Aragon

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Bandeira de Aragon

Aragon(an spanhol i oufecialmente i an aragonés Aragón; an catalan Aragó) ye ua quemunidade outónoma spanhola resultante de l reino stórico homónimo situada ne l nordeste de la Península Eibérica. Geograficamente cumprende l médio bal de l Riu Ebro, ls Pirenéus centrales i las Serras Eibéricas. Lemita a norte culas regiones francesas de la Ocitánia i Nuoba Aquitánia, a oeste cun Castielha i Lion, Castielha-Mancha, Rioja i Nabarra, i a este cula Catalunha i la Quemunidade Balenciana.

L Reino de Aragon, juntamente cul Prencipado de la Catalunha, ls reinos de Baléncia i Maiorca i outros territórios franceses, eitalianos i griegos formórun, durante seclos, la stórica Corona de Aragon. Neilha, l reino mantebe la sue andependéncia, anstituiçones, foros i dreitos até al adbento de la Guerra de la Sucesson Spanhola de l seclo XVIII. Por estas rezones, l sou Statuto de Outonomie anclui la sue classeficaçon anquanto nacionalidade stórica.

Organizada cumo quemunidade outónoma zde 1978, stá debedida an trés porbíncias, Osca, Teruel i Saragoça (adonde se localiza la capital homónima) i 33 comarcas. La sue ária ye la quarta maior de l stado espanhol, cun 47 719 Km². Ye ua de las quemunidades menos densamente poboadas de l paíç, cun 1 308 750 habitantes de ls quales metade se cuncentra na cidade de Saragoça. Ls festeijos de l Die de Aragon decorren a cada 23 d'abril, quando se celebran tamien las festebidades an honra de San Jorge. An termos eiquenómicos, ten un perduto anterno bruto cinco décimas anferior al nacional i un PIB per capita superior al de Spanha an cerca de dieç puntos.

Ye ua quemunidade outónoma cun grande dibersidade lhenguística, na qual predominan las bariadades aragonesas de la lhéngua castelhana, cun caratelísticas lhexicales i entonacionales própias heirdadas de la lhéngua aragonesa, outrora falada an to l território. Cunsidrada cumo la lhéngua ouriginal, própia i stórica de Aragon, ye inda falada nalgumas zonas de l centro i norte de la porbíncia de Huesca i ne l stremo norte-oucidental de la de Saragoça. L catalan ye la lhéngua bernacular de l stremo ouriental de la quemunidade, nua zona chamada de Faixa de Poente ó de Aragon. Anque çto, solo la lhéngua castelhana ten statuto d'ouficialidade nun oustante l reconhecimiento de las anteriores.

Geografie física de Aragon[eiditar | eiditar código-fuonte]

Puoden-se çcreminar tres ounidades fisiográficas: la cordilhera de ls Pirenéus, la Depresson de l Ebro i l Sistema Eibérico.

Stória de Aragon[eiditar | eiditar código-fuonte]

Ber artigo percipal: Stória de Aragon