Isaac Asimov

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

Isaac Asimob (an russo: Исаак Юдович Озимов; trasl.: Isaak Yudabich Azimob; Petrobichi, Rússia Sobiética, atual Rússia, período antre 4 d'outubre de 1919 i 2 de janeiro de 1920 — Broklyn, 6 d'abril de 1992) fui un scritor i bioquímico amaricano, nacido na Rússia, outor d'obras de fiçon científica i dibulgaçon científica.

Asimob ye cunsidrado un de ls mestres de la Fiçon Científica i, junto cun Robert La. Heinlein i Arthur C. Clarke, fui cunsidrado un de ls "trés grandes" de la fiçon científica. L'obra mais famosa de Asimob ye la Série de la Fundaçon, tamien coincida cumo Trilogie de la Fundaçon, que faç parte de la série de l Ampério Galático i que lougo cumbinou cula Série Robós. Tamien screbiu obras de mistério i fantasia, assi cumo ua grande cantidade de nó-fiçon. Ne l total, screbiu ó eiditou mais de 500 belumes, aprossimadamente 90 000 cartas ó postales, i ten obras an cada catadorie amportante de l sistema de classeficaçon bibliográfica de Dewey, sceto an filosofie.

La maiorie de sous libros mais populares subre ciéncia, splican cunceitos científicos dua forma stórica, buoltando ne l tiempo l mais loinge possible, quando la ciéncia an queston staba ne ls purmeiros stágios. El probidencia, muitas bezes, datas de nacimiento i falecimiento de ls cientistas que menciona, tamien eitimologies i guias de pronunciaçon para tenermos técnicos. Alguns eisemplos ancluen, "Guide to Science", ls trés belumes de "Understanding Physics" i la "Chronology of Science and Çcobery", i trabalhos subre Astronomie, Matemática, la Bíblia, scritos de William Shakespeare i Química.

Asimob fui nembro i bice-persidente por mui tiempo de la Mensa, inda que cun falta: el ls çcrebia cumo "anteletualmente cumbalidos". Eisercia, cun mais frequéncia i assiduidade, la persidéncia de la Amarican Houmanist Association (Associaçon Houmanista Amaricana). 

An 1981, un asteroide recebiu sou nome an sue houmenaige, l 5020 Asimob. L robó houmanóide "ASIMO" de la Honda, tamien puode ser cunsidrada ua houmenaige andireta la Asimob, pus l nome de l robó senefica, an anglés, Adbanced Step in Annobatibe Mobelity, para alhá de tamien seneficar, an japonés, "tamien cun piernas" (ashi mo), nun trocadilho lenguístico an relaçon a la propiadade inobadora de mobimentaçon deste robó. 

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Isaac Asimob naciu Isaak Yudobich Ozimob (an russo, Исаак Юдович Озимов) an Petrobichi, ua pequeinha cidade situada na anton Subdebison Gobernamental de Gomel, situada ne l'oeste de la República Sobiética Russa (atual Oublast de Smolensk, Rússia), acerca de l qu'hoije ye la frunteira antre la Federaçon Russa i la Bielorrússia. Era filho de Judah Asimob, un comerciante i moleiro, i Anna Rachel Berman-Asimob, ua dona-de-casa, ouriunda dua tradecional família de judius. An birtude de las defrenças antre l calendairo heibraico i l calendairo juliano (a la época inda an uso na region pula Eigreija Ourtodoxa), bien cumo pula falta de registros, sue data de nacimiento nun puode ser percisada, situando-se antre 4 d'outubre de 1919 i 2 de janeiro de 1920, sendo esta radadeira cunsidrada cumo la correta por Asimob, que siempre celebrou sou anibersairo a 2 de janeiro. La família deriba sou nome de озимые (ozimiye), ua palabra de la léngua russa que senefica un cereal d'ambierno que l sou bisabó negociaba, al qual l sufixo paterno fui adicionado. Sue família eimigrou pa ls Stados Ounidos quando el tenie solo trés anhos d'eidade, an 1923, se stablecendo na cidade de Nuoba York. Cumo sous pais falában siempre iídiche i anglés cul, el nunca daprendiu russo. Anquanto crecie ne l çtrito nuoba-iorquino de Broklyn (adonde morou por to bida i faleciu an 1992), Asimob daprendiu a ler, por si própio, quando tenie cinco anhos i permaneciu fluente an iídiche, bien cumo an anglés. Sous pais tenien ua loija de doces, i to la giente de la família tenie d'alhá trabalhar. Rebistas baratas de papel de polpa, chamadas pulp subre fiçon científica éran bendidas an loijas, i el ampeçou la lé-las. Por buolta de ls onze anhos, ampeçou a screbir stórias própias i, por buolta de ls dezenobe anhos, tenendo-se tornado fana de fiçon científica, ampeçou a bender sues stórias la rebistas. John W. Campbell, l'eiditor de Astounding Science Fition,, para quien el bendiu sues purmeiras stórias, fui ua fuorte anfluéncia formatiba i tornou-se un amigo. 

Asimob fui aluno de las New York City Public Schols (scuolas públicas de Nuoba Iorque), anclusibe la Boys' High Schol, de Broklyn. A partir dende, el fui pa la Ounibersidade de Columbia, adonde se graduou an 1939, depuis tirando un Ph.D. an bioquímica, an 1948. Antretanto, passou trés anhos, durante la Segunda Guerra Mundial, a trabalhar cumo cebil na Nabal Air Spurmental Station, de l porto de la Marina an Filadélfia. Quando la guerra acabou, el fui çtacado pa l Eisército Amaricano, tenendo solo serbido nuobe meses antes de ser honrosamente reformado. Durante sue brebe carreira melitar, el ascendiu al puosto de cabo, baseado na sue halbelidade para screbir a la máquina, i escapou por pouco de participar ne ls testes de la bomba atómica an 1946 ne l'atol de Bikeni. 

Depuis de cumpletar sou doutorado, Asimob antrou na faculdade de Medecina de la Ounibersidade de Boston, cula qual permaneciu associado a partir dende. Depuis de 1958, esto fui sin ansinar, yá que se birou pa la scrita an tiempo antegral (sues receitas de la scrita yá scedian las de l salairo académico). Pertencer al quadro permanente seneficou qu'el mantebe l títalo de porsor associado i, an 1979, l'ounibersidade honrou sue scrita promobendo-lo a porsor catedrático de bioquímica. Ls arquibos pessonales de Asimob, a partir de 1965, stan arquibados na Mugar Memorial Library de l'ounibersidade, doados por el a pedido de l curador, Howard Gottlieb. La coleçon prenche 464 caixas an 71 metros de prateleira. 

Asimob casou-se cun Gertrude Blugerman (Canadá, 1917 — Boston, 1990), an 26 de júlio de 1942. Tubírun dues ninos, David (m. 1951) i Robyn Joan (m. 1955). Depuis de la separaçon, an 1970, el i Gertrude diborciórun-se an 1973, i Asimob casou-se cun Janet Jeppson mais tarde, ne l mesmo anho. 

Asimob era un claustrofilo; gustaba de spácios pequeinhos cerrados. Ne l purmeiro belume de la sue outobiografie, el cunta un zeio anfantil de tenr ua banca de jornales nua staçon de metro de Nuoba Iorque, drento de la qual el se fecharie i scuitarie l rugido de ls carros anquanto lia.

Asimob tenie medo de bolar, solo l tenendo feito dues bezes na bida anteira (ua beç, durante sou trabalho na Nabal Air Spurmental Station, i outra, na buolta para casa de la base melitar de Oahu, an 1946). Raramente biajaba grandes çtáncias, an parte por causa de sue aberson a bolar, adicionada a las deficuldades logísticas de biajar longas çtáncias. Esta fobia anfluenciou bárias de las sues obras de fiçon, cumo las stórias de mistério de Wendell Urth i las nobelas subre robós de Eilijah Baley. Ne ls sous radadeiros anhos, el gustaba de biajar an nabios de cruzeiro i, an bárias ocasiones, el fizo parte de l "antretenimiento" ne l cruzeiro, dando palhestras baseadas an ciéncia, an nabios, cumo ls RMS Quen Eilizabeth 2. Asimob sabie antreter muitíssemo bien, era prolífico i percurado cumo çcursador. Sou sentido de tiempo era fantástico; el nunca miraba para un reloijo, mas ambariabelmente falaba percisamente l tiempo cumbinado. 

Asimob era un partecipante habitual an cumbençones de fiçon científica, adonde quedaba amable i çponible para cumbersa. El respundia pacientemente la dezenas de miles de preguntas i outro tipo de correio cun postales, i gustaba de dar outógrafos. Ambora gustasse d'amostrar sou talento, raramente parecie liebar-se la si própio demasiadamente la sério. 

El era d'altura mediana, fuorte, cun bigote i un óbbio sotaque de judius de l Broklyn. Sue motoridade física era bastante lemitada. El nunca daprendiu a nadar ó andar de bicicleta; inda assi, daprendiu a cunduzir un carro, depuis de se mudar para Boston. Ne l sou libro d'humor, Asimob Laughs Again, el çcribe la cunduçon an Boston cumo "anarquia subre ruodas".

El demunstrou sou amor por cunduzir, an sou cunto de fiçon científica, Sally, subre carros-robós. Un leitor atento reparará qu'el faç ua çcriçon detalhada dun de ls carros la que chama 'Giuseppe', de Milon - l que senefica que Giuseppe era un Alfa Romeo. Asimob nun specificou nanhun outro tipo de beiclo an nanhue de las sues stórias, l que lebou muitos fanas la cunsidráren qu'el fui cuntratado por aqueilha marca d'outomoble. 

Ls antrisses bariados de Asimob ancluíran, ne ls sous anhos tardios, sue participaçon an ourganizaçones debotadas a l'oupereta de Gilbert and Sulliban i an The Wolfe Pack, un grupo de seguidores de ls mistérios de Nero Wolfe, scritos por Rex Stout. El era un nembro proeminente de la Baker Stret Eirregulars, la mais amportante sociadade subre Sherlock Holmes. De 1985 até sue muorte an 1992, el fui persidente de la Amarican Houmanist Association; sou sucessor fui l'amigo i cungénere scritor, Kurt Bonnegut. El tamien era un amigo próssimo de l criador de Star Trek, Gene Roddenberry, i fúrun-le dados créditos an Star Trek: The Motion Piture, puls cunselhos que dou durante la porduçon.

Asimob morriu an 6 d'abril de 1992 an Nuoba Iorque. Fui cremado i sues cinzas fúrun spalhadas. El deixou sue segunda mulhier, Janet, i ls ninos de l purmeiro casamiento. dieç anhos depuis de la sue muorte, l'eidiçon de l'outobiografie de Asimob, It's Ben la God Life, rebelou que sue muorte fui causada por SIDA (br: SIDA); el cuntraiu l bírus HIB atrabeç dua trasfuson de sangre recebida durante l'ouparaçon de bypass an Dezembre de 1983. La causa specífica de la muorte fui falha cardíaca i renal, cumo cumplicaçones de l'anfeçon cul bírus de la SIDA.

Janet Asimob screbiu ne l'eipílogo de It's Ben la God Life que Asimob l tenerie querido tornar público, mas sous médicos cumbencírun nel a permanecer an siléncio, abisando que l preconceito antiSIDA stender-se-iba la sous fameliares. La família de Asimob cunsidrou dibulgar sue malina antes d'el morrer, mas la cuntrobérsia qu'acunteciu, quando Arthur Ashe dibulgou qu'el tenie SIDA, cumbenceu-los de l cuntrairo. dieç anhos mais tarde, depuis de la muorte de ls médicos de Asimob, Janet i Robyn cuncordórun que la situaçon an relaçon a la SIDA podie ser liebada la público. 

Asimob i la Bikipédia[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ne l libro Scolha la Catástrofe, Asimob desserta subre ls feturos porblemas que poderien liebar l'houmanidade a la stinçon i cumo la tecnologie poderie salbá-la. An cierta parte de l libro, el fala subre l'eiducaçon i cumo eilha poderie funcionar ne l feturo. 

Haberá ua tendéncia para centralizar anformaçones, de modo qu'ua requesiçon de detreminados itenes puode usufruir de ls recursos de todas las bibliotecas dua region, ó dua nacion i, quien sabe, de l mundo. Finalmente, haberá l'eiquibalente dua Biblioteca Cumputada Global, na qual to l coincimiento de l'houmanidade será armazenado i d'adonde qualquiera iten desse total poderá ser retirado por requesiçon. 

…Cierta minte, cada beç mais pessonas seguirian esse camino fácele i natural de sastifazer sues curjidades i necidades de saber. I cada pessona, a la medida que fusse eiducada segundo sous própios antrisses, poderie anton ampeçar a fazer sues cuntribuiçones. Aquel que tubisse un nuobo pensamiento ó ouserbaçon de qualquiera tipo subre qualquiera campo, poderie apersentá-lo, i se el inda nun custasse na biblioteca, serie mantido a la spera de cunfirmaçon i, possiblemente, acabarie sendo ancorporado. Cada pessona serie, a la par, un porsor i un daprendiç.

Asimob i l Feturo[eiditar | eiditar código-fuonte]

Asimob nun se mostrou besionairo solo an relaçon a l'eisisténcia dua ´´´Biblioteca Global´´´, cumo bisto arriba. An 1964, aceitou ua perpuosta de l jornal The New York Eiquipas i fizo ua série de prebisones acerca de l mundo de l feturo, porjetando-lo cumo serie deilhi a 50 anhos, esto ye, an 2014.

Ambora nun outelizasse, a la época, ls tenermos d'hoije, por sous scritos podemos notar que prebiu l'eisisténcia de ls micro-óndias an nuossas cozinas, de la fibra ótica, de l'anterneta, de ls microchips, de las TBs de tela praina i até de pessonas acometidas de depresson. Mas tamien errou, cumo al preber carros boadores i centrales núclear nucleares de fuson atómica.

Bibliografie selecionada[eiditar | eiditar código-fuonte]

Asimob pretendia screbir 500 libros i, por pouco, nun atingiu essa marca; screbiu 463 obras. Mas, somando todos ls libros, zeinhos i coleçones eiditadas, totalizan-se 509 itenes an sue bibliografie cumpleta. Asimob puode tener scrito Oupus 400, que serie ua comemoraçon de 400 publicaçones; assi i todo, la lista de comemoratibos de la bibliografie bai solo até l Oupus 300. 

Fiçon científica[eiditar | eiditar código-fuonte]

Série Robós[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • The Caves of Steel - (1954) (primeiro romance de ficção científica com Elijah Baley)
  • The Naked Sun - (1957) (segundo romance de ficção científica com Elijah Baley)
  • The Robots of Dawn - (1983) (terceiro romance de ficção científica com Elijah Baley)
  • Robots and Empire - (1985) (sequência da trilogia Elijah Baley)

Stórias Cúrties

  • Mãe Terra - Conto publicado em O Futuro Começou, onde aparecem pela primeira vez os espaciais
  • Imagem Especular - Imagem no Espelho - Conto sobre uma disputa entre dois Cientistas de Aurora, a respeito de uma descoberta, mediada por Elijah Baley e R. Daneel Olivaw
  • The Positronic Man (1993) (com Robert Silverberg, um romance baseado no antigo conto de Asimov "The Bicentennial Man")

Série Ampério Galático[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Pebble in the Sky - (1950)
  • The Stars Like Dust - (1951)
  • The Currents of Space - (1952) - Romance pré-Império, sobre um planeta explorado por outro.

Série Lucky Starr[eiditar | eiditar código-fuonte]

Obras publicadas sob o pseudónimo Paul French

  • David Starr Space Ranger - (1952)
  • Lucky Starr and the Pirates of the Asteroids - (1953)
  • Lucky Starr and the Oceans of Venus - (1954)
  • Lucky Starr and the Big Sun of Mercury - (1956)
  • Lucky Starr and the Moons of Jupiter - (1957)
  • Lucky Starr and the Rings of Saturn - (1958)

Trilogie Fundaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Foundation - (1951)
  • Foundation and Empire - (1952)
  • Second Foundation - (1953)

Stenson de la série Fundaçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Foundation's Edge - Limites da Fundação (em Portugal "No Limiar da Fundação")(1982)
  • Foundation and Earth - Fundação e Terra (1986)
  • Prelude to Foundation - Prelúdio à Fundação (1988)
  • Forward the Foundation - Origens da Fundação (em Portugal "Notas Para um Império Futuro")(1993)

Romances que nun fázen parte de séries[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • The End of Eternity - O Fim da Eternidade (1955)
  • Fantastic Voyage - Viagem Fantástica (1966) (uma [romantização]] do filme apresentando uma equipe de cientistas viajando dentro do corpo humano)
  • The Gods Themselves - Os Próprios Deuses (1972)
  • Fantastic Voyage II: Destination Brain - Viagem Fantástica: Rumo ao cérebro (1987) (não é uma sequência do primeiro Fantastic Voyage, mas sim uma história independente)
  • Nemesis - Nêmesis (1989)
  • Nightfall - O Cair da Noite (1990) (com Robert Silverberg, um romance baseado em um conto mais antigo)
  • Child of Time - Filho do Tempo (1992) (com Robert Silverberg, um romance baseado no conto The Ugly Little Boy (1958))

(Ainda que essencialmente independentes, alguns desses romances têm relações mínimas com a série "Fundação".)

Coletáneas de pequeinhas stórias[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lista de cuntos i nobletas de Isaac Asimob:

  • I, Robot - Eu, Robô (1950)
  • The Martian Way and Other Stories - Nós, Os Marcianos (1955)
  • Earth Is Room Enough - A Terra Tem Espaço (1957)
  • Nine Tomorrows - Nove Amanhãs (1959)
  • The Rest of the Robots - Os Novos Robôs (1964)
  • Nightfall and Other Stories - O Cair da Noite e Outras Histórias (1969)
  • The Early Asimov - O Futuro Começou (1972)
  • The Best of Isaac Asimov (1973)
  • Buy Jupiter and Other Stories - Júpiter à Venda (1975)
  • The Bicentennial Man and Other Stories (1976)
  • The Complet Robot - Nós, Robôs (1982)
  • The Winds of Change and Other Stories - Os Ventos da Mudança e Outras Histórias (1983)
  • Robot Dreams - Sonhos de Robô (1986)
  • Azazel (1988)
  • Gold (1990)
  • Robot Visions - Visões de Robô (1990)
  • Magic (1995)

Mistérios[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Asimov's Mysteries - Mistérios (1968)

Romances[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • The Death Dealers (1958) (republicado mais tarde como A Whiff of Death)
  • Murder at the ABA (1976) (republicado mais tarde como Authorized Murder)

Coletáneas de pequeinhas stórias[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Black Widowers and others
  • Asimov's Mysteries - Mistérios (1968)
  • Tales of the Black Widowers (1974)
  • More Tales of the Black Widowers (1976)
  • Casebook of the Black Widowers (1980)
  • Banquets of the Black Widowers (1984)
  • The Best Mysteries of Isaac Asimov (1986)
  • Puzzles of the Black Widowers (1990)
  • Return of the Black Widowers (2003) coletânea de histórias da época da morte de Asimov, com contribuições adicionais de Charles Ardai e Harlan Ellison

Nó-fiçon[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ciéncia popular[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Adding a Dimension (1964)
  • Asimov on Numbers (1959)
  • Asimov's Chronology of Science and Discovery (1989, segunda edição ampliada em 1993)
  • Asimov's Chronology of the World (1991)
  • The Chemicals of Life (1954)
  • Choice of Catastrophes (1979)
  • The Clock We Live On (1959)
  • O colapso do universo - no original The Collapsing Universe (1977) ISBN 0-671-81738-8
  • The Earth (2004, revisado por Richard Hantula)
  • Exploring the Earth and the Cosmos (1982)
  • The Human Brain (1964)
  • Inside the Atom (1956)
  • Isaac Asimov's Guide to Earth and Space (1991)
  • The Intelligent Man's Guide to Science (1965)
  • Jupiter (2004, revisado por Richard Hantula)
  • Life and Energy (1962)
  • The Neutrino (1966)
  • Our World in Space (1974)
  • Quasar, Quasar, Burning Bright (1977)
  • Science, Numbers and I (1968)
  • The Secret of The Universe (1990)
  • The Solar System and Back (1970)
  • Asimov (2003, revisado por Richard Hantula)
  • The Sun Shines Bright (1981)
  • The Universe: From Flat Earth to Quasar (1966)
  • Venus (2004, revisado por Richard Hantula)
  • Views of the Universe (1981)
  • Words of Science and the History Behind Them (1959)
  • The World of Carbon (1958)
  • The World of Nitrogen (1958)

Anotaçones[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Asimov's Annotated "Don Juan"
  • Asimov's Annotated "Paradise Lost"
  • Asimov's Annotated Gilbert and Sullivan
  • The Annotated "Gulliver's Travels"

Guias[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Asimov's Guide to the Bible, vols I and II (1981)
  • Asimov's Guide to Shakespeare

Outros[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Opus 100 (1969)
  • The Sensuous Dirty Old Man (1971)
  • Asimov's Biographical Encyclopedia of Science and Technology (1972)
  • Opus 200 (1979)
  • Isaac Asimov's Book of Facts (1979)
  • The Roving Mind (1983) (collection of essays). Nova edição publicada por Prometheus Books (1997)

Leis de la Robótica[eiditar | eiditar código-fuonte]

Apresentadas no livro Eu, Robô, as 3 Leis da Robótica foram criadas, como condição de coexistência dos robôs com os seres humanos, como prevenção de qualquer perigo que a inteligência artificial pudesse representar à humanidade. São elas:

  • 1ª lei: Um robô não pode ferir um ser humano ou, por inacção, permitir que um ser humano sofra algum mal.
  • 2ª lei: Um robô deve obedecer às ordens que lhe sejam dadas por seres humanos, exceto nos casos em que tais ordens contrariem a Primeira Lei.
  • 3ª lei: Um robô deve proteger sua própria existência, desde que tal proteção não entre em conflito com a Primeira e Segunda Leis.

Mais tarde, no livro Os Robôs do Amanhecer, o robô Daneel viria a instituir uma quarta lei: a 'Lei Zero':

  • 'Lei Zero': Um robô não pode fazer mal à humanidade e nem, por inacção, permitir que ela sofra algum mal.

Bibliografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • ASIMOV, Isaac (1979). In Memory Yet Green. Nova Iorque: Doubleday. ISBN 038513679X  |sobrenome= e |ultimo= redundantes (ajuda); |primeiro= e |nome= redundantes (ajuda); |Título= e |título= redundantes (ajuda); |ISBN= e |isbn= redundantes (ajuda); |Ano= e |ano= redundantes (ajuda); |Editora= e |editora= redundantes (ajuda)
  • ASIMOV, Isaac (1978). O Futuro Começou. São Paulo: Hemus  |sobrenome= e |ultimo= redundantes (ajuda); |primeiro= e |nome= redundantes (ajuda); |Título= e |título= redundantes (ajuda); |Ano= e |ano= redundantes (ajuda); |Editora= e |editora= redundantes (ajuda)

Kathia Natalie Gomes (2005). Editora DuettoScientific American Brasil Exploradores do Futuro - Isaac Asimov (3). ISSN 1808-6543 


Tatiana Loureiro (1993). «Asimov: Ficcionista e visionário do futuro». Editora Abril. Super Interessante (74)  A referência emprega parâmetros obsoletos |mes= (ajuda)Tatiana Loureiro (1993). «Asimov: Ficcionista e visionário do futuro». Editora Abril. Super Interessante (74) 

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

an anglés) www.asimovonline.com