Albrecht Dürer

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.

Albrecht Durer (Nuremberga, 21 de Maio de 1471Nuremberga, 6 de Abril de 1528) fui un grabador, pintor i eilustrador alman.

Durer era filho dun ouribes de ourige húngara, tenendo morado dues bezes na Eitália quando adulto. An 1512 ye nomeado pintor de corte de Maximiliano I de la Germánia. An 1520, depuis de la muorte de l amperador, parte pa ls Países Baixos, tenendo bejitado muitas de las cidades de l norte i coincido pintores i homes de Lhetras, antre ls quales Erasmo de Roterdon. Ne ls redadeiros anhos de la sue bida, an Nuremberga, trabalhou an tratados teóricos, pus ls sous antresses, ne l sprito houmanista de l Renacimiento, abrangian muitos campos: la matemática, la geografie, la arquitetura, la geometrie i la fortificaçon.

Biografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

Mocidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Detalhe de "La Muorte, l Cabalheiro i l Diabro" grabura an metal de Durer. Foco na assinatura de Durer

Terceiro de l dezuito filhos dun ouribes de l mesmo nome, que seguirie la porfisson de l pai, nun tubisse demunstrado einorme talento quando ampeçou cumo daprendiç de Michael Wolgemut an 1486, zenhando l sou purmeiro retrato. Al mesmo tiempo an que daprendie pintura cun Wolgemut, ouserbaba las técnicas de grabura an metal i an madeira, i artistas cumo Schongauer i Housebok l anspirórun a criar sou própio stilo.

Purmeira besita a Eitália[eiditar | eiditar código-fuonte]

An 7 de júlio de 1494 fui oubrigado la se casar cun Agnes Frey, filha dun mercador lhocal, por un arranjo feito pula sue família a la sue rebelia. L sou relacionamiento cula mulhier ye pouco coincido i la reputaçon deilha fui manchada apuis de la sue muorte por amigos de Durer, mas l mais cierto por causa desso el nun quedou muito tiempo an Nuremberga. Ne l outonho de 1494 biajou a la Eitália deixando la mulhier an casa.

La eibidéncia de sue passaige por Beneza deriba de l zeinhos i graburas cun perfundas lhigaçones cun las obras de outores eitalianos cumo Mantegna, Pollaiuolo, Lorenzo de Credi i outros. Durante 1495 boltou para Nuremberga, adonde quedou por dieç anhos.

Retorno para Nuremberga[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ne ls purmeiros anhos, el trabalhou ne l stilo germánico, mas yá staba abierto para la anfluéncia de l Renacimiento. Ls sous melhores trabalhos dessa época fúrun xilograburas, graburas ampressas a partir de blocos de madeira, cenas de gusto popular, cumo la zambuolbida nas sues famosas série de zasseis cenas de l Apocalipse, de 1498, las siete cenas de la Peixon, de l mesmo anho i lhougo depuis las séries de la Sagrada Família i bários santos. Antre 1503 i 1505 el grabou ua série de zassete eilustraçones de la bida de la Birge Marie. Estas redadeiras solo fúrun publicadas, inda assi, an 1511.

Durer purparou-se para trabalhar an grabaçon an cobre, más detalhada i de melhor retorno financeiro. Nun tentou reproduzir tantas eimaiges cumo nas xilograburas, mas produziu ua quantidade de Madonas, personaiges bíblicos ó santos, nus mitológicos i grupos de pessonas quemuns, alguns satíricos.

L artista beneziano Jacopo de Barbari, que el tenie coincido na Eitália, bino la Nuremberga alredror de 1500 i anfluenciou Durer cun nuobos coincimientos de perspetiba, anatomie i porporçon, a partir de l quales ampeçou sous studos. Ua série de zeinhos eisistentes mostra las spriéncias cula porporçon de l cuorpo houmano, até chegar na famosa grabura de Adon i Eba (1504) que mostra sou traço firme i detalhado trabalhando na superfice de l cuorpo, usando las ferramientas de la grabura cun mestria. dues ó trés outras obras cun sue soberba técnica fúrun porduzidas an 1505, quando Durer regressou a la Eitália para ua segunda bejita.

Segunda besita a Eitália[eiditar | eiditar código-fuonte]

Lhiebre moça, 1502, augarielha i guache an papel

An Eitália, Durer mudou sue técnica para la pintura, purmeiramente produzindo ua série de trabalhos an témpera subre tela, ancluindo retratos i pieças de altar, notadamente l Paumgartner i la Adoraçon de l Magos. Ne l ampeço de 1506 staba an Beneza, adonde quedou até 1507, anquanto sues graburas ganhában grande popularidade i éran mui copiadas, el recebie la anquemenda, de la quemunidade germánica de Beneza, dua obra pa la eigreija de San Bartolomeu. L quadro pintado por Durer staba próssimo de l stilo eitaliano – La Adoraçon de la Birge, tamien coincida cumo Fiesta de las Grinaldas de Rosas - depuis adquirida pul Amperador Rodolfo II i lhebada para Praga. Son coincidas outras obras porduzidas an Beneza, ancluindo La Birge i l Nino, Cristo çputando cun ls Doutores (supostamente porduzida an meros cinco dies) i bárias obras menores.

Nuremberga i las obras-primas[eiditar | eiditar código-fuonte]

A çpeito de l recoincimiento que recebiu de l benezianos, Durer tornou a Nuremberga ne l meio de 1507, eilhi quedando até 1520. An 1509 cumpra l Albrecht-Durer-Haus. Sue reputaçon spalhara-se por to la Ouropa i el era tratado cun camaradaige i amisade puls mestres de la época. L própio Rafael sentie-se honrado an trocar zeinhos cul.

Ls anhos antre l sou retorno i la sue biaige als Países Baixos son quemumente debedidos pul tipo de trabalho ne l qual staba percipalmente acupado. Esses cinco anhos, 1507 – 1511, son predominantemente ls anhos an que pintou más an sue bida, trabalhando cun un grande númaro de studos i zeinhos preliminares. Produziu aqueilhes que fúrun cunsidrados sous quatro melhores trabalhos: Adon i Eiba (1507), Birge cun Iris (1508), La Ascenson de la Birge (1509) i Adoraçon de la Trindade por todos ls Santos (1511). Durante este período el cumpletou tamien la série de xilograburas de la Grande Peixon i de la Bida de la Birge, ambas publicadas an 1511, junto cun ua segunda eidiçon de las cenas de l Apocalipse.

De 1511 a 1514, Durer cuncentrou-se nas graburas, tanto an madeira quanto an cobre. La sue obra-prima desse período fúrun las trinta i siete xilograburas de la Pequeinha Peixon (1511) i un cunjunto de quinze grabaçones an cobre de l mesmo tema (1512). Ne l anho seguinte aparecírun sous trabalhos más famosos an cobre, La Muorte de l Cabalheiro, Melancolia I i San Jerónimo an sou Scritório (ambos de 1514). An Melancolia I aparece un quadrado mágico de quarta orde que se acradita l purmeiro a aparecer na arte ouropeia. Ls dous númaros ne l meio de la fileira de baixo dan la data de la grabaçon: 1514. Produziu nessa época inda ua basta gama de outras obras, ancluindo retratos an témpera de 1516, graburas cun bários temas, spriéncias an grabaçones an fierro ó zinco. Pa l Amperador Maximiliano, trabalhou an parte de l Porton triunfal, zenhou l retrato i decorou las bordas de l lhibro de ouraçon, antes de la muorte deste an 1519.

Biaige als Países Baixos[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ne l berano de 1520, l deseio de Durer por un nuobo mecenas, apuis de la muorte de l Amperador Maximiliano, i l aparecimiento de malinas cuntagiosas an Nuremberga, dórun ourige a la sue redadeira biaige. Junto cula mulhier i la aia desta, biajou pa ls Países Baixos an júlio para star persente na coroaçon de l nuobo amperador, Carlos V. Sue biaige pul Riu Reno até Quelónia i anton para Antuérpia, adonde fui bien recebido, produzindo einúmeros zeinhos an bárias técnicas. Até chegar a Aachen pa la coronaçon, scursionou a Bruxelas, Burgres, Gante, Zeland i Nijmwegen. Retornou por fin pa casa an júlio de 1521, tenendo cuntraído ua malina andeterminada que l afligiu pul restro de la bida.

Redadeiros anhos[eiditar | eiditar código-fuonte]

De buolta an Nuremberga, Durer ampeçou ua série de figuras relegiosas. Muitos sboços i zeinhos preliminares subrebibírun, mas nun grandes pinturas. Esso se debe an parte al declínio de sue salude, mas más por causa de l tiempo que gastou na perparaçon de ls sous trabalhos teóricos an geometrie i perspetiba, porporçones i fortificaçones. Ambora tubisse don natural para screbir, trabalhou duramente para produzir essas obras.

La cunsequéncia dessa énfase ne ls scritos fui la pequeinha porduçon artística. Solo trés pinturas, un retrato de Hieronymus Holtzschuher, ua Madona cul Nino i dous painéles mostrando ls Quatro Apóstolos: San Juan cun San Pedro al fondo i San Paulo cun San Marcos al fondo. Alguas graburas an cobre, retratos basicamente, cumo l de l Grande Cardeal, Frederico de Wise, Pirckheimer, Melanchthon i Erasmo de Roterdon, que cúnten la anscriçon "Eimago Erasmi Roterodami ab Alberto Durero ad biban effigien deliniata" i "ΤΗΝ ΚΡΕΙΤΤΩ ΤΑ ΣΥΓΓΡΑΜ ΜΑΤΑ ΔΙΞΕΙ" que puode ser traduzido por "Ls sous scritos dan ua eimaige melhor de l home que este retrato".

Dous de sous lhibros fúrun publicados an bida: Anstruçon para mediçones a la régua i al cumpasso, de 1525, i l Tratado subre fortificaçones, de 1527. L lhibro Subre porporçon de l cuorpo houmano saliu lhougo apuis de la sue muorte, an 1528, cula eidade de 56 anhos.

Durer arquiteto[eiditar | eiditar código-fuonte]

Grande teórico de la cidade de l Renacimiento, fui l purmeiro fura de la Eitália. Publicou an 1527, an Nuremberga, l Tratado subre fortificaçon de cidades, bilas i castielhos, adonde apersenta un squema dua cidade eideal quadrada, ouponendo-se al punto de bista de maior parte de l tratadistas eitalianos, cumo Barbaro, Filarete, i até Bitrúbio, cujo testo de la Antiguidade ye referido cumo obra-prima para estes arquitetos i ourbanistas ("Clássico Anticlássico").

Obras de çtaque[eiditar | eiditar código-fuonte]

Quadros[eiditar | eiditar código-fuonte]

  • Adoraçon de ls Magos (1508)
  • Ls Quatro Apóstolos (1526)

Graburas[eiditar | eiditar código-fuonte]

Museus[eiditar | eiditar código-fuonte]

Museus adonde stan obras de Durer:


Curjidade[eiditar | eiditar código-fuonte]

Fui dado l nome Durer a ua cratera na superfice de l planeta Mercúrio.

Bibliografie[eiditar | eiditar código-fuonte]

De Durer

  • Unterweisung dar Messung mit den Zirkel und Richtscheit, 1525, (Anstruçon para mediçones a la régua i al cumpasso)
  • Arcibus castellisque cundendis ac muniendis rationes aliquot, 1527, (Tratado subre las fortificaçones)
  • Benir Bucher bon menschlicher Proportion, 1528, (Subre las proporçones de l cuorpo houmano - publicaçon póstuma)

Subre Durer

  • Modelo:DeMueller, Peter L. (1993) Sustantib-Deribation in Den Schriften Albrecht Durers. Waltener de Gruytener. ISBN 3-11-012815-2.
  • (an anglés)Le, Raymond L. & Alistair B. Fraser. (2001) The Rainbow Bridge, Penn State Press. ISBN 0-271-01977-8.
  • (an anglés)Allen, L. Jessie. (1903) Albrecht Durer, Methuen & co.
  • Modelo:FrAlbrecht Durer, dans Marie-Nicolas Bouillet et Aleisis Chassang (dir.), Ditionnaire universel des histoire et de géographie, 1878 (Wikisource)
  • Modelo:SPanofsky, Erwin. (1995) Bida y Arte de Alberto Durero. Madrid: Alianza, 1995.

Galerie de obras de Durer[eiditar | eiditar código-fuonte]

Galerie de outo-retratos de Durer[eiditar | eiditar código-fuonte]