Perro d'auga pertués

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

Modelo:Info/Raça de cão

L Perro d'auga pertués ye ua raça de perros criada ouriginaira de l Algarbe, an Pertual. Estes animales fúrun ampregados cumo perros de trabalho por pescadores zde tiempos remotos, mas ne l seclo XX tornórun-s'ua raça rala.

Stória[eiditar | eiditar código-fuonte]

Las ouriges de la raça son antigas, mas ouscuras. Ua porbable refréncia al perro d'auga ye un testo d'un monge, qu'an 1297 çcrebiu un salbamiento d'un marineiro por un perro cula «pelaige cumprida i negra, çquilado até la purmeira costielha, i c'un beche an la punta de l rabo», un padron de çquila quemun ne ls perros d'auga. Ua eimaige de l einício de l seclo XIX, que mostra la chegada de l rei de Pertual D. Miguel a la praia de Belen, mostra tamien un perro d'auga a nadar an direçon al barco de l rei.[1]

Perro d'auga pertués a poular.

Ouriginalmente, l perro d'auga - eicelente nadador - fui outelizado puls pescadores pertueses pa dar ua upa ne ls barcos, a guiar cardumes de peixes a las redes, a recuperar oubjetos caída ne l auga, a lhebar mensaiges antre barcos i antre la tierra i l mar i outras atevidades bariadas. L scritor Raul Brandão, an la sue obra Ls Pescadores (1932), çcrebe assi l'atebidade d'un barco de pescadores d'Oulhon: «Tripulában-lo bint'i cinco homes i dous perros, que ganhában tanto cumo ls homes. Yera ua raça de bichos peludos, atentos un a cada bordo i al lhado de ls pescadores. Fugie l peixe al alar de la lhinha, poulaba l perro al mar i iba a garrá-lo al meio de l auga, a traier-lo an la boca pa bordo».[1]

Zde l seclo XX, culas nuobas tecnologies de pescarie, l trabalho de ls perros d'auga tornou-se porgressibamente einútele. L número d'animales de la raça minguou muito i an la década de 1930 ls poucos eisemplares restringíen-s'a la cuosta de l Algarbe.[2] An 1934, dous perros d'aiga de Sesimbra partecipórun pula purmeira beç d'ua eisibiçon canina, lhebados pul criador de perros Federico Pinto Soares. Estes animales chamórun l'atençon de Vasco Bensaúde, un rico ampresairo Açores que tamien yera criador de perros. Bensaúde adquirir quatro eisemplares pa l sou canil Algarbiorum i ampeçou un cuidadoso porgrama de seleçon. L eisemplar mais amportante fui un perro chamado Lhion, que benirie a serbir cumo padron pa la raça.[2] An paralelo, outro canil cun perros d'auga fui stablecido an Albalade (acerca de Lhisboua) pul criador António Cabral.[2]

Mais tarde, ls perros de Bensaúde passaríen a ser propiadades de Conchita Cintrón, ua matadora de buis i criadora de perros d'ourige peruana casada c'un ampresairo pertués. Conchita bendiu bários animales pa l sterior, anclusibe pa ua criados de ls Stados Ounidos, Dayanne Miller, que junto cul sou tiu, Herbert, fui fundamental ne l stablecimiento de la raça an l'América de l Norte.[3] P'alhá d'eisemplares de la lhinhaige de Bensaúde, Miller tamien adquiriu eisemplares de la lhinhaige d'Albalade, pa minguar la cunsanguinidade.[2] An 1972, criadores de ls Stados Ounidos fundórun l Clube Amaricano de Perros d'Auga Pertueses (Portuguese Water Dog Club of America).[3]

Bo, purmeiro perro de ls Stados Ounidos.

Recientemente, la raça afamou-se açpuis de la família de l persidente de ls Stados Ounidos, Barack Obama, scuolher un perro d'auga pertués cumo cumpanhie pa la família. L perro, chamado Bo, fui apersentado al público an 14 d'abril de 2009, an meio a grande antresse de l'amprensa.[4]

Caratelísticas[eiditar | eiditar código-fuonte]

L perro d'auga pertués ye ua raça de tamanho médio, de custituiçon fuorte i cumpata i musculatura bien zambolbida. Ls perros ténen un tamanho eidial de 54 cm, mentes las perras méden pori 46 cm. Ls pesos baríen antre 19 a 25 kg ne ls perros i 16 a 22 kg an las perras.[5]

Hai dous tipos de pelaige: ancho i cun óndias, cun pelaige mais brilhante, i curto i arrepanhado, de pelaige menos brilhante. Nun ten supelaige. La pelaige puode ser totalmente negra, branca ó castanha, ó negra ó castanha cun partes albas. La çquila típica ye fazida ne l çofino i an la parte posterior de l cuorpo, a deixar ua bola de pelaige an la punta de l rabo,[5] l que dá-l'ua aparéncia de lhion.

Ye cunsidrado un animal eicepcionalmente anteligente, cun temperamiento atibo, ardiente, mas tamiem oubediente. Ye tamien mui resistente al cansáncio. Ye un nadador porreiro, a ser capaç de chafurgar i nadar ambaixo de l auga pa recuperar oubjetos perdidos.[5][6]

Ne l Parque Natural de la Rie Fermosa, l «Canil de la Rie Fermosa» percura perserbar i dar a coincer esta raça de perro.

Refréncias

  1. 1,0 1,1 Un pouco subre la stória de l perro d'auga pertués. Pedra da Anixa. [1]
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Ourige de l perro d'auga pertués. Pedra da Anixa. [2]
  3. 3,0 3,1 History of the Breed. Portuguese Water Dog Club of America.[3] Arquibado an 2010-05-05 ne l Wayback Machine.(an anglés)
  4. First dog Bo makes himself at home The Washington Post. 15 d'Abril de 2009[4] (an anglés)
  5. 5,0 5,1 5,2 Stalom de l perro d'auga pertués (Clube Pertués de Canicultura)[5] Arquibado an 2010-02-16 ne l Wayback Machine.
  6. Revised Standard for the Portuguese Water Dog (PWDCA)[6] Arquibado an 2010-11-28 ne l Wayback Machine.(an anglés)

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ls outros porjetos Wikimedia tamien ténen material subre este tema:
Commons Catadorie ne l Commons