Bússola

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!
Bússola moderna.

La palabra “bússola” ben de l'eitaliano de l sul bussola, que senefica “pequeinha caixa”. Ye cumpuosta por ua agulha magnética na horizontal suspensa pul centro de grabidade, i apunta siempre pa l'eixe norte-sul, al seguir la direçon de l norte magnético de la Tierra. Atribui-se la çcubierta de l'ourientaçon natural de ls ímans als chineses, por buolta de l'anho 2000 a.C., i por cunsequéncia, l'ambençon de la bússola. Fui antroduzida na Ouropa puls árabes, i fui Flábio Gioia qu'antroduziu tamien l zeinho de la rosa-de ls-bentos na bússola. Data pul menos de l seclo XV l coincimiento de la declinaçon magnética, quier dezir, de la defrença antre l Norte magnético, andicado pula agulha, i l Norte berdadeiro i, possiblemente, fui çcubierta puls pertueses. La declinaçon era berificada pul cunfronto cula ouserbaçon de la Streilha Polar, quando ne l heimisfério norte, ó de la Streilha Pie de l Cruzeiro, quando ne l heimisfério sul, i la direçon apuntada pula bússola.

La bússola ye sin dúbeda l strumiento mais coincido de ls Çcubrimientos, pus fui probabelmente l mais amportante. Andicando siempre l Norte, ye ua ajuda preciosa para to i qualquiera nabegador. Las bússolas atuales barian un pouco antre si, mas ténen ls mesmos cumponentes básicos. Ua bússola ye un strumiento nabegacional para se ancontráren direçones. Eilha cunsiste nun ponteiro magnetizado libre para se alinhar de maneira percisa cul campo magnético de la Tierra. Ua bússola fornece a ua direçon de refréncia coincida que ye de grande ajuda na nabegaçon. Ls puntos cardeales son norte, sul, leste i oeste. Ua bússola puode ser ousada cun un reloijo i ua sextante para fornecer ua capacidade de nabegaçon bien percisa. Esse çpositibo melhorou bastante l quemércio marítimo tornando las biaiges mais siguras i mais eficientes.

Ua bússola puode ser qualquiera çpositibo magnético qu'usa ua agulha para andicar la direçon de l norte magnético de la magnetosfera de l planeta. Qualquiera strumiento cun ua barra magnetizada ó agulha girando libremente subre un pibó i apuntando pa l norte i l sul puode ser cunsidrada ua bússola.

Percipales cumponentes de las bússolas:

- Base: ye traspariente i de plástico, normalmente marcada cun ua régua de scala i cun ua (ó mais) réguas laterales.

- Cápsula: cuntén ua agulha magnética, ye prenchida por un líquido qu'an giral ye un ólio pouco biscoso, que ten cumo finalidade dar stablidade a l'agulha. L'agulha giralmente ten algun çtaque pa l pólo norte (podendo la punta ser burmeilha, d'algua quelor brilhante, etc...). Eesisten, mas, bússolas an que l Sul ye çtacado, las ditas "bússolas de geólogo".

- Çco de Leitura: Ten ua scala an graus que queda an buolta de la cápsula, que sirbe para ser girada manualmente de modo a oubter l rumo an graus (an alguns causos, essa scaleira nun gira manualmente, girando solo cul mobimiento de l'agulha).

- Porton: Faixa preta i burmeilha pintada nua lámina ó na cápsula. Sirbe para alinhar l'agulha, mobe-se junto cula cápsula i las linhas de Norte i ten l lado Norte pintado de burmeilho. An alguas bússolas l porton puode ser mobido andependientemente. - Linhas de Norte: San sin série, i serben para alinhar la bússola culs meridianos anseridos ne l mapa. Moben-se juntamente cul çco de leitura, i son finas, pretas i paralelas quedando giralmente ne l fondo de la cápsula ó nua lámina traspariente.

Atualmente, las bússolas eiletrónicas son mais outelizadas, mas inda assi las sues agulhas stan eigualmente sujeitas a zbios, grácias a l'açon que l fierro eiserce subre l'agulha.

Assi i todo, ua bússola a bordo dua ambarcaçon nun ye chamada de bússola, mas si agulha de marear, ó simplesmente agulha.

GPS cun bússola i altímetro

Cumo fazer ua bússola[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Material necessairo: ua agulha, ua rolha de corcha, ua faca, un basilhame cun auga i un íman de berdade.
  • Anstruçones: Purmeiro, debe-se cortar la rolha de corcha, deixando-la cun cerca dun centímetro d'altura, formando un çco. Debe-se fazer un pequeinho spácio de para poder deixar l'agulha fixa na rolha de corcha. Depuis debe-se magnetizar l'agulha: cun ua de las stremidades de l'agulha, passa-se uas 20 bezes cul ímana i siempre na mesma direçon por antre un de ls magnetos. Ne l fin, l'agulha debe ser fixada na corcha i colocada subre un basilhame cun auga. Se mexer na agulha, reparará qu'eilha apunta siempre na mesma direçon: la direçon norte-sul.

Ber tamien[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhigaçones sternas[eiditar | eiditar código-fuonte]