Gioconda Belli

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

Gioconda Belli (Manágua, Nicarágua, 9 de dezembre de 1948) ye ua poetisa i romancista nicaraguense. 

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Gioconda fui la segunda de cinco armanos: Humberto, Eduardo, Luzia i Labenia, i freuquentou la scuola purmária ne l Coleijo de la Assunçon an Manágua i la secundária ne l Rial Coleijo de Santa Isabel an Madrid, Spanha, an 1965. Depuis d'oubter un diploma an Publicidade i Jornalismo an Filadélfia, Stados Ounidos, regressou la Manágua. 

An 1967 cuntraiu matrimonho. La sue purmeira filha, Maryan, naciu an 1969 seguida de Melissa (1973). De l sou segundo casamiento naciu Camilo (1978). Casou-se pula terceira beç an 1987 cun Charles Castaldi cun quien tubo ua filha, Adriana (1993). Zde 1990, Gioconda altarna l sou tiempo antre ls Stados Ounidos i Nicarágua. 

Lutadora antisomocista[eiditar | eiditar código-fuonte]

Oupós-se a la ditadura de l general Anastasio Somoza Debayle. Zde 1970, anho an qu'ampeçou a screbir ls sous poemas, i cumo muitos anteletuales de sue geraçon, antegrou las filas de la Frente Sandenista de Libertaçon Nacional (FSLN), nesse momiento ua ourganizaçon clandestina i perseguida cujo oubjetibo era l derrube de l regime somocista.

Fui correio clandestino, trasportou armas, biajou pula Ouropa i América Latina oubtendo recursos i dibulgando la luita sandenista. Chegou a ser nembro de la Comisson Político-Diplomática de l FSLN. 

Bida literária[eiditar | eiditar código-fuonte]

Época 1970 - 1979[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls sous poemas aparecírun pula purmeira beç ne l semanairo cultural La Amprensa Literária de l diairo La Amprensa de l sou paíç. La sue poesie, cunsidrada rebolucionária pula sue maneira d'abordar l cuorpo i la sensualidade femenina, causou grande rebolta. L sou libro "Subre la grama" baliu-le an 1972, l prémio de poesie mais prestigioso de l paíç nesses anhos, l Mariano Fiallos Gil de la Ounibersidade Nacional Outónoma de Nicarágua (UNAM). An 1978 junto la Claribel Alegrie, oubtebe l prestigioso Prémio Casa de las Américas ne l género poesie pul sou libro "Linha de Fuogo", obra que screbiu anquanto se ancontraba bibendo silada ne l México por causa de l sou atebismo rebolucionairo i que reflete l sou sentimiento subre la situaçon política de Nicarágua. Nessa ocasion ye cumbidada, tamien, a participar cumo júri, cul qual biaja la Cuba para ser leitora de ls libros nomeados junto la Julio Cortázar. 

Época 1980 - 1990[eiditar | eiditar código-fuonte]

Passado l triunfo de la Reboluçon Nicaraguense a 19 de júlio de 1979 acupou bários cargos drento de l gobierno sandenista. An 1984 fui repersentante sandenista ante l Cunseilho Nacional de Partidos Políticos i puorta-boç de l FSLN na campanha eileitoral desse anho. Belli deixou todos ls cargos oufeciales an 1986 para se dedicar a screbir sue purmeira nobela. Serbiu cumo diretiba de la Ounion de Scritores i fui ua de las fundadoras de l suplemiento literairo Jinela de l diairo Barricada. 

Antre 1982 i 1987, publicou trés libros de poesie: "Trobones i Arco Íris", "Amor Ansurreto" i "De la costilla de Eiba". Estes libros ó seleçones de ls mesmos publicórun-se ne l México, Spanha, Almanha, Bélgica, Anglaterra, Eitália i Estados Ounidos de América. 

An 1987 publicou "La Ouficina de las Paixarinas", un cunto para ninos que se eiditou tamien ne ls lénguas alman, houlandés i eitaliano. Cun esta obra oubtebe l Prémio Luchs (Luita) de l Semanário alman Die Zeit an 1992. 

An 1988, Belli publicou sue purmeira nobela "La Mulhier Habitada", que fui mui aclamada pula crítica i atingiu an Ouropa i América Latina, grandes tiraiges i numerosas eidiçones. Na Almanha –adonde a tiraige chegou a un milhon d'eisemplares i atinge mais de binte eidiçones - la nobela oubtebe l Prémio de ls Bibliotecários, Eiditores i Libreiros de Almanha pa la Nobela Política de l Anho (1989). Nesse anho l'outora recebiu tamien l Prémio Anna Seghers. Zde sue publicaçon, la nobela ten sido traduzida an onze lénguas i ten tenido grande sucesso eiditorial an Spanha i Eitália. Ne ls Stados Ounidos, Warner Books publicou-la cul títalo "The Anhabited Woman". 

Época 1990 a l'atualidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Gioconda Belli junto al scritor chileno Ramón Díaç Eterobic, an 1989. 
Gioconda Belli, Feira de l libro de Leipzig 2016

An 1990, publicou la segunda nobela, "Sofía de ls Presságios", an 1996, "Waslala", ambas traduzidas a bários lénguas. An janeiro de 2001 apareciu an Praça Janés, sou libro "L Paíç baixo mie piel", un depoimiento-mimória de ls sous anhos ne l sandenismo-, que fui publicado, a la par, an alman, houlandés i eitaliano. Publicou ne ls Stados Ounidos ne l'outonho de l 2002 sob l selo eiditorial de la Knopf i an Anglaterra pula Eiditorial Blomsbury de Londres. Hai ua eidiçon an anglés de 2002 titulada The country under my skin: La Memory of Lobe and War. 

Sue nobela "L pergamino de la seduçon" mereciu-le an 2005 l Prémio Pruma de Prata na Feira de l Libro de Bilbao, Spanha. 

An 2006 cun sou poemairo "Fuogo sou apartado i spada posta loinge" ganhou l Prémio Anternacional de Poesie Cidade de Melilla an sue XXBIII eidiçon. 

La cantora catalana Carme Canielha graba un çco cun alguns de sous poemas de maturidade an chabe de jazç que se eidita na primabera de 2008, de títalo "Carme Canielha canta Gioconda Belli. Singelos Zeios". 

An febreiro de l 2008 publicou sue nobela "L'anfenito na palma de a mano", la qual fui merecedora de l Premeio Biblioteca Brebe de Nobela 2008 de l'eiditorial spanhola Seix Barral i l Prémio Sor Joãoa Inés de la Cruç de la Feira Anternacional de l Libro de Guadalajara. 

"L paíç de las Mulhieres" (2010) fala dun paíç gobernado por mulhieres. L libro fui titulado ouriginalmente cul nome de "Crónicas de la Squierda Erótica", baseado ne l Partido de la Squierda Erótica que, na nobela, ye l que fundan un grupo de mulhieres na fitícia Faguas i cul qual chegan al poder. L nome Partido de la Squierda Erótica outelizou-se an Nicarágua ne ls anhos 80 por un grupo de mulhieres antre las que staba Belli. Chamában nel l PÉ, i fui batizado assi usando l termo criado ne l poemairo de la poeta guatemalteca Ana María Ruodas: Poemas de la Squierda Erótica, rezon pula qual tubo que mudar l nome. 

Sue nobela L'antenso calor de la luna, fui lançada an agosto an Latinoamérica, i an setembre de l 2014 an Spanha.

Obras publicadas[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Subre la grama (1972) - Poesía 
  • Línea de fuego (1978) - Poesía 
  • Truenos y arco iris (1982) - Poesía 
  • Amor ansurreto (1984) - Poesía (Antología) 
  • De la costilla de Eiba (1986) - Poesía 
  • A mujer habitada (1988) - Nobela 
  • Poesía reunida (1989) - Poesía 
  • Sofía de los presagios (1990) - Nobela 
  • El ojo d'a mujer (1991) - Poesía (Antología) 
  • Sortilegio contra el frío (1992) 
  • El taller de las mariposas (1994) - Cuento anfantil 
  • Waslala (1996) - Nobela 
  • Apogeo (1997) - Poesía 
  • El paíç bajo mi piel, memorias d'amor y de guerra (2001) - Outobiografía 
  • El pergamino de la sedución (2005) - Nobela 
  • Fuego soy apartado y spada puesta leijos (2006) - Poesía 
  • El anfenito en la palma d'a mano (2008) - Nobela 
  • El paíç de las mujeres (2010) - Nobela 
  • En l'abanzada jubentud (2013) - Poesía 
  • El antenso calor de la luna (2014) - Nobela

Prémios i reconhecimientos[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Subre la Grama - Premeio Mariano Fiallos Gil de Poesie de la Ounibersidade Nacional Outónoma de Nicarágua, 1972 
  • Linha de Fuogo - Premeio Casa de las Américas de Poesie, 1978 
  • La Mulhier Habitada - Premeio Nobela Política de l Anho de ls Libreiros, Bibliotecários i Eiditores de Almanha (Fundaçon Friedrich Ebert), 1989 
  • La Mulhier Habitada - Prémio Anna Seghers, 1989 
  • La Ouficina de las Paixarinas - cunto anfantil Prémio Luchs (Luita) de l Semanário Die Zeit, 1992 
  • Mie íntima multidon - Premeio de Poesie Geraçon de l 27, 2002 
  • L Paíç baixo mie piel - Finalista Los Angeles Eiquipas Book Prize, 2003 
  • L pergamino de la seduçon - Premeio Pruma de Prata, 2005 (Feira de l Libro de Bilbao) 
  • Fuogo sou apartado i spada posta loinge - Prémio Anternacional de Poesie Cidade de Melilla, XXBIII Eidiçon 2006 
  • L'anfenito na palma de a mano - Premeio Biblioteca Brebe de Nobela, 2008 
  • L'anfenito na palma de a mano - Premeio Sor Joãoa Inés de la Cruç, 2008 (Feira Anternacional de l Libro de Guadalajara) 
  • L Paíç de las Mulhieres - Premeio Spanoamericano de Nobela La Outra Borda, BI Eidiçon 2010 
  • Medalha de Reconhecimiento de l Triato Nacional Rubén Darío por 25 anhos de labor cultural 
  • Nembro de la Academie Nicaraguense de la Léngua
  • Nembro de PEN Clube Anternacional Orde de las Artes i las Letras ne l grau de Caballero qu'outorga l Menistério de Cultura de #l Fráncia (2013)
  • Prémio al Mérito Literário Anternacional Andrés Sabella (2014)
prémio de guapas artes de #l Fráncia (2014)

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]