Cleópatra

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Moeda de Cleópatra VII, cula sue eifígie

Cleópatra VII Thea Filopator (an griego, Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ, Cleopátra Philopátor; Alexandria, Janeiro de 70 a.C. ó Dezembre de 69 a.C. - 12 de Agosto? de 30 a.C.) fui la redadeira reina de la dinastie de Ptolomiu, general que gobiernou l Eigito apuis de la cunquista daquele paíç pul rei Alexandre III de la Macedónia. Era filha de Ptolomiu XII i de Cleópatra V. L nome Cleópatra quier dezir "glória de l pai", Thea quier dezir "diusa" i Filopator "amada por sou pai".

Ye ua de las mulhieres más coincidas de la stória de la houmanidade i ua de las gobernantes más famosos de l Eigito, tenendo quedado coincida solamente cumo Cleópatra – inda que téngan eisistido bárias outras Cleópatras para alhá de

Genealogie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cleópatra VII naciu an 69 a.C., na cidade de Alexandrie, fundada por Alexandre, l Grande ne l delta de l Nilo i que ne ls seclos anteriores al nacimiento de Cristo zampenhou l papel de metrópole cultural, artística i eiquenómica de l Mediterráneo Ouriental. Anque fusse eigípcia por nacimiento, pertencie a ua dinastie macedónica que se stabelecera ne l Eigito an 305 a.C., quando l general macedónio Ptolomiu tomou l títalo de rei. Era filha de l rei Ptolomiu XII Auleta i de la reina Cleópatra V; yá fui proposto que la sue mai serie ua de las bárias amantes de l pai, i, segundo l geógrafo Strabon, Cleópatra era filha eilegítima de Ptolomiu. Anque la ourige strangeira de la dinastie a la qual pretencie, Cleópatra fui la sola de la sue dinastie a dominar la lhéngua eigípcia.

Sabe-se pouco subre la anfáncia i adolescéncia de Cleópatra, tenendo recebido ua eiducaçon probablemiente smerada. La lhenda fizo de Cleópatra ua mulhier guapa i sexualmente lhiberta, mas las fuontes antigas anfatizan la sue anteligéncia i diplomacie i cunsidéran-na cumo ua mulhier nó mui guapa. Para para alhá de l eigípcio, afirma-se que Cleópatra falaba siete ó uito lhénguas, antre las quales l griego, l aramiu, l etíope, la léngua de l Medas, l heibraico i l lhatin. Las fuontes antigas tamien dan a Cleópatra la autorie de scrita de lhibros subre pesos i medidas, cosméticos i magie.

Cleópatra fui tamien testemunha de l reinado atribulado de l pai. Ptolomiu XII, filho eilegítimo de Ptolomiu IX Lhatiro, era ampopular antre la populaçon de Alexandria i tenie-se mantenido ne l poder grácias al apoio de Roma, pul qual tubo que pagar grandes somas de denheiro, cunseguidas atrabeç de pesados tributos ampuostos al pobo. Recebiu l eipíteto de Auleta, "flautista" , nua aluson al sou gusto pula música, que parecie poner antes de las tarefas gobernatibas. An 58 a.C. l pai de Cleópatra refugiou-se an Roma, tenendo la sue filha Berenice IV sido eileita cumo nuoba soberana, mas esta fui assassinada an 55 a.C., quando Ptolomiu XII tornou al Eigito. Outra filha de Ptolomiu XII, Cleópatra VI, zaparece an circunstáncias misteriosas, possiblemente muorta por orde de Berenice IV.

Chegada al trono[eiditar | eiditar código-fuonte]

Antes de morrir an 51 a.C. Ptolomiu nomeou ls sous filhos, Cleópatra i Ptolomiu XIII, cumo nuobos soberanos de l Eigito. Seguindo l questume de la sue dinastie, Cleópatra casou cul armano que tenerie cerca de quinze anhos de eidade.

Ls monarcas stában cercados por homes de la corte que ambicionában l poder i que eisercian un domínio subre l armano de Cleópatra: Teódoto, precetor de Ptolomiu XIII, l eunuco Potino i l oufecial de l eisército Aquilas.

Zde l ampeço Cleópatra antendiu que Roma era la nuoba poténcia de l Mediterráneo i que causo deseiasse mantener-se ne l poder deberie mantener relaçones amigables culha.

An 49 a.C. Cleópatra dá al filho de l triunbiro Pompeu, Gneu Pompeu, sessenta barcos para se juntáren a la frota que lhuitaba contra Júlio César. Delantre de l cumportamiento de la reina, ls cunselheiros ansinuórun que Cleópatra pretendie gobernar solica i colocórun l pobo de Alexandrie contra Cleópatra, que fui oubrigada a fugir para l sul de l Eigito i depuis pa la Síria.

Cleópatra i Júlio César[eiditar | eiditar código-fuonte]

La queda de Pompeu[eiditar | eiditar código-fuonte]

La reina nun se dá por bencida i cunsigue juntar un pequeinho eisército de mercenários, tenendo regressado al Eigito para lhuitar contra l armano. Antretanto la situaçon anternacional

L ancontro cun César[eiditar | eiditar código-fuonte]

Longe de l palácio rial, Cleópatra deseia ancuntrar-se cun César. Ye anton que se zanrola l famoso eipisódio de l tapete, relatado pulas fuontes antigas.

Cunta Plutarco, nun eipisódio lhendário de la sue biografie de l Césares, que Cleópatra marcou un ancontro cun Júlio César, quando este chegou al Eigito, ne l ambierno de 48 a.C. – 49 a.C., a fin de le dar un persente, que cunsistie nun tapete. Este, al ser zanrolado, amostrou que la própia reina staba alhá drento (Cleópatra tenie sido anrolada ne l tapete pul sou serbo Apolodoro).

Cleópatra tenerie anton argumentado que tenie quedado ancantada cun las stórias amorosas de César, tenendo quedado deseiosa de l coincer. Tornou-se, assi, sue amante, l que ajudou a stabelecer l sou poder ne l paíç.

Nua tentatiba de selucionar la crise César percurou assegurar que l testamiento de Ptolomiu XII fusse respeitado i cunfirmou Cleópatra i Ptolomiu XIII cumo co-regentes de l Eigito. Para para alhá desso, propuso que ls armanos más nuobos de Cleópatra, Arsínoe i Ptolomiu XIV, deixássen l Eigito i se tornássen soberanos de Xipre.

Mas Arsínoe era ambiciosa i cunseguiu que l eisército la declarasse reina de l Eigito. Arsínoe mandou matar l oufecial Aquilas que ampeçaba a fazer-le ouposiçon i an brebe l sou armano Ptolomiu XIII juntou-se a la sue causa. An 47 a.C. l eisército eigípcio serie derrotado por César. Arsínoe fui feita presioneira i Ptolomiu XIII afogou-se ne l Nilo quando tentaba scapar.

An Júnio de 47 a.C. Cleópatra dou a la luç Ptolemiu XV César, coincido cumo "Pequeinho César" (Cesarion). Inda que César tenga recoincido la paternidade de l nino, la storiografie moderna pon dúbedas desta paternidade. César recusou-se assi i todo a torná-lo sou heirdeiro, honra que coube la Outabiano.

Por sugeston de César, Cleópatra casou-se cul sou armano Ptolomiu XIV, tenendo César partido para Roma. L Eigito mantubo-se andependiente, mas debaixo de la proteçon de Roma que ende deixou trés lhegiones romanas.

Cleópatra an Roma[eiditar | eiditar código-fuonte]

An 46 a.C., a cumbite de César, Cleópatra anstala-se an Roma, cul filho i Ptolomiu XIV, mantenendo residéncia ne ls jardines de l Janiclo, mesmo cerca de la mulhier de César, Calpúrnia.

Tenerie sido an Roma que Cleópatra eilaborou l sou plano de heigemonie de l Mediterráneo. Sabe-se pouco de la persença de Cleópatra an Roma, a nun ser que la sue persença tenerie criado çprézio na populaçon. An sue honra César ourdenou que fusse puosta ua státua de ouro de Cleópatra ne l templo de la diusa Benus Genetrix, bista cumo antepassada de la família de César.

Pouco depuis de l assassinato de César, Cleópatra boltou para l Eigito adonde Ptolomiu XIV muorre an circunstáncias misteriosas; hai quien suponie que la própia Cleópatra l tenga mandado ambenenar. L sou filho passou a ser sou co-regente.

Cleópatra i Marco António[eiditar | eiditar código-fuonte]

La muorte de Cleópatra, de Reginald Arthur

An 42 a.C., Marco António, un de l triunbiros que gobernaba Roma apuis de l bazio gobernatibo causado pula muorte de César, cumbocou-la a ancuntrá-lo an Tarso para eilha respunder a el subre la ajuda que eilha prestara a Cássio, un de l assassinos de César i, antoce, einimigo de l triúnbiros. Cleópatra chegou cun grande pompa i circunstáncia, l que ancantou António. Passórun juntos l ambierno de 42 la 41 a.C. an Alexandrie. Quedou prenha pula segunda beç, desta beç cun mielgos que tomarian l nome de Cleópatra Selene i Alexandre Hélio.

Quatro anhos depuis, an 37 a.C., António besitou de nuobo Alexandrie, quando se ancuntraba nua spediçon contra ls partos. Reampeçou anton la sue relaçon cun Cleópatra, passando a bibir an Alexandrie. Ye possible que se tenga casado cun Cleópatra segundo l rito eigípcio (ua carta, citada por Suetónio lheiba a crer nessa heipótese), inda que nessa altura stubisse casado cun Outábia, armana de l triúnbiro Outábio. Anton, Cleópatra dou a la luç outro filho, Ptolomiu Filadelfo. Durante las Doaçones de Alexandrie, ne l final de 34 a.C., a seguir a la cunquista de la Arménia, Cleópatra i Cesarion fúrun coronados co-regentes de l Eigito i Xipre; Alexandre Hélio fui coronado gobernante de la Arménia, Média i Pártie; Cleópatra Selene fui coronada gobernante de la Cirenaica i Lhíbia. Ptolomiu Filadelfo tornou-se l gobernante de la Fenícia, Síria i Cilícia. Cleópatra recebiu tamien l títalo de Reina de ls Reis.

L Senado romano declarou-les guerra an 31 a.C.. Apuis de ser derrotados por Otábio na batailha nabal de Ácio, dambos cometírun suicídio, tenendo Cleópatra se deixado picar por ua queluobra an Alexandrie ne l anho 30 a.C., i l Eigito tornou-se anteiramente ua porbíncia romana.

Cleópatra na arte i cultura[eiditar | eiditar código-fuonte]

La stória de Cleópatra ten serbido de anspiraçon als artistas al lhongo de ls tiempos.

Pintura[eiditar | eiditar código-fuonte]

Repersentaçon artística de Cleópatra, por Fointanebleu

L cenário de la muorte de Cleópatra fui fuonte de anspiraçon de numerosos artistas, antre eilhes se ancóntran Reginald Arthur, Augustin Hirschvogel, Guido Cagnaci, Johann Liss, John Willian Waterhouse i Jean-André Rixens.

Scultura[eiditar | eiditar código-fuonte]

La amprensa anternacional noticiou, an 26 de maio de 2008, tener sido ancuntrada la cabeça dua státua an alhabastro de Cleópatra, acerca de Alexandrie, ne l lhitoral mediterráneo de l Eigito. La çcubierta dou-se ne l templo de Taposiris Magna.

Lhiteratura[eiditar | eiditar código-fuonte]

Antre las percipales obras lhiterárias anspiradas na bida de Cleópatra ancóntran-se las peças de triato Cléopátre catibe de Étienne Jodelle, António i Cleópatra' ' de Willian Shakespeare, Cleópatra de Sá de Miranda i Caesar and Cleopatra de George Bernard Shaw. Esta redadeira obra, publicada an 1901, fui puosta an cena an 1946 an Londres, tenendo sido protagonizada por Vivien Leigh.

Na prosa saliente-se Une nuit de Cléopátre de l scritor francés Théophile Gautier i Cleopatra, de H. Rider Haggard.

Ne l zeinho animado Asterix i Cleópatra, René Goscinny i Albert Uderzo retratórun la reina cumo ua figura sedutora, mas caprichosa.

Tamien hai ua série de lhibros chamados Las mimórias de Cleópatra, cumpuosta por trés belumes: La filha de Ísis, Subre l signo de Afrodite i L beiso de la queluobra, lhançada an júnio de 2000 pula scritora Margaret George. Esses lhibros nárran la bida de Cleópatra baseando-se an fatos i sfergantes stóricos de l sou reinado.

Un lhibro recente que narra la stória de la reina ye l Quando éramos Diuses (la bida de Cleópatra, la más famosa reina de l Eigito), de Colin Falconer.

Cleópatra ne l cinema[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cartaç de l filme Cleopatra, de 1917, protagonizado por Theda Bara.

Zde ls primórdios de l cinema que Cleópatra ten serbido cumo tema de filmes. La purmeira atriç a repersentar l papel de Cleópatra ne l cinema fui la francesa Jeanne d'Alcy nun filme de dous minutos de Georges Méliès grabado an 1899. Este filme fui cunsiderado cumo zaparecido durante mui tiempo, mas fui redescoberto an 2005; nel ye possible ber la profanaçon de l túmulo de la reina, la sue múmia a ser queimada, aparecendo de l fumo criando ua Cleópatra eimortal.

Dous outros filmes de la era de l cinema mudo outelizan cumo tema Cleópatra i l sou ancontro cun Marco António: Marcantonio i Cleopatra (1913) de l rializador eitaliano Anrico Guazzoni i Cleopatra (1917) de l rializador amaricano J. Gordon Edwards. Este redadeiro filme fui protagonizado por Theda Bara, ua de las purmeiras vamps de l cinema.

Un de ls purmeiros filmes de l cinema falado a retratar la reina fui Cleopatra (1934), rializado por Cecil B. DeMille i protagonizado por Claudette Colbert.

L filme más coincido subre Cleópatra ye sin dúbeda l de 1963 rializado por Joseph L. Mankiewicz, que fui protagonizado pula atriç Elizabeth Taylor, cun Rex Harrison ne l papel de Júlio César i Richard Burton ne l de Marco António. La grandiosidade de ls cenários i l carisma de Eilizabeth Taylor (que recebiu 1 melhon de dólares para fazer l papel, algo einédito na época, tenendo filme ne l total custado 44 milhones de dólares), bien cumo la bida pribada desta (apeixonada por Richard Burton na altura) muito fazirun para popularizar la reina lhágida cerca de l grande público.

Fui rializada an 1999 ua berson de la stória de la reina para la telibison amaricana, cula personaige títalo anterpretada pula atriç chilena Leonor Barela.

L purmeiro lhonga-metraige lusófono subre Cleópatra ye l filme Cleópatra Sétima' ' (de Júlio Bressane), que, inda que yá apersentado ne l Festibal de Cinema de Beneza de 2007, inda nun fui lhançado comercialmente. Nesta berson, filmada ne l Brasil, la personaige-títalo ye anterpretada pula atriç Alessandra Negrini.