Sistema binairo
Nota: Se procura por outras acepçones, cunsulta Binário.
An astronomie, sistema binairo ye un sistema cumpuosto por dous cuorpos celhestres orbitando an torno dun centro de massa quemun, ligados grabitacionalmente antre si i que a la bista zarmada, ó cun ua pequeinha ampliaçon, aparentan séren solo un. L termo ye frequentemente outelizado para referir-se la streilhas binárias, mas tamien ye outelizado an outros sistemas, tales cumo asteroides, planetas, i galáxias. Segundo recenseamientos efetuados antre las streilhas de la Bie Látea, un terço de ls sistemas stelares son binairos.
Tan próssimas stan antre si que, muitas bezes, ye necessairo l'uso de técnicas speciales para se tener certeza se l'oubjeto ouserbado ye ó nun ua streilha dupla. Antre essas técnicas podemos citar:
- análeze spetroscópica
- cantidade de centeilhas X eimitida
- ouserbaçon de eclipses
Strutura
[eiditar | eiditar código-fuonte]Até la çcubierta d'outénticas binárias, an 1793, por William Heirschel (1738-1822), acraditaba-se que todas las streilhas duplas resultában dun eifeito de perspetiba.
Nun sistema binairo, ls dous cumponentes grabitan an torno dun centro de grabidade quemun. A las bezes, sou período de reboluçon ye brebe - menos de 20 minutos an ciertos causos stremos; outras bezes, al cuntrairo, ye mui longo. Gama de Birge, próssima de Spica (Alfa de la Birge), ye custituída por dous eilemientos que ten satamente l mesmo brilho, cun período de reboluçon de 180 anhos. Sou afastamiento angular ye maior hoije de l que ne l'ampeço de l seclo XX, por causa de l çlocamiento de las dues streilhas an relaçon a la linha d'ouserbaçon. L par puode ser bisto apartado atrabeç dun pequeinho telescópio, mas por buolta de 2016, quando la çtáncia aparente antre las dues streilhas será mínima, Gama de Virge aparecerá cumo ua streilha única, sceto ne ls grandes telescópios.
Un sistema binairo facilmente localizable ye l formado por Mizar i sue cumpanheira Alcor, na custelaçon de la Ursa Maior. Esta fui la purmeira streilha dupla a ser çcubierta por telescópio. Cumo Alfa de Centauro, ye formada por dous eilemientos de brilhos mui defrentes, un de magnitude 2,4 i outro de magnitude 3,9. An alguns pares, cumo Gama de Áries, ls dous cumponentes ténen l mesmo tipo de spetro. Ye quemun todabie, que ls eilemientos dun sistema binairo se defrencien pul cuntreste antre sues quelores. Antares, por eisemplo, la brilhante streilha burmeilha de [[Alicran] ] ten ua pálida cumpanheira branco-azulada, l mesmo acuntecendo a la gigante burmeilha Alfa de Hércules. L melhor eisemplo talbeç, l de Beta de Cisne, tamien chamada de Albireo, cujo cumponente primairo ye amarielho-dourado, i l secundairo ye azul-branco.
Amportança
[eiditar | eiditar código-fuonte]Pensaba-se antigamente que ls sistemas binairos resultában dua fragmentaçon dua streilha, anstabelizada por un mobimiento de rotaçon mui rápido. Hoije an die, cunsidra l mais probable que ls cumponentes de ls sistemas binairos formórun-se andependientes, mas a la par, na mesma region de l spácio.
Ls binairos zampenhan un papel capital an astronomie. Particularmente, l'ouserbaçon de l mobimiento orbital de sous cumponentes permite-se qu'abalue la massa de l sistema, ambora seia defícel abaluar la massa dua streilha eisolada. Por outro lado, l studo de la rebuolta luminosa de ls sistemas binairos eclíticos permite que se calcule l diámetro de sous cumponentes.
Un catálogo de todos ls sistemas binairos bisuales - esto ye, que puoden ser ouserbadas cumo streilhas duplas atrabeç de ls telescópios - anton coincidos fui ourganizado an 1963 por H.M. Jeffers i Ban de Bos.
Ber tamien
[eiditar | eiditar código-fuonte]| [[Imagem:|36px|Portal]] | A Wikipédia possui o portal: Portal de Astronomia {{{Portal2}}}
{{{Portal3}}}
{{{Portal4}}}
{{{Portal5}}}
|
- Porblema de ls dous cuorpos - órbitas de dous cuorpos sfericamente simétricos sujeitos solo a l'atraçon grabitacional mútua, para belocidades subrelatibísticas
- Streilha binária
- Planeta binairo