Elias Canetti

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

Eilias Canetti (Ruse, 25 de júlio de 1905 — Zurique, 14 d'agosto de 1994) fui un romancista i ansaísta de nacionalidade búlgara i británica que screbia an léngua almana. Fui galhardeado cul Prémio Nobel de Literatura an 1981. 

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Eilias Canetti naciu an 25 de júlio de 1905 an Ruse, localidades situada na borda sul de l riu Danúbio, na atual Bulgária, na frunteira cula Roménia. Sous pais, Jacques Eilias (Eilieser) Canetti i Mathilde Arditti, ouriginan-se de famílias prósperas de comerciantes judius sefarditas. Ouriginalmente, l subrenome era grafado Cañete, d'ourige toponímica an refréncia a l'aldé de Cañete, porbíncia de Cuenca, atual Spanha. Cunsidrando sues ouriges, la léngua materna de Canetti l judiu-spanhol, tamien chamado ladino.

Depuis que la Bulgária oubtebe sue andependéncia total de l Ampério Otomano an 1908, Canetti cunserbou la nacionalidade turca. dous armanos nacerian an 1909 i 1911, respetibamente Nissin i Georg. 

Stableciu-se an Biena, na Áustria, an 1913, mas an sue mocidade bibeu tamien an Manchester, Zurique i Frankfurt an Main. 

An 1929 graduou-se an química. Tubo cumo modelo, ne l ámbito de la literatura i de la crítica de la lenguaige, l scritor i ansaísta austríaco Karl Kraus. An 1934, casou-se cun Benetiana Taubner-Calderon, qu'adotou l nome Beza Canetti. Eimigrou an 1938, i passou a bibir an Londres a partir de 1939, recebindo la nacionalidade británica an 1952. 

Sue purmeira obra literária fui l romance Die Blendung (Outo-de-Fé) (1935). Ls dramas Hochzeit (L Casamiento) (1932), Komödie dar Eitelkeit (Comédia de la baidade) (1950) i Die Befristeten (Ls que ténen l'hora marcada) (1964) çmascórun l rostro dua sociadade perfundamente corrompida. Colocou l fundamiento teórico de sue obra ne l'ansaio Massa i Poder (Masse und Macht) (1960), que pon an relebo l seneficado fundamental dessa fenomenologie pa la rialidade política. Sues obras posteriores - Die gerettete Zunge (La Lengua Absolbida), 1977; Die Fackel ein Ohr (Ua luç an miu oubido), 1980; De las Augenspiel (L Jogo De ls Uolhos), 1985 - tecen comentairos i anterpretan ua stória de bida i trabalho mui singulares. 

Prémios[eiditar | eiditar código-fuonte]

Recebiu l Grande Prémio Statal Austríaco de 1967, bien cumo l Prémio Georg Buchner de 1972 i la Cundecoraçon Austríaca de Ciéncia i Arte de 1972. Tamien recebiu l Nobel de Literatura de 1981. 

Outras obras[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Die Stimmen von Marrakesch, 1968
  • Der andere Prozess, 1969
  • Die Provinz des Menschen, 1973
  • Der Ohrenzeuge, 1974
  • Das Gewissen der Worte, 1975
  • Das Geheimherz der Uhr, 1987
  • Unruhe der Gezeiten, 1989
  • Die Fliegenpein, 1992
  • A Língua Posta a Salvo - no original Die gerettete Zunge, Geschichte einer Jugend, 1977

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

an anglés)