Arsenio González Álvarez

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Arsenio González Álvarez
Arsenio González an maio de 2017.
Nacimiento 28 de janeiro de 1931
Perchera, Xixón, Stúrias, Spanha
Muorte 18 de outubre de 2017 (86 anhos)
Xixón, Stúrias, Spanha
Nacionalidade spanhol
Acupaçon Ator i dramaturgo

Arsenio González Álvarez (Perchera, Xixón, 28 de janeiro de 1931 — Xixón, 18 de outubre de 2017) fui un ator de triato i dramaturgo sturiano.

Ampeçou l sou oufício cumo ator na Sala Buenos Aires an 1951,[1] cul grupo de triato Hogar de Pumarín, i al lhargo de la sue carreira partecipou an bárias cumpanhies cumo la de Rafael Sánchez, l Grupo Talía de Tremañes i Llorea i l Grupo Esquilo de l Agrupamiento Artístico de Xixón. Fui un de ls artífices coincidos de l triato de questumes sturianas i de la recuperaçon an 1986, de la Cumpanhie Sturiana de Quemédias,[2] tenendo bencido bários prémios i cunquistado recoincimientos.[3]

Fui un de ls más coincidos atores sturianos na fin de l seclo XX i ampeço de l seclo XXI, pula sue anterpretaçon ne ls papeles caratelísticos, junto cun José Manuel Rodríguez.[4] An 2014 recebiu la chabe de comemoraçon de la Sociadade Giral de Outores i Eiditores an recoincimiento puls sous cinquenta anhos de parcerie.[5]

Muorriu bítima de leucemia ne l die 18 de outubre de 2017 an Xixón, als uitenta i seis anhos.[6]

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Anque González nó se cunsidraba cumo outor,[7] ls sous testos son parte de l patrimonho dramático sturiano.[4] Screbiu bárias obras de génaro dramático de questumes sturianas, antre quemédias an trés atos (Asturias patria queridaHay otros güeyos, La trastáEl tramposu/El boleru de ChanoEl tratu de Chiripa, Xiga, el Repe, Y orbayando...) i sainetes (Los figos de San MiguelGüela por necesidáLa declaración), acolhá de smasiadas stampas i quadros cómicos (¿Quién manda en casa?La ludópataLa vieyeraLos décimos i El recateo).[1]

La Academie de la Lhéngua Sturiana rializou l salimiento an 1997 na sue coleçon "Mázcara", de l belume Tres comedies que amostra trés obras de Arsenio González: El boleru de Chano, La Declaración i Los figos de San Miguel.[8]

An 2008, l Grémio de Eiditores de las Stúrias i la Federaçon de Grupos de Triato Amador de l Percipado de las Stúrias (FETEAS) publicórun l títalo Teatro en Asturiano, adonde ancluiu la quemédia oureginal an trés atos de González Hay otros güeyos.[9]

Delantre destas obras hai que çtacar La Trastá[10] (strenada an 1963) i El tramposu[11] (strenada pula Cumpanhie Sturiana de Quemédias an 2009), cumo eisemplos de la recuperaçon de las formas clássicas de l triato de questumes sturianas na atualidade.

L sainete Los figos de San Miguel (que junto a La declaración tamien sue, i Pitición de mano, de Antón de la Braña, repersentou l retorno de la Cumpanhie Sturiana de Quemédias an 1986, pula direçon de Eladio Sánchez), cun más de 125 repersentaçones zde antoce,[7] i de acuordo cun Xosé Bolado García, ye un de ls triunfos deste tipo de triato de questumes sturianas.[12]

Filmografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Xicu'l toperu
  • La neña los mios güeyos
  • 7337
  • Puntu
  • Carne de Gallina

Refréncias

  1. 1,0 1,1 «Arsenio González» (an spanhol). Cumpanhie Sturiana de Quemédias. Cunsultado an 19 de febreiro de 2018 
  2. «Morrió l'actor Arsenio González, símbolu del teatru asturianu» (an sturiano). Europa Press. 19 de outubre de 2017 
  3. Argüelles, J. L. (19 de outubre de 2017). «Fallece Arsenio González, la gran "sonrisa" del teatro costumbrista». La Nueva España (an spanhol) 
  4. 4,0 4,1 «Arsenio González». La ratonera: Revista asturiana de teatro (an spanhol) (17). 113 páiginas. Maio de 2006. Cópia arquibada an 23 de agosto de 2007 
  5. «La SGAE lamenta la pérdida de su socio Arsenio González» (an spanhol). Sociadade Giral de Outores i Eiditores. 19 de outubre de 2017 
  6. Moro, M. (19 de outubre de 2017). «Fallece a los 86 años el dramaturgo y actor Arsenio González». El Comercio (an spanhol) 
  7. 7,0 7,1 Neira, José (2013). «Entrevista a Arsenio González: "Soy más actor que autor"». La ratonera: Revista asturiana de teatro (an spanhol) (37): 114-120. Cópia arquibada an 14 de júnio de 2016 
  8. «Mázcara» (an sturiano). Academie de la Lhéngua Sturiana. Cunsultado an 19 de febreiro de 2018 
  9. «Textos dramáticos» (an spanhol). Federaçon de Associaçones de Triato de l Percipado de las Stúrias. Cunsultado an 19 de febreiro de 2018 
  10. «2009 La Trastá. Obra completa». Cumpanhie Sturiana de Quemédias (an sturiano). YouTube. 21 de abril de 2015 
  11. «2007 El tramposu. Obra completa». Cumpanhie Sturiana de Quemédias (an sturiano). YouTube. 21 de abril de 2015 
  12. Corrada, Miguel Ramos (2002). «El Surdimientu: El Teatru». In: Xosé Bolado García. Historia de la lliteratura asturiana (an sturiano). Uviéu: Academie de la Lhéngua Sturiana. p. 708. ISBN 978-84-8168-335-6