Hans Christian Andersen

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Hans Christian Andersen an 1867

Hans Christian Andersen (Odense, 2 de Abril de 1805Copenhague, 4 de Agosto de 1875) fui un poeta i scritor dinamarqués de stórias anfantis. L pai era çapateiro, l que lhebou Andersen a tener deficuldades pa se eiducar, mas ls sous ansaios poéticos i la cuonta "Nino Moribunda" garantírun-le un lhugar ne l Anstituto de Copenhague. Screbiu pieças de triato, cançones patrióticas, cuontas, stórias, i, percipalmente, cuontas de fadas, puls quales ye coincido an todo l mundo.

Antre ls cuontas de Andersen, çtácan-se: L Abeto, L Patico Feio, La Caixica de Surpresas, Ls Çapaticos Burmeilhos, L Pequeinho Cláudio i l Grande Cláudio, L Soldadico de Chumbo, La Pequeinha Sereia, La Roupa Nuoba de l Rei, La Princesa i la Arbilha i La Pequeinha Bendedora de Cerilhas, dentre outros.

Publicou inda: L Amprobisador (1835), Nada cumo un menestrel (1837), Lhibro de Eimaiges sin Eimaiges (1840), L remanse de la mie bida (outobiografie an dous belumes, publicada einicialmente na Almanha an 1847), mas la sue maior obra fúrun las cuontas de fadas (Eventyr og Historier, ó Stórias i Abinturas) que publicou de 1835 a la 1872, adonde l'houmor nórdico se alia a ua bonomie sorridente, i adonde usa a la par la base custituída por cuontas populares i ua eironie derigida als cuntemporáneos.

Andersen: bida, stória i lhiteratura[eiditar | eiditar código-fuonte]

Hans Christian Andersen naciu ne l meio dua família dinamarquesa mui probe. L sou pai era un çapateiro de binte i dous anhos, anstruído mas de salude andeble, i dua lhabadeira bários anhos mais bielha. Toda la família bibie i drumie nun único quarto. L pai adoraba l sou filho a quien ancentibou l'eimaginaçon i la criatebidade, deixando-lo daprender a lher, cuntando-le stórias i, mesmo, fabricando-le un teatrico de marionetas. Hans apersentaba ne l sou triato pieças clássicas, tenendo chegado a memorizar muitas pieças de Shakespeare, qu'ancenaba culs brinquedos del.

An 1816, sou pai morriu i el, cun solo onze anhos d'eidade, fui oubrigado a deixar la scuola.

Andersen naciu i bibiu nua época an que la Dinamarca retornaba al nacionalismo ancorado an balores ancestrales. De cierta forma grácias a la sue anfáncia probe, Andersen tubo la ouportunidade de coincer ls cuntrastes de la sue sociadade, l qu'anfluenciou bastante las stórias anfantiles i adultas que benerie a screbir quando mais bielho.

Als catorze anhos, an 1819, Andersen saliu de casa i fui para Copenhague, ua grande cidade i capital de la Dinamarca, cul oubjetibo de se tornar un cantor de ópera. An Copenhague las sues atitudes defrentes, depriessa l'eisolórun cumo un boubo. Anque de la sue boç le tenga falhado, fui admetido ne l Triato Rial pul sou diretor, Jonas Collin, de quien se tenie aprossimado i que serie sou amigo pa l restro de la bida. Andersen trabalhou ne l triato cumo ator i beilarino, para alhá de screbir alguas pieças.

L rei Frederico VI de la Dinamarca antressou-se por tan stranho rapaç i ambiou-lo pa la scuola de Slagelse. Anque de la sue aberson als studos, Andersen quedou an Slagelse i Elsinor até 1827, anque tenga cunfessado mais tarde qu'estes fúrun ls anhos mais scuros i amargos de la sue bida. Durante esse período, Collin financiou ls sous studos.

An 1828, fui admetido na Ounibersidade de Copenhague. An 1829, quando ls sous amigos yá cunsidrában que nada de buono resultarie de la sue eicentricidade, tubo cunsidrable éisito cun Un passeio zde l canhal de Holmen até a la punta lheste de l'ilha de Amager, i acabou por alcançar reconhecimiento anternacional an 1835, quando lhançou l romance L Amprobisador, na sequéncia de biaiges que l tenien lhebado la Roma, depuis de passar por bários países de la Ouropa.

Assi, anque tenga scrito uns quantos remanses adultos, lhibros de poesie i relatos de biaiges, fúrun las cuontas de fadas que tornórun Hans Christian Andersen famoso. Specialmente pul fato de que, até anton, éran mui ralos lhibros boltados specificamente para ninos.

El fui, segundo studiosos, la "purmeira boç outenticamente romántica a cuntar stórias pa ls ninos" i buscaba siempre passar padrones de cumportamiento que deberian ser adotados pula nuoba sociadade que se ourganizaba, até apuntando ls cunfrontos antre "poderosos" i "çprotegidos", "fuortes" i "fracos", "sploradores" i "splorados". El tamien querie demunstrar l'eideia de que todos ls homes debeian tener dreitos eiguales.

Antre 1835 i 1842, Andersen lhançou seis belumes de Cuontas, lhibros cun stórias anfantis traduzidos para bárias lhénguas. El cuntinou a screbir sues cuontas anfantiles até 1872, chegando a la marca de 156 stórias. Ne l'ampeço, screbie cuontas baseados na tradiçon popular, specialmente ne l qu'el scuitaba durante l'anfáncia, mas depuis zambolbiu stórias ne l mundo de las fadas ó que trazian eilemientos de la natureza.

Ne l final de 1872, Andersen quedou mui ferido al caer de la sue própia cama, i quedou cula salude abalada até 4 d'Agosto de 1875, quando morriu, an Copenhague, adonde fui anterrado.

Amportança atual[eiditar | eiditar código-fuonte]

Grácias a la sue cuntribuiçon pa la lhiteratura anfanto-jubenil, la data de sou nacimiento, 2 d'Abril, ye l Die Anternacional de l Lhibro Anfanto-Jubenil. Para alhá desso, l mais amportante prémio anternacional de l género, l Prémio Hans Christian Andersen, ten sou nome.

Anualmente, la International Board on Books for Young People (IBBY) ouferece la Medalha Hans Christian Andersen pa ls nomes mais amportantes de la lhiteratura anfanto-jubenil.

Fui feito un filme que fui remanseada la stória de Hans, misturando cachos de sues cuontas cun sue bida, ne l'oureginal an anglés, Hans Christian Andersen: My Life as a Fairy Tale, que podie ser traduzido pa "Hans Christian Andersen: La mie bida cumo ua cuonta de fadas".

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Commons
Commons
L Commons ten multimédia relacionada cun: Hans Christian Andersen