Lhéngua rapa nui

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

La lhéngua rapa nui ('arero ou vananga rapa nui), ó tamién coincida cumo pascoense, ye ua lhéngua polinésica falada percipalmente na Ilha de Páscoa puls rapa nui.

Scrita[eiditar | eiditar código-fuonte]

L rapa nui fui screbido ousando un sistema de scrita, inda nun çcifrada coincido cumo "rongo-rongo". L rongo-rongo ye defenido cumo un sistema de scrita lolográfico-fonético que podie repersentar ua eideia, un ser ó un oubjeto, mas nó frases ó palabras fixas, que sculpían-se an tabelicas de madeira. Atualmente l rapa nui ye screbido ousando l alfabeto lhatino.

Alfabeto[eiditar | eiditar código-fuonte]

Grafía AFI Eisemplo Mirandés Pronunciaçon
A, a a aringa cara Cumo la a an falar
E, e e erua duos Como la e an el
H, h h hare casa Son aspirado, cumo la h de l anglés
I, i i 'ingoa nome Cumo la i an inda
K, k k koe tu Cumo la c an color
M, m m maika banana Cumo la m an mundo
N, n n rano bolcan Cumo la n an nun
Ng, ng, ŋ ŋ tangata home Cumo la n an tango
O, o o 'oru cochino Cumo la o an oureilha
P, p p poki nino Cumo la p an pur
R, r ɾ aroha saludar Cumo la r an grabar
T, t t tiare flor Cumo la t an tuoro
U, u u uri-uri preto Cumo la u an un
V, v v vi’e mulhier Cumo la v de l anglés an victory
ʔ tooku mi Sin equivalente an mirandés, ye ua consonante sorda que produce-se anterrumpiendo l fluxo de aire na glotis.

Las lhetras d, f, g, s i ls dígrafos ch i ll usan-se pa las palabras de ourige stranjero, subre todo nas palabras tomadas de l spanhol.