Cao Yu

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Cao Yu

Cao Yu (chinés: 曹禺, pinyin: Cáo Yǔ, Wade-Giles: Ts'al Yu) (Tianjin, China; 1910 - Pekín; 13 de dezembre de 1996) fui un scritor chinés cuntemporáneo i cunsidrado cumo l melhor dramaturgo an léngua chinesa de l seclo XX. Sues obras mais coincidas son La tempestad, cula qual se fizo coincer cumo outor, El amanecer i El hombre de Pekín. 

Biografie i obra[eiditar | eiditar código-fuonte]

Anfáncia[eiditar | eiditar código-fuonte]

Nacido ne l teta dua família abastada de Tianjin, recebiu l nome de Wàn Jiābǎl (chinés tradecional: 萬家寶, chinés simplificado: 万家宝). Sue família procedie ouriginalmente de Qianjiang, na porbíncia de Hubei, antretanto ls negócios de la família liebórun sous pais para Tianjin, cidade cun un ambiente cosmopolita i cun fuorte anfluéncia oucidental. Na sue anfáncia, sue mai siempre l liebaba para ber ls spetaclos tradecionales de ópera chineses i, tamien, ls spetaclos teatrales cun anfluéncia oucidental qu'ampeçában a ser scritas i repersentadas na China. L triato que seguia modelos oucidentales i qu'era chamado pul termo chinés huàjù (話劇 / 话剧) penetraba na China na época de la reboluçon cultural promobida por anteletuales cumo Chen Duxiu i Hu Shih, cristalizando-se, ne l'anho de 1919, ne l chamado Mobimiento de l Quatro de Maio. 

Purmeiras obras[eiditar | eiditar código-fuonte]

Scuola secundária an Nankai, adonde Cao studou i atuou an peças oucidentales.

Antre 1920 i 1924 Cao Yu studou na scuola secundária de Nankai, scuola que possuía un porgrama de studos seguindo un stilo oucidental. Para alhá desso, Nankai cuntaba cun ua sociadade d'arte dramática an que ls studantes repersentában obras oucidentales, specialmente las de Heinrik Ibsen i Eugene L'Neill, ls outores mais coincidos na China grácias a las traduçones de Hu Shih. Cao Yu participou cumo outor an muitas dessas obras, chegando a assumir l papel femenino de Nora na obra La casa de muñecas de Ibsen. Tamien participou na traduçon de l'obra Strife de John Galsworthy.

Depuis de sue etapa an Nankai, Cao Yu angressou na prestigiada Ounibersidade de Tsinghai, an Pequin, adonde se graduarie an Léngua i Literatura Oucidentales an 1934. Durante sous studos ounibersitairos, Cao Yu melhorou sous coincimientos de russo i anglés, ampeçando a ler nun solo obras d'outores de léngua anglesa cumo Bernard Shaw i Eugene L'Neill, cumo tamien d'outores russos cumo Antón Chéjob i Mássin Gorki, i, inda, obras traduzidas de l griego cumo Eurípides i Squilo. Esta formaçon an literatura oucidental marcarie sou stilo nun detreminado género, l triato falado, que tenerie tradiçon solo na China. Durante sou radadeiro anho na ounibersudade, Cao Yu cumpletou sue purmeira obra, La tempestad, la qual serie un marco ne l triato chinés de l seclo XX. 

Anquanto las obras scritas puls dramaturgos chineses anteriores la Cao Yu posuían un antresse fundamentalmente stórico, mas nun éran populares i nin recebien éxito an sues críticas, las obras de Cao Yu alcançarian ua grande popularidade, fazendo se sou outor l purmeiro dramaturgo chinés de fama anternacional.

La tempestad[eiditar | eiditar código-fuonte]

La tempestad ye, sin dúbeda, l'obra de la dramaturgie chinesa mais popular de l período anterior a l'ambason japonesa. Fui publicada pula purmeira beç nua rebista literária chamada Publicación Cuatrimestral Literarie, la qual habie sido fundada puls anteletuales Zheng Zhenduo i Jin Yi, an 1934. Pouco depuis de sue publicaçon na referida rebista, serie repersentada na cidade de Jinan i, mais tarde, cun grande sucesso an Shanghai i an Tokio an 1935. An 1936, sue obra streou an Nanjing cul própio Cao Yu atuando cumo protagonista. Cul éxito de tales repersentaçones, l'obra fui liebada al cinema an dues bersones quaije coincidentes, porduzidas an Shanghai i Hong Kong, respetibamente, an 1938. La trama de l'obra gira an torno dua família que se bé delantre de la çtruiçon psicológica i física pula deprabaçon moral de sous nembros, dominados pula figura corruta de Zhou Puyuan, l patriarca. L scándalo que se seguiu al tratamiento dado al tema de l'ancesto na obra cuntribuiu, sin selombra de dúbeda, pa la fama que tubo l'obra que, anque ser criticada por muitos por sues amperfeiçones técnicas, ye cunsidrada l marco de l'amadurecimiento de l género teatral moderno na China. Ancluindo-se aqueilhes que colocórun an dúbeda la culidade literária de Cao Yu, cumo l famoso crítico C. T. Hsia, eilhes reconhecen que la popularizaçon i la cunsulidaçon de l género teatral na China debe-se a las purmeiras obras de Cao. 

El amanecer i La selva[eiditar | eiditar código-fuonte]

La temática de la progressiba degradaçon moral de pessonas delantre dua sociadade hostil cuntinarie na segunda obra de Cao Yu, El amanecer, publicada an 1936. Nessa obra, narra-se la stória de bárias mulhieres an Shanghai, cujas bidas se zeintegran an meio a la falta d'afeto i de cumprenson de la sociadade que las rodeia, presas a un çtino trágico, de l qual nun puoden scapar. An 1937, sue terceira obra fui lançada, La selba, títalo tamien coincido cumo El bosque ó El campo, tenendo, este radadeiro, menos sucesso que ls anteriores i narra ua stória d'assassinatos i binganças nua floresta. Ls eilemientos subrenaturales i fantásticos nessa obra caíran ne l gusto de la crítica an giral, nua época an que se balorizaba mais l rialismo social cumo l retratado nas dues purmeiras obras de Cao Yu. Ne ls anhos 1980, assi i todo, l'antresse por formas narratibas nun rialistas çpertou l'atençon para esta obra de Cao Yu, i l própio outor colaborou na porduçon dua nuoba perpuosta an cena. L'obra fui liebada pa l cinema an 1987. 

Porduçon literária i acupaçon japonesa[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cula ambason de la China puls japoneses an 1937, Cao Yu refugiou-se na cidade central de Chongqing, jusnto al gobierno de Chiang Kai-shek. Eilhi, screbiu sue quarta obra chamada La metamorfosis, mui defrente de las anteriores al se tratar dua obra de saltaçon patriótica. Repersentada pula purmeira beç an 1939, retrata un spital melitar que ye bumbardeado pul eisército japonés. Este tipo de literatura, dedicada a ua causa política, cumbertiu-se ne l stilo faborecido pula maior parte de ls scritores chineses na época de la guerra. Anquanto que, nas zonas cuntroladas pul gobierno de Chongging porduzian-se obras de saltaçon nacionalista, ne l norte de l paíç, na zona cuntrolada puls quemunistas de Mao, zambolbia-se un tipo de literatura la serbício de la causa quemunista. 

Ne l'anho de 1940, Cao Yu cumpletou sue quinta obra de triato, El hombre de Pekín, cunsidrada sue obra mais perfunda i bien sucedida. Ambientada an Pequin (anton Beiping) de la época, surprendentemente l'obra nun faç aluson a la guerra cul Japon i narra la stória dua família decadente, la qual percebe cumo sou mundo tradecional çmorona-se an meio la mudanças sociales que nun ye capaç d'adatar-se. L títalo de l'obra faç aluson al hominídeo chamado home de Pequin, que bibeu ne l norte de la China hai cientos de miles d'anhos. Por meio desta cumparaçon, Cao Yu çtaca l'ancapacidade de las famílias tradecionales adatáren-se a la sociadade moderna, ua beç que stan ancoradas ne ls usos i questumes de l passado.

An 1941, inda an Chongqing, Cao Yu cumpletou ua adataçon teatral de la famosa obra La famelia de l nobelista Ba Jin. Sue radadeira obra scrita durante l'acupaçon japonesa fui El puente, publicada an 1945 i que strearie an 1947, passado la fin de la guerra. 

Durante sue stadie an Chongqing, Cao Yu menistrou aulas na scuola d'arte dramática de la cidade i cumpletou la traduçon de l'obra Romeo i Julieta de William Shakespeare. 

Stados Ounidos i China[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cul fin de l'acupaçon japonesa, Cao Yu biajou pa ls Stados Ounidos cun Lao She, outro scritor chinés de grande prestígio. Ambos passarian un anho biajando pul paíç. Al regressar a la China, fui cuntratado por alguns stúdios cinematográficos de Shanghai cumo roteirista i diretor de l filme Día de sol radiante (艷陽天 / 艳阳天 Yànyángtiām), que streou an 1946. 

Cao Yu i la República Popular[eiditar | eiditar código-fuonte]

Cula proclamaçon de la República Popular de la China en 1949, Cao Yu tornou-se diretor de l Grupo de Triato de la Arte Popular de Pequin, puosto qu'acuparie até la sue muorte. Anque an sue mocidade nun tener-se mostrado anclinado a l'eideologie quemunista, sues purmeiras obras, cula çcriçon de la decadéncia i crueldade de la sociadade burguesa, admitian ua anterpretaçon marxista, anterpretaçon essa que las tornou populares na sociadade chinesa de ls anhos 1960, época an que l'eideologie de Mao Zedong eisigie que la criaçon literária stubisse la serbício de la causa quemunista.

Mesmo culas repetidas repersentaçones de sues obras antigas, Cao Yu cuntinou a porduzir. An 1956, sue obra Cielo resplandeciente fui publicada i ancenada i, an 1961, época de maior reconhecimiento público, fizo ua ancurson ne l terreno de l drama stórico cula obra El coraje y la spada. Esta obra, mesmo ambientada ne l Período de ls Reinos Cumbatentes, al final de la dinastie Zhou, cuntenie alusones al fracasso de la política de Mao Zedong, cumo l cuntenía alusiones claras al fracaso de las políticas de Mao Zedong, cumo l'el Grande Salto Adelantre. Las críticas la Mao i a la luita pul poder na cúpula de l diretório político de la República Popular zambocarie na Reboluçon Cultural, campanha lançada por Mao para reafirmar sou poder i lutar contra ls eilemientos burgueses i capitalistas tanto na política cumo na cultura. Ls ataques contra ls anteletuales durante la Reboluçon Cultural afetórun Cao Yu, marginalizando-lo até sou ressurgimiento passado la muorte de Mao i la chubida al poder de Deng Xiaoping. 

Sue últuma obra antitula-se Wang Zhaojun, la qual streou an 1979. An 13 de dezembre de 1996, cun 86 anhos, Cao Yu falecie an Pequin.

Bibliografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Segue, ambaixo, ua lista culas obras mais amportantes de Cao Yu. La única obra que parece tener sido trazudiza pa l spanhol ye La Tempestad, publicada pula Eiditora de Lénguas Strangeiras de Pequin, an 1984. Ls outros títalos an spanhol son traduçones aprossimadas de ls títalos ouriginales an chinés, mostrados, antre parénteses, an carateres desta léngua (tradecionales i simplificados, quando hai defrença) i romanizados an hanyu pinyin. An pertués, parece nun haber qualquiera títalo traduzido. 

  • La tempestad (雷雨 Léiyǔ), 1934.
  • El amanecer (日出 Rìchū), 1936.
  • La selva (原野 Yuányě), 1937.
  • La metamorfosis (蛻變 / 蜕变 Tuìbiàn), 1940.
  • El hombre de Pekín (北京人 Běijīng rén), 1940.
  • El puente (橋 / 桥 Qiáo), 1945.
  • Cielo resplandeciente (明朗的天 Mínlǎng de tiān), 1956.
  • El coraje y la espada (膽劍篇 / 胆剑篇 Dǎn jiàn piān), 1961.
  • Wáng Zhāojūn (王昭君), 1979.

Refréncias[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Bonnie S. McDougall y Kam Louie, The Literature of China in the Twentieth Century, Columbia University Press, 1999. (ISBN 0-231-11085-5)
  • C. T. Hsia, A History of Modern Chinese Fiction, Indiana University Press, tercera edición, 1999. (ISBN 0-253-21311-8)

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Ópera chinesa

Ligaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

an spanhol)