. L sistema de defesa eiraquiano, que ancluía armas químicas i biológicas, i fui planeadamente por mísseles tierra-aire i antiaéreos. L Eiraque nun usou, cumo amanaçara, l gáç de cumbate. Ls mísseis SCUD que mandara lhançar subre Eisrael tamien falhórun l sou antento de fazer cun que este paíç antrasse ne l cunflito, por forma a reunir l apoio de las naciones árabes. La superioridade tecnológica de l Oucidente era abassaladora. Saddam staba eisolado i an pouco tiempo fui derrotado.

Ambason i acupaçon de l Eiraque an 2003[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Ambason de l Eiraque
Fuzileiros Nabales norte-amaricanos ne l Eiraque.

La ambason de l Eiraque an 2003, chamada de Ouperation Iraqi Fredon (OIF) ó Ouperaçon Eiraque Lhibre, puode ser cunsidrada cumo ua cuntinaçon de la guerra de 1991.

Este cunflito reforçou la detreminaçon i anfluéncia melitar de ls Stados Ounidos, que fúrun ls portagonistas de la bitória contra l Eiraque. Depuis de l 11 de Setembre de 2001, ls EUA i ls aliados oucidentales perparórun-se para un nuobo cunflito an grande scala, centrado nua ambason de l Eiraque an 2003, eignorando las resoluçones de l Cunseilho de Sigurança de la ONU. Saddam Hussein fui derrotado i, más tarde, caturado pulas tropas amaricanas i cundenado a la muorte apuis de l julgamiento rializado an sou própio paíç. Saddam fui anforcado ne l die 31 de Dezembre de 2006.